Thanh tra TP.HCM vừa kết luận thanh tra về việc quản lý sử dụng 2 mặt bằng nhà đất của Tổng công ty du lịch Sài Gòn TNHH Một thành viên (Saigontourist Group).
Cụ thể, nhà đất tại số 301 đường Hải Thượng Lãn Ông (phường 13, quận 5) có diện tích gần 1.000m2 được UBND TP.HCM chấp thuận cho Saigontourist Group thuê đất để làm nhà hàng với thời hạn sử dụng 50 năm.
Đầu năm 2003, Saigontourist Group ký hợp đồng với Công ty TNHH thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Vạn Phúc để cho thuê toàn bộ nhà hàng Á Đông (diện tích khuôn viên 206m2; diện tích sử dụng 3.669m2) đang phục vụ kinh doanh ăn uống tại địa chỉ trên. Thời hạn thuê là 12 năm tính từ ngày ký hợp đồng, đơn giá 1 tỷ đồng/năm (mỗi năm tăng 5%).
Tuy nhiên đến năm 2006, Công ty Vạn Phúc không tiếp tục thuê mà chuyển nhượng quyền thuê cho Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty. Đến ngày 19/12/2012, Saigontourist Group và Công ty Quê Hương Liberty thanh lý hợp đồng, bàn giao hiện trạng và trang thiết bị.
Sau đó một ngày, Saigontourist Group và Công ty Quê Hương Liberty lại ký hợp đồng hợp tác kinh doanh. Theo đó, Saigontourist Group góp vốn bằng giá trị còn lại của nhà hàng Á Đông là 7,5 tỷ đồng, tương đương 20% vốn đầu tư. Còn Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty sẽ chịu toàn bộ chi phí cải tạo, nâng cấp, sửa chữa và đầu tư trang thiết bị cho nhà hàng; các chi phí kinh doanh, vốn lưu động… để tổ chức kinh doanh.
Thời gian hợp tác là 25 năm kể từ năm 2013. Tỷ lệ chia lãi là cố định trong suốt thời hạn hợp đồng (Saigontourist Group 20%, Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty 80%) không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Saigontourist Group nhận mức lãi sau thuế không thấp hơn 1,075 tỷ đồng/năm.
Năm 2021, khi thời hạn hợp đồng chưa kết thúc nhưng Công ty Quê Hương Liberty bàn giao lại mặt bằng nhà hàng Đông Á cho Saigontourist Group .
Theo kết luận thanh tra, Saigontourist được UBND TP.HCM cho thuê đất theo hình thức trả tiền thuê hàng năm để sử dụng làm nhà hàng, sau đó ký các hợp đồng cho thuê lại mặt bằng, liên doanh, liên kết nhưng không cử nhân sự tham gia trong quá trình quản lý, điều hành và nhận khoản lợi nhuận không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh (thực chất là cho thuê lại) là sử dụng đất không đúng quy định của Chính phủ cũng như quyết định của UBND TP.HCM.
Tại khu đất trên, Saigontourist được cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu công trình xây dựng là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 1 Điều 48 Luật Đất đai năm 2003.
Từ năm 2018 đến nay, sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước về tiền thuê đất, đơn vị chưa liên hệ các cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các thủ tục kê khai, đăng ký đất đai. Điều này là chưa thực hiện đúng khoản 2 Điều 170 Luật đất đai 2013.
Từ ngày 2/11/2021 đến nay, sau khi tiếp nhận bàn giao lại từ Công ty Cổ phần Quê Hương Liberty, nhà đất nêu trên đang bỏ trống và Saigontourist chưa xây dựng đề án, phương án, kế hoạch cụ thể để khai thác kinh doanh mặt bằng này.
Phải nộp toàn bộ số tiền thu từ cho thuê, hợp tác kinh doanh
Đối với nhà đất tọa lạc tại số 1 đường Hoàng Việt, phường 4, quận Tân Bình, có diện tích 2.575 m2, kết luận thanh tra cho biết khu đất được UBND TP.HCM cho khách sạn Đệ Nhất (thuộc Saigontourist) thuê kinh doanh nhà hàng, khách sạn với thời hạn 48 năm tính từ năm 1998; hình thức thuê là trả tiền thuê đất hàng tháng.
Tuy nhiên, quá trình sử dụng khu đất này, Saigontourist Group đã ký 4 hợp đồng với Công ty TNHH khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang, bao gồm: Hợp đồng thuê ký ngày 30/11/2005, cho thuê một phần mặt bằng tòa nhà với tích sử dụng 1.802 m2 (tầng trệt và lầu 1) để công ty này sử dụng làm nơi mua bán, lắp đặt, bảo hành thiết bị điện tử với thời hạn thuê 8 năm, giá thuê 10.000 USD/ tháng.
