Các hiện vật đang được trưng bày tại Triển lãm "Công an nhân dân Việt Nam - 80 năm vì bình yên cuộc sống" ở Bảo tàng Hà Nội, nhân kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam; 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc.
Công an nhân dân (CAND) Việt Nam ra đời, đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng và tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954)
Từ trong cao trào cách mạng 1930-1931, trải qua các phong trào đấu tranh dân chủ 1936-1939 đến thời kỳ vận động giải phóng dân tộc 1939-1945, các tổ chức Đội Tự vệ, Đội danh dự trừ gian, Đoàn Hộ lương diệt ác, Đội Trinh sát... tiền thân của lực lượng CAND lần lượt ra đời, làm nhiệm vụ tiễu trừ Việt gian, tay sai bán nước, bảo vệ cơ sở Đảng và hỗ trợ các phong trào đấu tranh của quần chúng.
Sau khi Cách mạng tháng Tám thắng lợi, lực lượng CAND chính thức được thành lập với các tổ chức: Sở Liêm phóng ở Bắc Bộ; Sở Trinh sát ở Trung Bộ; Quốc gia tự vệ Cuộc ở Nam Bộ. Các tổ chức này có chung nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, giữ vững thành quả cách mạng.
Mỗi hiện vật được trưng bày tại triển lãm là minh chứng sống động cho các giai đoạn phát triển, những chiến công, sự hy sinh và lòng dũng cảm của lực lượng công an nhân dân (CAND) trong suốt chiều dài lịch sử, từ ngày đầu Cách mạng tháng Tám đến công cuộc bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội thời kỳ đổi mới.
Trong ảnh: Các chiến sĩ CAND và khách tham quan nghe thuyết trình về lịch sử 80 năm hình thành và phát triển lực lượng CAND. Ảnh: Bảo tàng CAND.
Việc lưu giữ, bảo tồn và giới thiệu các hiện vật tại triển lãm không chỉ giúp thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về truyền thống vẻ vang của lực lượng CAND, mà còn là nguồn cảm hứng, động lực để tiếp tục phát huy tinh thần "Vì bình yên cuộc sống" trong thời kỳ hội nhập và phát triển đất nước.
Trong ảnh: Truyền đơn của Đoàn Hộ lương diệt ác, cảnh cáo mật thám và phản động (tay sai của phát xít Nhật và thực dân Pháp) thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám 1945.
Đồng chí Đào Văn Đại, đội viên đội Công an Việt Dũng tại thôn Đông Xá, Lương Bằng, Kim Động, Hưng Yên sử dụng chiếc thuổng này để đào hầm bí mật cho cán bộ, chiến sỹ Công an đội Việt Dũng ẩn nấp thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.
Cáo thị, nội dung "Công được hoan nghênh, tội phải xử tử" của Đội danh dự Việt Minh thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945
Lưỡi giáo được gia đình bà Hoàng Thị Khìn, cơ sở cách mạng ở xã Trường Hà, Hà Quảng, Cao Bằng sử dụng khi làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ địa và báo tin tức địch cho tổ chức cách mạng ở Pắc Bó thời kỳ lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc hoạt động tại đây (tháng 2/1941)
Phù hiệu lực lượng công an nhân dân sử dụng khi mới thành lập sau Cách mạng tháng Tám 1945
Thanh gươm quyết thắng, Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Ty công an Hải Kiến - đơn vị có nhiều thành tích trong diệt tề trừ gian năm 1949.
Khẩu súng ngắn mà Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng đồng chí Kim Sơn với chiến công đánh đắm thông báo hạm Amyot D' Inville của thực dân Pháp ở vùng biển Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa năm 1950.
CAND trong sự nghiệp xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh chống gián điệp, biệt kích (1954-1961)
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Geneve được ký kết, lực lượng CAND tập trung vào nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị, giữ gìn trật tự xã hội, bảo vệ tài sản và tính mạng người dân, đồng thời đấu tranh chống lại các thế lực phản cách mạng, gián điệp và biệt kích trong giai đoạn sau Hiệp định Geneve 1954.
Trong ảnh: Thẻ ra vào mà Ban tổ chức Hội nghị Geneve cấp cho đồng chí Nguyễn Minh Tiến làm công tác bảo vệ đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa.
Cặp da, khăn mùi xoa, khóa dây lưng của đồng chí Đỗ Văn Kha - điệp báo viên T31, sử dụng trong chuyên án C30 đấu tranh với toán gián điệp do Trần Minh Châu (tức Cập) cầm đầu.
Tang vật vụ án gián điệp C30 mà lực lượng công an đã thu giữ, gồm máy thu RR-2B, chông bốn cạnh, mìn ống, mìn than, súng ám sát.
