Theo trang tin Đa Chiều (Dwnews) ngày 6/6, Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ (China – United State Exchange Foudation, CUSEF) là một tổ chức thúc đẩy lợi ích chính sách ngoại giao của Trung Quốc. Theo báo cáo của trang web chính trị Axios của Mỹ ngày 5/6, thỏa thuận trao nhận tiền giữa hai bên dưới hình thức “quyên tặng” này sẽ diễn ra từ ngày 1//2019 đến ngày 31/12/2023.
Văn bản thỏa thuận nêu rõ: "Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ có nghĩa vụ tài trợ 5 triệu USD cho Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (còn gọi Quỹ Bush Trung Quốc - Bush Foundation), mỗi năm chuyển 1 triệu USD".
Ngoài ra, theo thỏa thuận, hai quỹ dự định phát triển một mối quan hệ “mang tính xây dựng, đáng tin cậy, cùng có lợi và ổn định về mặt chính trị giữa hai bên”.
 |
| Lo go của Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Quỹ Bush Trung Quốc). |
Theo bài báo của Axios, Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ có danh tiếng và rất có ảnh hưởng đối với chính phủ Trung Quốc. Tổ chức này do ông Đổng Kiến Hoa (Tung Chee-hwa), cựu Trưởng quan Đặc khu Hành chính (còn gọi là Thống đốc điều hành) của Hồng Kông lãnh đạo. Ông Đổng Kiến Hoa còn là đồng Chủ tịch của một cơ quan tư vấn ở Bắc Kinh có nhiệm vụ thúc đẩy các lợi ích chính trị của Trung Quốc.
Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung của cố Tổng thống Bush đã chỉ trích Trung Quốc vào một số thời điểm nhất định, nhưng lại ủng hộ Bắc Kinh trong một số vấn đề địa chính trị lớn.
Leslie Reagan, người phát ngôn của Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Bush Foundation) cho biết: "Quỹ Bush về quan hệ Mỹ - Trung đã thực hiện một lập trường rất nghiêm túc và độc lập về hầu hết các vấn đề lớn trong quan hệ Mỹ - Trung".
Trang Axios cho biết Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung là một tổ chức phi lợi nhuận của cố Tổng thống George H.W. Bush đã đồng ý nhận 5 triệu đô la Mỹ từ Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ, một tổ chức có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chính sách đối với Mỹ của Trung Quốc.
 |
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và ông Đổng Kiến Hoa, Chủ tịch Quỹ Giao lưu Trung - Mỹ , cựu Trưởng quan Đặc khu Hành chính Hồng Kông (Ảnh: QMNB). |
Theo Axios, khi mà căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang, các nhà lãnh đạo của Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung đã lên tiếng về việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn – tuy trong một số trường hợp cũng chỉ trích Bắc Kinh, nhưng về một số vấn đề địa chính trị trọng đại, họ đã nói theo ngôn ngữ của người Trung Quốc.
Theo một thỏa thuận bằng văn bản giữa hai bên mà Axios có được, trong đó nêu chi tiết về việc Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ cấp 5 triệu USD cho Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung, được thành lập vào năm 2017 với sự bảo trợ của cựu Tổng thống George H.W. Bush (đã mất).
Ban lãnh đạo của Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ có quan hệ chặt chẽ với các quan chức chính phủ Trung Quốc và tổ chức này nổi tiếng là một bộ phận phụ trách các hoạt động gây ảnh hưởng chính trị của Bắc Kinh. Nó đã cung cấp một phần kinh phí đáng kể cho những nỗ lực của Tập đoàn Bush nhằm cải thiện quan hệ Trung - Mỹ.
 |
Ông David Firestein, Giám đốc Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Ảnh: CNBC). |
Leslie Reagan, người phát ngôn của Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung, đã xác nhận tính xác thực của bản thỏa thuận, nhưng nhấn mạnh rằng nguồn tài trợ của Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ không ảnh hưởng đến hoạt động chính sách của tổ chức của bà. Bà nói: "Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Quỹ Bush Trung Quốc) đã áp dụng một tư thế độc lập rất mạnh mẽ về hầu hết các vấn đề chính trong quan hệ Mỹ - Trung; trong quá trình này, chúng tôi thường đưa ra những chỉ trích gay gắt về các chính sách và hành động của Trung Quốc, khi chúng tôi cho rằng điều đó là xứng đáng". Theo Leslie Reagan, tổ chức Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung bác bỏ giả thuyết nói rằng họ là người phát ngôn cho các lợi ích chính trị của Trung Quốc.
