Dịch tả toàn cầu gia tăng, tỷ lệ tử vong đáng lo ngại
Theo WHO, toàn cầu đã ghi nhận 409.222 ca mắc tả/tiêu chảy cấp và 4.738 ca tử vong tại 31 nước. Dù số ca mắc giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm 2024 (510.638 ca), nhưng số tử vong lại tăng đến 46%, phản ánh thách thức lớn trong tiếp cận điều trị kịp thời.
WHO cảnh báo nguy cơ dịch tả tiếp tục lan rộng ở mức rất cao do tác động của xung đột vũ trang, di cư, thiên tai và cơ sở hạ tầng nước sạch, vệ sinh môi trường yếu kém. Đây là lý do dịch tả vẫn được xem là một trong những bệnh truyền nhiễm gây lo ngại toàn cầu.
Trả lời câu hỏi của VietTimes trước lo ngại dịch tả xâm nhập vào Việt Nam, TS Vũ Quốc Đạt, Phó trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới và can thiệp giảm hại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết: Việt Nam hiện chưa phát hiện ca bệnh tả nào. Từ trước đến nay, dịch tả ở Việt Nam hầu hết do ca bệnh trong nước, hiếm khi do ca bệnh nhập cảnh do việc kiểm soát dịch cửa khẩu tương đối tốt.
Hệ thống dự phòng ứng phó dịch tả tương lai đối nhanh nên các ca bệnh trong bệnh viện đều được khoanh vùng kịp thời. Trong trường hợp có gia tăng đột biến số lượng người đi trực tiếp từ các vùng có dịch lưu hành ở nước ngoài quy mô trung bình thì nguy cơ bùng phát dịch do ca bệnh nhập khẩu mới đáng quan ngại.
TS. Vũ Quốc Đạt thông tin thêm: Dịch tả thường liên quan đến nguồn nước bẩn nên sự lây lan dịch hiếm khi liên quan đến ẩm thực đường phố, trừ khi vùng đó đã có dịch lưu hành. Hiện nay vắc xin tả đã được sản xuất tuy nhiên chỉ định chủ yếu cho các khu vực đã được xác định có dịch tả lưu hành. Đối với các khu vực chưa bùng dịch, biện pháp tốt nhất để phòng dịch tả là ăn chín, uống sôi và vệ sinh môi trường.
“Để điều trị ca bệnh tả, người bệnh cần được bù đủ dịch đường uống phối hợp với truyền dịch đường tĩnh mạch. Việc sử dụng kháng sinh cần theo chỉ định của bác sĩ nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh ra môi trường và giảm tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc và mất nước cho bệnh nhân” – TS Đạt lưu ý.
Theo các chuyên gia, điểm mạnh của Việt Nam là khả năng đáp ứng nhanh, khoanh vùng kịp thời và kiểm soát dịch từ cửa khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh giao lưu quốc tế gia tăng, nguy cơ dịch nhập khẩu vẫn tồn tại, đòi hỏi sự cảnh giác cao từ cả hệ thống y tế và cộng đồng.
Chiến lược của WHO và khuyến cáo cho người dân
Trước tình hình dịch tả gia tăng, WHO đang triển khai kế hoạch “Chấm dứt bệnh tả – Lộ trình toàn cầu đến năm 2030” với mục tiêu giảm 90% số ca tử vong do tả vào năm 2030. Các giải pháp gồm tăng cường cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường, mở rộng tiêm vắc xin tả tại vùng có dịch, củng cố hệ thống giám sát – cảnh báo sớm, hỗ trợ khẩn cấp cho các quốc gia chịu ảnh hưởng bởi xung đột và thiên tai.
Đặc biệt, WHO nhấn mạnh rằng vắc xin chỉ là công cụ hỗ trợ, còn biện pháp căn cơ nhất vẫn là bảo đảm nước sạch, vệ sinh môi trường và thay đổi hành vi cộng đồng.
Tại Việt Nam, Cục Phòng bệnh Bộ Y tế khuyến cáo để giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch tả, mỗi người dân cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản:
- Ăn chín, uống sôi, không dùng nước chưa qua xử lý.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống, xử lý rác thải đúng quy định.
- Chủ động đi khám khi có triệu chứng tiêu chảy cấp, nôn nhiều, mất nước.