Phương Tây dự đoán ông Putin sẽ chính thức tuyên chiến với chủ nghĩa phát xít vào ngày 9/5

Ngày 3/5, kênh truyền hình Mỹ CNN dẫn lời một số quan chức Mỹ và phương Tây cho rằng ông Putin có thể chính thức tuyên chiến với Ukraine sớm nhất là vào ngày 9/5, điều này sẽ cho phép huy động đầy đủ lực lượng dự bị của Nga vào cuộc chiến chinh phục miền Đông và miền Nam Ukraine.

Ngày 9/5 được biết đến là "Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại" của Nga để kỷ niệm nước Nga đánh bại phát xít Đức vào năm 1945. Vào ngày 9/5 năm nay, kỷ niệm 77 năm chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Nga, một cuộc duyệt binh sẽ được tổ chức trên Quảng trường Đỏ của thủ đô Moscow.

Các quan chức phương Tây từ lâu đã tin rằng ông Putin sẽ sử dụng tính biểu tượng và giá trị tuyên truyền của ngày này để tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine, hoặc tuyên bố leo thang nghiêm trọng xung đột, hoặc cả hai.

Bản tin của CNN cho biết, các quan chức phương Tây đã xem xét một kịch bản trong đó ông Putin chính thức tuyên chiến với Ukraine vào ngày 9/5. Cho đến nay, các quan chức Nga vẫn khẳng định cuộc xung đột chỉ là một "chiến dịch quân sự đặc biệt" với mục tiêu trọng tâm là "phi quân sự hóa và phi phát xít hóa Ukraine."

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace trong một cuộc trả lời phỏng vấn đài phát thanh LBC vào ngày 28/4 đã nói: "Tôi cho rằng ông Putin sẽ thay đổi cách ông ấy nói về chiến dịch quân sự đặc biệt. Ông ấy sẽ nói: ‘Hãy nhìn xem, đây là cuộc chiến tranh chống lại chủ nghĩa phát xít, tôi cần thêm nhiều người tham gia’ ".

Tuyên bố vốn dĩ đã thổi phồng bầu không khí căng thẳng này lại càng được truyền thông Anh "phát huy" thêm. Tờ Daily Express của Anh đã đưa một cách cường điệu với tiêu đề "Ben Wallace cảnh báo rằng ông Putin có thể tuyên bố Chiến tranh thế giới thứ III trong vài ngày tới để thúc đẩy chiến thắng Ukraine".

Khi được hỏi về "kế hoạch của cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng và cách Nga sẽ nói về cuộc xung đột Nga-Ukraine", Wallace nói, "Tôi nghĩ rằng chúng ta đã thấy một số phát biểu gần đây của Putin nói 'đang biến thành một cuộc chiến tranh, đó là một cuộc chiến tranh ủy nhiệm ... Chủ nghĩa phát xít về cơ bản có ở khắp mọi nơi, không chỉ Ukraine có chủ nghĩa phát xít, NATO cũng đầy các phần tử phát xít."

Mặc dù thừa nhận rằng ông "không có bất kỳ thông tin nào về việc này", nhưng Wallace vẫn nói với phóng viên LBC phỏng vấn ông rằng, nếu vào Ngày Chiến thắng năm nay, Putin tuyên bố “chúng ta đang chiến đấu với chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới, chúng ta cần huy động người Nga với quy mô lớn”, thì ông cũng không ngạc nhiên.

Những nhận xét quá khích của ông Ben Wallace trở nên đáng báo động hơn sau khi truyền thông Anh đổ thêm dầu vào lửa. Tờ Daily Mirror của Anh đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Anh cảnh báo ông Putin có thể sẽ tuyên bố "một cuộc chiến tranh thế giới mới" trong vài ngày tới. Tờ Daily Express của Anh đã sử dụng cụm từ "Chiến tranh thế giới thứ III" trong tiêu đề, nói rằng ông Putin có thể tuyên chiến với "chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới" vào Ngày Chiến thắng, và nói một số người lo lắng rằng Putin có thể lợi dụng hoạt động kỷ niệm Ngày Chiến thắng để huy động thêm quân và phát động cuộc tấn công quy mô lớn.

