Trung Quốc được biết đến như “đất lành” cho ngành livestream bởi doanh thu khổng lồ mà nó mang lại và giúp không ít người bán hàng livestream thành “ngôi sao”. Họ là những người kinh doanh rộng rãi các ngành hàng bao gồm thời trang, mỹ phẩm cho đến xa xỉ phẩm như ôtô, du thuyền…thậm chí là cả tên lửa.
Vi Á được mệnh danh là "nữ hoàng livestream" trong hệ sinh thái mua sắm trực tuyến của Trung Quốc. Là một trong 500 người giàu nhất Trung Quốc, cô được quan tâm không kém các ngôi sao giải trí.
Cuộc sống khắc nghiệt đằng sau cơn “bão view”
Vi Á tên thật là Hoàng Vi (sinh năm 1986), người tỉnh An Huy, Trung Quốc. Cô là một trong những "hotgirl" trên mạng xã hội Trung Quốc và đạt được thành công ngoài sức tưởng tượng nhờ công việc livestream bán hàng.
Cô và chồng lọt vào danh sách 500 người giàu nhất Trung Quốc do tạp chí kinh tế - tài chính New Fortune bình chọn. Nữ nghệ sĩ xếp thứ 490 với khối tài sản hơn 9 tỉ NDT (1,4 tỉ USD). Theo đó, Vi Á là một trong 3 nữ tỉ phú thuộc thế hệ 8X đi lên từ hai bàn tay trắng.
Năm 2020, Vi Á gây sốc khi livestream bán một quả...tên lửa vũ trụ thương mại sản xuất ở thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) với giá 40 triệu NDT (khoảng 5,6 triệu USD). Quả tên lửa này cuối cùng được bán cho một công ty công nghệ vệ tinh của Trung Quốc.
Vi Á khởi đầu sự nghiệp từ công việc ca sĩ, sau đó cùng chồng buôn quần áo trong cửa hàng chỉ rộng 6 m2 tại khu chợ ở Bắc Kinh. Năm 2003, cô và chồng chuyển đến Tây An rồi mở 7 cửa hàng bán quần áo ở đây nhờ số vốn tích lũy được khi còn sống ở Bắc Kinh.
Chỉ tính riêng trong năm 2019, cô gái này đã bán được số hàng hoá trị giá 30 tỉ NDT qua các buổi livestream. Con số này tương đương với doanh thu hàng năm của một chuỗi siêu thị lớn tại Trung Quốc.
Theo dữ liệu thương mại điện tử Guoji, cô từng đạt doanh thu hơn 6 tỉ USD từ hoạt động livestream trên Taobao vào năm 2020. Số tiền này tương đương 1/3 tổng doanh thu toàn cầu của Marcy’s, chuỗi cửa hàng bách hóa lâu đời nhất của Mỹ.
Tuy Nhiên, Vi Á lại bị xử phạt vì tội trốn thuế. Theo Cục thuế Hàng Châu, Vi Á trốn và nộp thiếu thuế số tiền tổng cộng là 703 triệu NDT (110 triệu USD). Do vi phạm lần đầu, "nữ hoàng livestream" không bị xử lý hình sự. Nhưng cô phải cam kết nộp phạt đủ số tiền hơn 1,3 tỉ NDT (203 triệu USD).
Vi Á không phải là livestreamer đầu tiên tại Trung Quốc dính án phạt trốn thuế. Hai người bán hàng trực tuyến trên Taobao gồm Zhu Chenhui (nghệ danh XueliCherie) và Lin Shanshan (Lin Shanshan_Sunny) cũng bị xử phạt lần lượt 65,55 triệu NDT (10,26 triệu USD) và 27,67 triệu NDT (4,33 triệu USD).
Cái giá của sự nổi tiếng và giàu có
Kể lại hành trình khởi nghiệp, Vi Á chia sẻ vào năm 2012 rằng cô quyết định từ bỏ công việc ở xưởng may quần áo để chuyển sang bán hàng trực tuyến chuyên nghiệp. Suốt 3 năm liên tiếp, cô đều kinh doanh thua lỗ do tốn nhiều chi phí quảng bá, thiếu kinh nghiệm quản lý và chọn lựa sản phẩm.