Máy thu phát là tang vật vụ án C47 mà lực lượng công an thu giữ khi bắn rơi máy bay thả gián điệp ở Ninh Bình năm 1961.
Mũ bông của "Đội khảo sát sông Đà", Cục chống phản động, khi làm nhiệm vụ tiễu phỉ ở khu vực miền núi tỉnh Hòa Bình năm 1961
Ống ngắm súng trường - tang vật vụ gián điệp Mỹ - ngụy xâm nhập vào địa phận tỉnh Hà Tĩnh bị lực lượng công an thu giữ năm 1962.
Đèn pin - tang vật vụ gián điệp biệt kích xâm nhập bờ biển Hà Tĩnh năm 1964.
Cờ luân lưu mà Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Sở, Ty công an có nhiều thành tích trong phong trào thi đua bảo vệ an ninh tổ quốc.
Ngày 20/7/1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh số 34 công bố Pháp lệnh quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và chế độ cấp bậc hàm của lực lượng cảnh sát nhân dân. Ngày 20/7/1962 được lấy là Ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát nhân dân.
Bộ dụng cụ cắt tóc được các cán bộ bảo vệ sử dụng phục vụ Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn từ 1954-1969.
CAND tham gia chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ và góp phần trong chiến dịch Tổng tiến công mùa xuân 1975, thống nhất đất nước (1961-1975)
Lực lượng CAND trong giai đoạn từ 1964 đến 1975 đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. CAND đã chủ động nắm bắt âm mưu, hoạt động của địch, chuẩn bị địa bàn, bắt giữ gián điệp biệt kích, bóc gỡ các mạng lưới tình báo, bảo vệ các căn cứ cách mạng và bảo vệ an ninh, trật tự trong các vùng giải phóng.
Lực lượng công an cũng phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang khác và quần chúng, tổ chức các đợt tấn công, diệt ác, trừ gian, góp phần làm suy yếu nghiêm trọng thế lực địch.
Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, CAND đã huy động hơn 11.000 cán bộ, chiến sĩ tham gia tiến công địch, giải phóng các vùng căn cứ địch, truy quét các đối tượng phản cách mạng và bảo vệ an toàn hồ sơ, tài liệu quan trọng. Lực lượng CAND cũng đóng vai trò bảo đảm bí mật cho các cuộc hành quân và hỗ trợ quân giải phóng miền Nam, góp phần vào thắng lợi quyết định, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Trong ảnh: Tang vật của tổ chức "Gươm thiêng ái quốc" bị lực lượng công an thu giữ. "Gương thiêng ái quốc" là tổ chức do đế quốc Mỹ gây dựng và nuôi dưỡng làm công cụ đắc lực phục vụ thực hiện chiến tranh tâm lý, tuyên truyền nói xấu đường lối cách mạng của Đảng.
Ống nhòm của gián điệp biệt kích bị lực lượng công an thu giữ trong chuyên án K36 năm 1965.
Trang phục nhảy dù của gián điệp biệt kích nhảy dù xuống địa phận Hà Bắc - Lạng Sơn bị lực lượng công an thu giữ vào tháng 7/1963.
Ca đựng nước, Sở Công an tỉnh Hải Phòng tặng các đơn vị, cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc trong phong trào bảo mật phòng gian năm 1965.
Nồi quân dụng, Công an tỉnh Quảng Bình tự chế từ ống pháo sáng do máy bay Mỹ thả xuống, thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.
Bàn chông được công an tỉnh Bến Tre chế tạo để chống địch bình định, lấn chiếm từ sau khi Hiệp định Paris được ký kết đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.
Sắc cốt, băng đeo tay "PKND" của anh hùng liệt sỹ Nguyễn Văn Uân, cảnh sát khu vực khu lao động Mai Hương, khu phố Hai Bà Trưng, Hà Nội, sử dụng khi làm nhiệm vụ hướng dẫn nhân dân xuống hầm trú ẩn và hy sinh trong cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của đế quốc Mỹ ngày 28/12/1972.
Đơn tình nguyện đi chiến đấu của đồng chí Phạm Điện Biên, cán bộ cảnh sát phòng cháy chữa cháy Sở Công an Hà Nội, viết ngày 8/10/1972. Đầu đề và chữ ký ở cuối viết bằng máu.
Áo cảnh sát của Chuẩn úy Vũ Hồng Cự, công an khu phố Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng, mặc trong trận máy bay B52 của đế quốc Mỹ ném bom thành phố Hải Phòng năm 1972. Đồng chí Vũ Trọng Cự đã cứu thoát 3 người dân bị sập hầm, 2 người trên tàu Cuốc, 5 người trên tàu hải quân.