Trang Axios viết rõ, thỏa thuận tài trợ được hai bên kí ngày 19/9/2019. Theo thỏa thuận tài trợ, Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ sẽ tài trợ 1 triệu USD mỗi năm cho Quỹ Bush Trung Quốc từ năm 2019 đến năm 2023. Các tài liệu khai thuế trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 12/2019 cho thấy Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung đã quyên góp được gần 1,2 triệu USD, có nghĩa là các khoản tài trợ của Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ có thể đã chiếm một phần rất lớn thu nhập của tổ chức Quỹ Bush Trung Quốc này.
 |
Neil Bush. người sáng lập và Chủ tịch Quỹ quan hệ Mỹ - Trung (Ảnh: People). |
Theo thỏa thuận, khoản tiền tài trợ này của phía Trung Quốc nhằm hỗ trợ cho các nỗ lực của Quỹ Bush Trung Quốc để thúc đẩy "một mối quan hệ song phương thiết thực, mang tính xây dựng, mạnh mẽ về mặt thương mại, cùng có lợi và bền vững về mặt chính trị".
Quỹ Bush Trung Quốc đã đồng ý cho Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ tìm hiểu các hoạt động của mình “để đảm bảo rằng các mục tiêu của cả hai bên tiếp tục nhất trí với nhau”.
Theo Axios, Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ, có trụ sở chính đặt tại Hồng Kông. Họ tự tuyên bố là "một tổ chức quỹ độc lập, phi lợi nhuận và phi chính phủ".
Ông David Firestein, Giám đốc Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Quỹ Bush Trung Quốc), từng là người lãnh đạo Trung tâm Chính sách Công cộng Trung Quốc tại Đại học Texas. Năm 2017, ông ta từng đề nghị Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ hỗ trợ kinh phí cho trung tâm này. Tuy nhiên, sau khi các giáo viên Đại học Texas nhận thấy mối quan hệ của tổ chức Quỹ Giao lưu Trung – Mỹ này với chính phủ Trung Quốc, kế hoạch này đã bị bác bỏ.
Bài báo nêu rõ rằng khi đáp lại các câu hỏi của Axios, người phát ngôn Leslie Reagan của Quỹ Bush Trung Quốc đã cung cấp một danh sách trong đó có việc ông David Firestein cao giọng chỉ trích chính phủ Trung Quốc về các vấn đề chính trị. Nhưng các lãnh đạo của tổ chức này đã lặp lại đường lối của chính phủ Trung Quốc trong những vấn đề khác.
 |
Vợ chồng cố Tổng thống George H.W. Bush thăm Thiên An Môn khi còn sống (Ảnh: AP). |
Ông Neil Bush, người sáng lập kiêm Chủ tịch Quỹ Quan hệ Mỹ - Trung (Quỹ Bush Trung Quốc) là con trai thứ ba của cố Tổng thống George H.W. Bush, hồi năm 2019 khi phát biểu tại một hội nghị do Bộ Ngoại giao Trung Quốc tổ chức, đã đổ lỗi cho các cuộc biểu tình của phe dân chủ ở Hồng Kông là do "ảnh hưởng từ bên ngoài". Những nhận xét này đã được các cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc tuyên truyền rộng rãi. Neil Bush cũng phát biểu tại Diễn đàn năm 2019 do Quỹ Giao lưu Mỹ - Trung tổ chức tại Hồng Kông dưới sự chủ trì của ông Đổng Kiến Hoa, cho rằng một số tố cáo của Mỹ về vi phạm nhân quyền của Trung Quốc, việc Trung Quốc tiến hành giám sát quy mô lớn và các hoạt động có ảnh hưởng từ nước ngoài là “dựa trên sự thật nửa vời hoặc tin tức giả”..
Bài báo của Axios cho biết ông Neil Bush có mối quan hệ kinh doanh lâu dài ở Trung Quốc. Giám đốc điều hành người Trung Quốc của một công ty đầu tư bất động sản của ông năm 2016 đã quyên góp bất hợp pháp 1,3 triệu USD cho một siêu PAC (political action committee, PAC - Ủy ban hành động chính trị) hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử tổng thống của người anh trai là Jeb Bush.
