Quân đội Syria vỡ trận trước IS tại Palmyra vì đâu

Ngày 10.12.2016, bằng một cuộc tấn công lớn, lực lượng khủng bố đã tiến sát đến cổng phía đông thành phố Palmyra. Một trong những yếu tố khiến cuộc tấn công phát triển hiệu quả là IS đã giáng một đòn VBIED (xe đánh bom tự sát) thành công vào chiến tuyến của quân đội Syria.

Sau khi chọc thủng tuyến phòng ngự vốn đã mỏng manh do lực lượng vũ trang địa phương NDF tổ chức, IS ồ ạt trạn vào khu kho Grain Silo, có vị trí chiến lược đối với chiến trường Palmyra và phát triển sang hướng dãy núi Jabal Tar, chớp nhoáng đánh chiếm dãy núi này trong sự rút lui hỗn loạn của lực lượng NDF. Đây là lần đầu tiên trong nhiều tháng qua, IS thành công đánh chiếm được dãy núi này.

Lực lượng vũ trang địa phương NDF hy sinh gần 100 binh sĩ, 30 người khác bị mất tích, một tổn thất quá lớn về sinh lực đối với quân đội Syria.

Lợi dụng sự tháo lui hỗn loạn, IS nhanh chóng tiếp cận thành phố Palmyra, các nhóm chiến binh IS bao vây thành phố từ tất cả các hướng phòng thủ của quân đội Syria.

Một nguyên nhân thất bại nữa của quân đội Syria trên chiến trường Palmyra, đó là sự ỷ lại quá lớn vào lực lượng không quân. Binh sĩ Syria thông thường có xu hướng phòng thủ từ xa, gọi lực lượng không quân Nga và Syria yểm trợ, chi viện hỏa lực. Nhưng lần này IS đã nắm rất rõ nhược điểm này, cuộc tấn công diễn ra trong điều kiện thời tiết xấu, máy bay chiến đấu không thể xuất kích.

Theo nguồn tin quân sự từ thành phố Tartus, Bộ Tư lệnh Quân đội Syria hiện đang xem xét tái triển khai lực lượng đặc biệt tinh nhuệ Tiger đến Palmyra nhằm đẩy lùi IS trên vùng sa mạc tỉnh Homs, nhưng chưa có thông tin chính thức nào về khả năng này.

Tình hình chiến sự xung quanh Palmyra đang trở lên nguy cấp hơn. Hiện diện một khả năng thực sự là các nhóm IS có thể tái chiếm hoàn toàn thành phố cổ và đây sẽ là một thất bại rất lớn đối với quân đội Syria.

Khả năng đột phá được tuyến phòng ngự và tấn công nhan chóng của IS dựa trên những sai lầm cơ bản của ban chỉ huy các đơn vị quân đội Syria, triển khai trên chiến trường Palmyra với những lỗi lầm truyền thống là mất cảnh giác và coi thường đối phương. Trong một thời gian dài sau khi giải phóng Palmyra, mặc dù thông tin tình báo và yểm trợ hỏa lực của không quân Nga trên chiến trường tỉnh Homs là ưu tiên số 1, liên tục có trực thăng chiến đấu và không quân yểm trợ theo yêu cầu, nhưng các đơn vị quân đội Syria không tiến hành được cuộc tấn công nào có hiệu quả và mở rộng được vùng an toàn như ở ngoại ô Damascus và Deir ez Zor, dù chiến trường Deir ez Zor khó khăn hơn gấp nhiều lần.

Các chỉ huy quân đội Syria trên chiến trường Palmyra cũng không xây dựng được hệ thống phòng thủ vững chắc nhiều tầng lớp,bố trí các điểm chốt hỏa lực mạnh và vũ khí trang bị hiệu quả, đồng thời cũng không xây dựng được lực lượng dự bị phản ứng nhanh. Đây là nhược điểm có tính cố hữu mà các cố vấn quân sự Nga đấu tranh thường xuyên, nhưng không đạt được hiệu quả đáng kể.