Người dân tham quan hiện vật được trưng bày tại bảo tàng
Bộ áo dài, kính râm và túi xách mà đồng chí Ngô Thị Huệ, điệp báo viên an ninh tỉnh Quảng Đà sử dụng khi hoạt động tại nội thành Đà Nẵng thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đồng chí Ngô Thị Huệ được mệnh danh là "bông hoa thép" của lực lượng CAND Việt Nam.
Đồng chí Ngô Thị Huệ mặc bộ áo dài (được trưng bày tại bảo tàng - ảnh trên), cải trang thành sinh viên hoạt động trong nội thành Đà Nẵng.
Con dấu giả mà Ban An ninh T4 chế tạo làm giấy tờ giả phục vụ cán bộ, chiến sĩ hoạt động điệp báo đi lại khu vực Sài Gòn - Gia Định, giai đoạn 1964-1975.
Súng bắn pháo hiệu được đồng chí Nguyễn Quốc Phòng, cán bộ Ban An ninh Sài Gòn - Gia Định thu của địch khi tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975.
Biểu tượng Cảnh sát quốc gia mà An ninh T4 thu tại cơ quan Tổng nha Cảnh sát quốc gia của chính quyền Việt Nam Cộng hòa, Sài Gòn ngày 30/4/1975.
CAND giữ gìn trật tự xã hội sau giải phóng, trấn áp khủng bố và xây dựng lực lượng tinh nhuệ, vững mạnh (1975-nay)
Sau ngày đất nước thống nhất, lực lượng công an đã nhanh chóng ổn định tình hình an ninh, đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong những thập niên qua, công an nhân dân không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực, trình độ, ứng dụng công nghệ hiện đại để đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh trong bối cảnh hội nhập và phát triển kinh tế - xã hội.
Lực lượng luôn giữ vững vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trên toàn quốc.
Tài liệu huấn luyện và vòng cổ làm bùa ngải. Lực lượng công an thu giữ của các đối tượng phản động Fulro trong chiến dịch câu nhử, đón bắt tại tỉnh Lâm Đồng năm 1980.
Áo len, khăn len của Fulro. Công an huyện Đăk Krông, tỉnh Đăk Lăk thu giữ trong trận phục kích tại suối Đăk R'măng ngày 17/9/1979.
Dao găm là tang vật lực lượng an ninh thu giữ của tổ chức phản động "Mặt trận quốc gia giải phóng Việt Nam" tại khu vực Bàu Cá thuộc tỉnh Đồng Nai ngày 12/12/1977.
Chăn chiên do lực lượng Fulro tự tạo làm phương tiện bắn hại đồng bào, bị thu giữ trong trận công an huyện Đăk Mil, tỉnh Đăk Lăk phối hợp với lực lượng vũ trang nhân dân Campuchia chặn đánh, ngày 11/12/1980.
Đội săn bắt cướp công an quận 5 thành phố Hồ Chí Minh sử dụng trong trấn áp tội phạm trộm cướp tài sản của nhà nước và công an nhân dân.
Tổ chức khủng bố "Liên đảng cách mạng Việt Nam" âm mưu sử dụng chiếc ô tô nhỏ điều khiển từ xa này để đặt mìn gây nổ ở TP.HCM vào 3h sáng 7/3/1993. Âm mưu này đã bị thất bại.
Khăn rằn - Tang vật lực lượng an ninh thu của tổ chức phản động "Mặt trận quốc gia thống nhất giải phóng Việt Nam" do Hoàng Cơ Minh cầm đầu, năm 1989
Máy dò chất nổ. Bộ Tư lệnh cảnh vệ sử dụng trong công tác bảo vệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước và khách quốc tế từ 1985-1988.
Ngày 30/8/1990 thành lập Đảng ủy Công an Trung ương. Đảng ủy Công an Trung ương được thành lập theo Quyết định số 110/QĐ-TW của Bộ Chính trị, là cơ quan lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện của Đảng đối với lực lượng CAND, hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; thực hiện chức năng lãnh đạo toàn diện công tác Đảng, công tác chính trị và công tác xây dựng lực lượng trong CAND. Việc thành lập Đảng ủy Công an Trung ương đánh dấu bước hoàn thiện tổ chức lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực bảo vệ an ninh trật tự, đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước.
Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công tặng lực lượng Cảnh sát nhân dân nhân kỷ niệm 30 năm ngày truyền thống (20/7/1962 - 20/7/1992)
Lực lượng CAND tiên phong đi đầu trong chuyển đổi số quốc gia, triển khai thực hiện đề án 06 của Chính phủ về "Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030".