Theo Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, 4 nguyên tắc mà Mỹ và Nga đã nhất trí bao gồm:
- “Thiết lập lại chức năng của các phái đoàn tương ứng của chúng tôi ở Washington và Moscow. Để chúng tôi có thể tiếp tục đi trên con đường này, chúng tôi cần có các cơ sở ngoại giao đang hoạt động và hoạt động bình thường”.
- “Chúng tôi sẽ chỉ định một nhóm cấp cao từ phía chúng tôi để giúp đàm phán và giải quyết vấn đề chấm dứt xung đột ở Ukraine theo cách lâu dài và được tất cả các bên tham gia chấp nhận”.
- “Bắt đầu thảo luận, suy nghĩ và xem xét cả sự hợp tác địa chính trị và kinh tế có thể đạt được sau khi chấm dứt xung đột ở Ukraine”.
- “Năm người chúng tôi có mặt ở đây hôm nay…sẽ tiếp tục tham gia vào quá trình này để đảm bảo rằng nó diễn ra một cách hiệu quả”.
Năm người mà ông Rubio đề cập đến bao gồm ông, Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz, Đặc phái viên Steve Witkoff, cũng như Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và trợ lý Tổng thống Yury Ushakov.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nói rằng “những cơ hội đặc biệt” có thể dành cho cả Mỹ và Nga nếu chiến tranh ở Ukraine kết thúc.
Ông Rubio cho biết Mỹ và Nga đang "bắt đầu tham gia vào việc xác định những cơ hội đặc biệt nếu cuộc xung đột này đi đến một hồi kết có thể chấp nhận được", sau cuộc đàm phán ở Riyadh. Ông nói rằng có “những cơ hội đáng tin cậy” để Mỹ “hợp tác với người Nga về mặt địa chính trị trong các vấn đề lợi ích chung và nói thẳng ra là về mặt kinh tế”.
Trong khi đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz cho biết cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga ở Ukraine sẽ bao gồm các cuộc thảo luận về lãnh thổ và đảm bảo an ninh.
“Chúng tôi biết thực tế là sẽ có một số cuộc thảo luận về lãnh thổ và cả thảo luận về đảm bảo an ninh. Đó chỉ là những điều cơ bản sẽ củng cố và làm nền tảng cho bất kỳ hình thức thảo luận nào”, ông Waltz nói sau cuộc hội đàm với các quan chức Nga ở Riyadh.
Khi được hỏi liệu Mỹ có chấp nhận việc Nga giữ lại lãnh thổ Ukraine mà nước này đã sáp nhập kể từ khi tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022 hay không, ông Waltz cho biết vấn đề này “sẽ được thảo luận”.
Phái đoàn Nga nói gì?
Về phần mình, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết các cuộc đàm phán với các quan chức Mỹ tại Riyadh là “hữu ích”.
“Tôi nghĩ cuộc trò chuyện rất hữu ích. Chúng tôi không chỉ lắng nghe mà còn lắng nghe lẫn nhau”, ông Lavrov nói.
Ông nói thêm rằng ông có lý do để tin rằng phía Mỹ “hiện đã hiểu rõ hơn về quan điểm của Nga” vì quan điểm này đã được “nêu chi tiết kỹ lưỡng” bằng cách sử dụng các ví dụ cụ thể được rút ra từ nhiều tuyên bố của Tổng thống Putin.
Ông Lavrov chỉ ra rằng cuộc gặp ở Riyadh là do Tổng thống Nga và Mỹ khởi xướng, những người đã nhất trí rằng nên bắt đầu chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh tiếp theo. Để đạt được điều này, các bộ trưởng ngoại giao và cố vấn an ninh quốc gia được giao nhiệm vụ họp và xác định những gì cần giải quyết trước khi hai Tổng thống “có thể đàm phán về ngày giờ cụ thể cho hội nghị thượng đỉnh”.
Theo ông Lavrov, Moscow và Washington đã nhất trí rằng “khi lợi ích quốc gia trùng khớp, các nỗ lực phải được thống nhất và thực hiện” trong các lĩnh vực liên quan thông qua “các dự án cùng có lợi” trong cả lĩnh vực địa chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, khi lợi ích không đồng nhất, các bên không nên kích động xung đột mà nên hợp tác để giải quyết vấn đề, ông nói thêm.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Nga cho biết: “Trên thực tế, chúng tôi đã đồng ý rằng vấn đề về phái đoàn ngoại giao phải được giải quyết một lần và mãi mãi”. Ông lưu ý rằng điều này bao gồm việc giải quyết các biện pháp trừng phạt được áp dụng trong những năm gần đây, trục xuất các nhà ngoại giao, tịch thu tài sản ngoại giao và các trở ngại khác gây phức tạp cho công việc.
“Các đại biểu của chúng tôi sẽ sớm gặp nhau để thảo luận về việc dỡ bỏ những rào cản nhân tạo này và đảm bảo hoạt động suôn sẻ của các đại sứ quán và lãnh sự quán ở cả hai nước”, ông nói.
Tổng thống Zelensky lên tiếng
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine sẽ không "nhượng bộ tối hậu thư của Nga", sau cuộc đàm phán giữa giới chức Nga và Mỹ.
Ông Zelensky - người không được mời tham gia các cuộc đàm phán Mỹ-Nga và thay vào đó đang ở Thổ Nhĩ Kỳ - cho biết Ukraine đã không nhượng bộ tối hậu thư của Nga khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt cách đây 3 năm, "và giờ tôi cũng sẽ không làm như vậy".
“Nga đã tấn công Ukraine và chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cầm vũ khí và tự vệ. Và không có ngoại giao vì Nga đã tấn công, tấn công Ukraine vào ban đêm và người Ukraine cầm vũ khí và bắt đầu bảo vệ đất nước của họ”, ông Zelensky nói trong cuộc họp báo ở thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Zelensky cho biết Moscow đã đưa ra "tối hậu thư" cho Ukraine ngay sau khi phát động cuộc chiến, yêu cầu Ukraine giảm số lượng quân và cho phép Moscow thiết lập "ban lãnh đạo thân Nga" ở Ukraine.
Trước cuộc đàm phán hôm thứ Ba tại Riyadh, ông Zelensky đã nói rằng ông sẽ từ chối ký bất kỳ thỏa thuận nào được đàm phán mà không có sự tham gia của Kiev.
Ông Zelensky cho rằng các cuộc đàm phán Mỹ-Nga đã giáng một đòn khác vào chính sách “không có gì về Ukraine mà không có Ukraine” của phương Tây, điều mà Tổng thống Donald Trump đã chấm dứt ngay khi ông gọi điện cho ông Putin vào tuần trước.
Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết ông muốn thấy những người “có khả năng đảm bảo an ninh cho Ukraine” được mời tham gia các cuộc đàm phán trong tương lai về việc chấm dứt cuộc xung đột.
Mỹ và Nga kết thúc cuộc đàm phán đầu tiên mà không có Ukraine, Moscow đưa ra yêu cầu mới
Tổng thống Putin sẵn sàng đàm phán với ông Zelensky
Các công ty Mỹ mất 300 tỷ USD khi rời khỏi thị trường Nga