Tồi tệ hơn nữa, các đơn vị quân đội Syria không thực hiện được công tác trinh sát thường xuyên, nắm vững tình hình địch cũng như theo dõi bất kỳ biến động nào trên chiến trường trong không gian sa mạc, rất thuận tiện cho trinh sát đường không. Các thông tin tình báo từ phía Nga, nhấn mạnh hiện tượng co cụm và xuất hiện nhiều dấu hiệu cho thấy các nhóm chiến binh IS nhỏ lẻ đang cơ động ban đêm và các xe cơ giới, thiết giới di chuyển về vùng sa mạc tỉnh Homs cũng bị bỏ qua một cách đáng tiếc.

Các chỉ huy lực lượng chính phủ đã không tổ chức bất cứ một hoạt động nào mang tính dự phòng, họ hy vọng rằng sau chiến thắng Aleppo, một cụm binh lực thiện chiến sẽ được tăng cường cho tỉnh Homs và sẽ dễ dàng chiến thắng.

Kết quả là, các chỉ huy địa phương đã không báo cáo thông tin cần thiết về Bộ tư lệnh tối cao ở Damascus đúng thời điểm và tự lừa dối bản thân về sự suy yếu của IS. Một vấn đề nữa là ngay cả Bộ tư lệnh quân đội Syria, tập trung vào chiến dịch Aleppo, đã hầu như bỏ lửng Palmyra, trách nhiệm này thuộc về Bộ tham mưu quân đội Syria.

Một trong những thông tin tình báo từ phía Nga mà Bộ tư lệnh quân đội Syria đã bỏ qua là đi cùng với các nhóm chiến binh IS từ Iraq sang Syria là những chỉ huy chiến trường cao cấp của IS, có độ tuổi không cao, được huấn luyện từ những quốc gia tiên tiến về quân sự và rất dày dạn kinh nghiệm chiến đấu tấn công. Ngoài ra còn có một số lượng lớn chiến binh đánh bom tự sát tham gia trận đánh này.

Sự quan liêu, hình thức của Bộ tham mưu quân đội Syria cũng là vấn đề tồn tại không giải quyết được cho đến thời điểm này. Chính vì sự quan liêu, hình thức và cơ cấu tổ chức không đồng bộ, nhất quán đã làm tê liệt chiến trường Latakia, khủng hoảng ở Hama và hiện nay là Palmyra.

Phải đến tận chiều ngày 10.12.2016, không quân Syria và lực lượng không quân chiến trường Nga mới có thể tiến hành các cuộc không kích lớn vào các đơn vị tiền phương của IS, tiêu diệt các đoàn xe hậu cần kỹ thuật để khắc phục tình hình. Theo một số thông tin, các cuộc không kích đã kiến các nhóm chiến binh IS phải tạm dừng công kích. Nhưng IS tiếp tục tấn công vào ban đêm, khi lợi thế không còn thuộc về quân đội Syria, vốn không thể nhanh chóng tổ chức các đơn vị phản ứng nhanh mà chủ yếu dựa vào hỏa lực tầm xa.

Bộ tư lệnh quân đội Syria nhận thức rõ ràng rằng tình hình không thể được giải quyết chỉ bằng không kích. Các đơn vị có khả năng chiến đấu tốt hơn của lực lượng vũ trang Syria đang khẩn trương được điều đến chiến trường Palmyra. Các lực lượng cũng đang được củng cố lại đội hình chiến đấu. Có thông tin cho rằng các cố vấn quân sự Nga đã buộc phải kèm sát các chỉ huy cơ sở và không phải chỉ có các cố vấn trong số các đơn vị tái triển khai của quân đội Syria. Các lực lượng tấn công vào hai cánh cũng đang được cơ cấu lại. Damascus đang khẩn cấp triển khai lực lượng cho một cuộc phản công quy mô lớn hoặc ít nhất cũng là hoạt động nghi binh nhằm kiềm chế sức tấn công của IS.

Mặc dù vậy, lực lượng khủng bố IS có thể đã mất thế chủ động. Theo kế hoạch ban đầu, cụm binh lực khủng bố IS có kế hoạch đánh chiếm thành phố trong vòng 72 giờ. IS gần như có thể làm được điều này. Mặc dù có quá nhiều sai lầm và hậu quả nặng nề, nhưng quân đội Syria bắt đầu có những chuyển động. Nếu trước 22 giờ tối ngày 10.12.2016, IS không triển khai được cuộc tấn công quy mô lớn đánh chiếm hoàn toàn thành phố Palmyra, lực lượng chiến binh khủng bố sẽ gặp khó khăn hơn để đạt mục tiêu này.

QA