Những năm tháng khó khăn đó từng khiến Vi Á stress nặng vì lo lắng, căng thẳng với chồng, tóc rụng từng mảng. Cô cũng từng rơi vào cảnh nợ nần, phải bán tài sản để duy trì kinh doanh trước khi trở thành người livestream bán hàng số 1 tại Trung Quốc và nổi tiếng trên thế giới.
Dù hiện tại đã giàu có, nổi tiếng nhưng cuộc sống của Vi Á cũng không dễ thở. Cô vẫn say mê và chăm chỉ làm việc. Hàng ngày cô đến công ty lúc 5h chiều để chuẩn bị và lựa chọn sản phẩm. Sau đó, cô livestream bán hàng từ 8h00 tối đến tận rạng sáng hôm sau, rồi họp với ê-kíp của mình đến 8h00 sáng. Cô về nhà lúc 10h00 sáng, thức dậy vào lúc 4h00 chiều rồi ăn cơm.
Thậm chí, vào những dịp mua sắm cao điểm, Vi Á chỉ có thể ngủ 3-4 tiếng/ngày để đảm bảo tiến độ công việc. Trong mỗi chương trình phát sóng kéo dài gần 5 tiếng đồng hồ, cô sẽ phải nói liên tục hầu như không nghỉ. Do lịch trình công việc quá bận rộn, Vi Á đành phải gửi con gái nhờ ông bà trông, chỉ gặp con được 1 lần/tháng.
Vi Á cho biết, hiện tại, cô không chỉ làm việc vì gia đình mà còn vì trách nhiệm với những nhân viên trong công ty.
"Bên cạnh tôi còn có những nhân viên và hàng loạt nhà máy. Nếu hôm nay tôi ngừng livestream, ngày mai cuộc sống của nhiều người sẽ bị ảnh hưởng nặng nề", cô nói.
Nữ hoàng livestream cũng nhận định rằng, trong xã hội hiện đại, sự cạnh tranh là rất khốc liệt và một khi bản thân bỏ cuộc hay ngừng cố gắng, sẽ dễ dàng bị đào thải và lãng quên.
Không tránh khỏi "phốt"
Là một trong những tên tuổi có tiếng trong giới bán hàng trực tuyến tại trung Quốc, nhưng Vi Á cũng từng bị “bóc phốt” bán hàng không đúng như quảng cáo.
Tháng 9/2021, nữ hoàng livestream xứ Trung từng bán một loại bánh mì được quảng cáo là không đường, ít chất béo, tốt cho sức khỏe, không gây tăng cân...Tuy nhiên, trước đó 1 tháng, Ủy ban Bảo vệ người tiêu dùng thành phố Thượng Hải đã ban hành một văn bản công khai những thông tin sai sự thật về loại bánh mì này. Theo đó, thành phần dinh dưỡng thực tế không khớp với thông tin được in trên bao bì hay quảng cáo và có lượng calo cao hơn mức bình thường.
Nhiều người chỉ trích nhãn hàng kinh doanh không trung thực và cho rằng Vi Á cũng chỉ là nạn nhân trong vụ việc. Nhiều ý kiến cho rằng cô không chọn lọc kỹ sản phẩm trên livestream, nhận quảng cáo một cách bừa bãi khiến cộng động mạng tuyên bố tẩy chay.
Không chỉ vậy, Vi Á cũng từng gây xôn xao dư luận khi bán quạt và giới thiệu đây là sản phẩm hợp tác giữa thương hiệu Guzi (Trung Quốc) với hãng Supreme (Mỹ). Ngay hôm sau, một blogger thời trang nổi tiếng đã bóc mẽ đây là hàng giả vì Guzi là thương hiệu nhỏ ít được biết đến tại Trung Quốc, khó có thể hợp tác với Supreme, nhất là khi hãng này chưa bao giờ kết hợp với bất kỳ thương hiệu nội địa nào.
Trước màn “bóc phốt” gây bàn tán, Vi Á và nhãn hàng phải hoàn tiền lại cho khách hàng và nhanh chóng xóa livestream.