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine gần đây, nước Anh thường xuyên “tiếp lửa” cho xung đột Nga-Ukraine, không chỉ cung cấp vũ khí cho Ukraine mà còn thỉnh thoảng đưa ra những bình luận có thể khiến tình hình leo thang. Bộ trưởng Các Lực lượng vũ trang Anh James Heappey cũng nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây với BBC rằng việc Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây để tấn công các mục tiêu quân sự trên đất Nga là điều có thể chấp nhận được, việc Ukraine xâm nhập vào Nga để làm gián đoạn tuyến hậu cần và tiếp tế là hoàn toàn hợp pháp.

Đáp lại, Bộ Quốc phòng Nga ngày 26/4 cảnh cáo nếu Anh tiếp tục xúi giục Ukraine tấn công các mục tiêu ở Nga, Nga sẽ lập tức đáp trả tương xứng. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ngày 19/4 cũng chỉ trích các nước phương Tây đã áp dụng mọi biện pháp để "kéo dài tối đa” chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga đối với Ukraine.

CNN phân tích cho rằng, một lời tuyên chiến chính thức vào ngày 9/5 có thể truyền cảm hứng cho các công dân Nga và khuấy động dư luận về tính chính đáng của chiến tranh. Theo pháp luật của Nga, nó cũng sẽ cho phép ông Putin huy động ngạch dự bị và gọi nhập ngũ.

Các quan chức phương Tây cho rằng điều này là cấp thiết của Nga trong bối cảnh tình trạng ngày càng thiếu quân.

Các quan chức phương Tây và Ukraine ước tính kể từ khi Nga đưa quân vào Ukraine hơn hai tháng trước, có ít nhất 10.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng trong cuộc chiến.

CNN cũng cho rằng vào ngày 9/5, các lựa chọn khác của ông Putin còn bao gồm: chính thức sáp nhập các vùng lãnh thổ Ukraine là Luhansk và Donetsk hiện do các lực lượng vũ trang thân Nga kiểm soát ở miền Đông Ukraine vào Nga, thúc đẩy mạnh mẽ cuộc tấn công lớn vào thành phố Odessa lớn thứ ba Ukraine ở phía Nam, hoặc tuyên bố chính thức kiểm soát hoàn toàn thành phố cảng Mariupol trên Biển Azov ở miền nam Ukraine.

Đại sứ Mỹ tại Tổ chức An ninh châu Âu (OSCE) Michael Carpenter hôm thứ Hai (2/5) nói, tình báo Mỹ chỉ ra rằng Nga sẽ cố gắng thông báo chính thức sáp nhập Luhansk và Donesk vào giữa tháng 5 này.

Cũng có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga có thể đang lên kế hoạch công khai sát nhập thành phố Kherson ở đông nam Ukraine và tuyên bố thành lập một "nước cộng hòa nhân dân".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price hôm 2/5 nói: "Có đủ mọi lý do để tin rằng người Nga sẽ làm mọi thứ trong khả năng của họ để lợi dụng ngày 9/5 - Ngày Chiến thắng, cho mục đích tuyên truyền của họ", "Chúng ta thấy người Nga đang đẩy mạnh các nỗ lực tuyên truyền của họ, gần như chắc chắn ngày này sẽ được sử dụng như một phương tiện để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi những thất bại chiến thuật và chiến lược của họ trên chiến trường Ukraine". Ông Price nói điều này tại một cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao.

Price cũng cho biết ông "suy đoán rằng Nga có thể chính thức tuyên chiến vào ngày 9 tháng 5". Ông nói: "Sẽ là một sự mỉa mai lớn nếu Moscow lợi dụng Ngày Chiến thắng để tuyên chiến, điều này sẽ cho phép họ tăng cường gọi binh lính nhập ngũ theo cách mà họ không thể làm bây giờ. Tuy nhiên cách này đồng nghĩa với việc tiết lộ với thế giới rằng nỗ lực chiến tranh của họ đang thất bại, họ đang gặp rắc rối với các hoạt động quân sự và các mục tiêu quân sự."

Ned Price nói với các phóng viên: “Tôi khá tự tin rằng chúng ta sẽ nghe được nhiều tin tức hơn từ Moscow vào trước ngày 9/5. Trước ngày đó, chúng ta cũng sẽ nhận được nhiều thông tin hơn từ Mỹ, các đối tác bao gồm cả các đối tác NATO của chúng ta."