Hợp đồng ký ngày 5/11/2008 cho thuê 1 phần tầng trệt và toàn bộ lầu 1, lầu 2 của mặt bằng nhà hàng Hoa Sứ Đỏ để làm nơi mua bán, lắp đặt, bảo hành thiết bị điện tử với thời hạn 15 năm, giá thuê 14.100 USD/tháng.
Hợp đồng ký ngày 17/1/2014 cho thuê diện tích 123 m2 với giá 18,7 triệu đồng/tháng và hợp đồng ký ngày 25/7/2016 cho thuê 572 m2 cùng với hệ thống xử lý nước thải tại nhà hàng Hoa Sứ Đỏ với giá 124 triệu đồng/tháng…
Tuy nhiên, sau khi thuê mặt bằng, năm 2018 Công ty Phan Khang đã cho Công ty TNHH MTV Marc thuê lại mặt bằng tầng trệt, tầng một kinh doanh siêu thị Auchan. Saigontourist Group đã nhiều lần yêu cầu Công ty Phan Khang chấm dứt việc cho thuê nhưng doanh nghiệp này không thực hiện.
Do đó, Saigontourist Group đã có đơn khởi kiện buộc Công ty Phan Khang trả lại mặt bằng thuê, tiền lãi chậm thanh toán cho Saigontourist từ thời điểm Công ty Phan Khang vi phạm hợp đồng đến ngày 31/11/2023 hơn 56 tỷ đồng.
Ngày 22/3/2024, Tòa án nhân dân quận Tân Bình đã đưa vụ án xét xử sơ thẩm và tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc Công ty Phan Khang thanh toán cho Saigontourist Group tổng số tiền gần 60 tỷ đồng.
Theo ghi nhận từ hiện trạng của Thanh tra TP.HCM, tòa nhà tại địa chỉ số 1 Hoàng Việt đang được nhiều đơn vị sử dụng như siêu thị Co.opmart (tầng trệt, 1 phần tầng 2), Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (tầng 2), Vikings Esport Arena (tầng 3).
Thanh tra Thành phố kết luận việc Saigontourist Group được UBND TP.HCM cho thuê mặt bằng theo hình thức trả tiền thuê hằng năm để kinh doanh nhà hàng, khách sạn nhưng cho Công ty Phan Khang thuê lại để mua bán, lắp đặt, bảo hành thiết bị điện tử là không đúng quy định theo Luật Đất đai 2003, 2013 và các Nghị định của Chính phủ, quyết định của UBND TP.HCM.
Do vậy, Saigontourist Group phải nộp toàn bộ số tiền thu được từ việc cho thuê, hợp tác, kinh doanh, liên kết không đúng quy định vào ngân sách nhà nước.
Ngày 21/6/2024, Thanh tra TP.HCM đã ban hành quyết định thu hồi số tiền hơn 20 tỷ đồng là khoản lợi nhuận mà Saigontourist Group thu được do sử dụng nhà đất cho thuê lại, góp vốn kinh doanh không đúng quy định đối với 2 nhà đất tại số 301 Hải Thượng Lãn Ông và số 1 Hoàng Việt vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra. Saigontourist đã nộp đủ số tiền vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra thành phố.
Từ kết luận trên, Thanh tra TP.HCM kiến nghị Chủ tịch UBND TP chỉ đạo giao Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc Saigontourist Group thực hiện các biện pháp pháp lý đảm bảo quyền lợi của Saigontourist Group trong vụ kiện tranh chấp với Công ty TNHH khu mua sắm Đệ Nhất Phan Khang tại TAND TP.HCM để kịp thời thu hồi mặt bằng và số tiền gần 60 tỷ đồng là tiền thuê nhà, đất số 1, đường Hoàng Việt để tránh thất thoát, thiệt hại cho Saigontourist Group; báo cáo kết quả tổ chức kiểm điểm trách nhiệm theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân thuộc quyền quản lý có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm mà kết luận thanh tra đã chỉ ra.
Saigontourist Group là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trực thuộc UBND TP.HCM.
Hiện Saigontourist Group và các công ty thành viên được giao quản lý, sử dụng 77 địa chỉ nhà đất phải thực hiện sắp xếp lại, xử lý theo quy định của Nghị định 167/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 67/2021/NĐ-CP, trong đó có 54 địa chỉ nhà đất trên địa bàn TP.HCM.
