|
|
| Tổ hợp tên lửa phòng không chiến trường Buk-M3 |
“Ban lãnh đạo tập đoàn Vũ khí Phòng không Almaz-Antey giao nhiệm vụ cho Viên thiết kế nghiên cứu và đưa ra đề xuất phát triển các tổ hợp tên lửa mới thay thế các tổ hợp tên lửa Buk hiện nay. Cùng với những đề xuất này, tập đoàn sẽ cùng với viện đệ trình lên Bộ Quốc phòng Nga. Mặc dù chưa có quyết định về việc hỗ trợ đầy đủ cho nhiệm vụ nghiên cứu phát triển, nhưng viện đã bắt đầu phác thảo đề án nghiên cứu các giải pháp công nghệ dòng tên lửa phòng không mới”, Tổng giám đốc Viện Nghiên cứu Tikhomirov, ông Yuri Belyu cho biết.
Tới thời điểm hiện tại, Nga đã hoàn thiện phiên bản nâng cấp sâu dòng tên lửa 9K317 :”Buk-M3”. Những tổ hợp tên lửa có thể được đưa vào biên chế vào khoảng mùa thu năm 2015, nhưng chỉ trong trường hợp nếu Buk - M3 vượt qua những thử nghiệm cấp quốc gia mở rộng trên thao trường Kapustin Yar. Đại diện Bộ Quốc phòng tuyên bố:
Xe phóng và nạp đạn tên lửa mang theo 12 ống tên lửa
“ Buk – M3” đã đạt được kết quả thuyết phục trong thử nghiệm cấp quốc gia, diễn ra trên thao trường Kapustin Yar do các cơ sở công nghiệp quốc phòng tiến hành, thể hiện những tính năng kỹ chiến thuật đáp ứng hoàn toàn các yêu cầu nhiệm vụ đặt ra của Bộ Quốc phòng. Đại diện của Bộ khẳng định. Cũng theo ông, vào tháng 4 các tổ hợp này cũng đã được đưa vào thực nghiệm trong lực lượng vũ trang.
Để Buk-M3 được đưa vào biên chế chính thức trong quân đội, cần phải tiến hành những thử nghiệm toàn bộ tính năng kỹ chiến thuật khai thác sử dụng cấp quốc gia, những thử nghiệm này sẽ được tiến hành trên chính thao trường này vào mùa hè. Trong trường hợp kết quả đạt yêu cầu, tổ hợp sẽ được biên chế vào đơn vị chiến đấu vào mùa thu năm nay.
Như vậy, Buk-M3 muộn nhất là tháng 12.2015 sẽ có đơn đặt hàng vào năm 2016 có hợp đồng sản xuất hàng loạt để đưa vào biên chế trong các đơn vị phòng không. Phiên bản M3của tổ hợp tên lửa Buk với nhiều tính năng ưu việt so với phiên bản trước đó như: Tầm bắn cải thiện tới 25%, đạt từ 2,5km tới 70km, trần cao đạt 30km; Khẩu đội tên lửa có 36 rãnh đạn và xác xuất hạ mục tiêu trên mỗi đạn đạt 99%. Quân đội Nga dự kiến bắt đầu trang bị Buk-M3 từ mùa thu năm nay.
Ông Y. Belyu tuyên bố, tổ hợp tên lửa mới thay thế cho Buk sẽ có yêu cầu tác chiến tương tự tổ hợp Buk-M3, nhưng kết cấu hệ thống nhỏ gọn hơn, hệ thống kháng nhiễu và khả năng tác chiến độc lập cao hơn.
Nga phát triển tổ hợp tên lửa Buk từ những năm 1970 với vai trò phòng không lục quân. Phiên bản Buk đầu tiên được quân đội Liên Xô tiếp nhận năm 1979 với tầm bắn đạt 30km. Tới giữa những năm 1990, Nga giới thiệu phiên bản Buk-M2 trang bị đạn tên lửa mới 9K317 giúp tăng tầm bắn và khả năng theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc.
Tổ hợp tên lửa phòng không đơn nhất chiến trường 9K317M "Buk-M3" là phiên bản cải tiến sâu từ tổ hợp 9K317 "Buk-M2", được sản xuất và biên chế trong quân đội từ thời Liên Xô và sau đó là quân đội Nga vào năm 1988. Tổ hợp được trang bị tên lửa hiện đại hóa 9M317M.
Các khẩu đội tên lửa phòng không có khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên khoảng cách từ 2,5 đến 70 km trên độ cao đến 35 km với số lượng mục tiêu là 36, bay với vận tốc đến 3000 m/s.
Tổ hợp tên lửa phòng không chiến trường tầm trung 'Buk-M2"
Tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung ‘Buk” được phát triển vào năm 1970, thực hiện nhiệm vụ phòng không chiến trường cho các đơn vị bộ binh. Tổ hợp 9К37 “Buk” được đưa vào biên chế năm 1979, sử dụng để tiêu diệt các mục tiêu có tầm xa đến 30 km.
Hiện nay, quân đội Liên bang Nga đang biên chế chủ yếu phiên bản tên lửa 9К317 "Buk-М2" với tầm tiêu diệt mục tiêu từ 5 – 50 km, số lượng mục tiêu tăng lên đến 24 và tốc độ cực đại của mục tiêu là 1000 m/s.
Tổ hợp 9К317 "Buk-М2" bao gồm các phương tiện tác chiến:
Tên lửa phòng không 9М317
Xe điều khiển phóng tên lửa (SОU) 9А317 và 9А318 (xe kéo rơ mooc),
Xe phóng và nạp đạn tên lửa (PZU) 9А316 và 9А320(xe kéo rơ mooc);
Các phương tiện điều hành tác chiến bao gồm:
Đài chỉ huy 9S510,
Đài radar phát hiện mục tiêu 9S18М1-3,
Đài radar chiếu xạ mục tiêu và dẫn bắn tên lửa (RPN) 9S36.
Tổ hợp tên lửa 9К317 được sử dụng hai cấp độ hỏa lực:
Hỏa lực cấp 1 (1st section) : trong biên chế có một xe phóng đạn và điều khiển tên lửa, một xe phóng nạp đạn, điều kiện địa hình bằng phẳng, đồi gò không cao quá 2 m;
Hỏa lực cấp 2 (2nd section): trong biên chế có một đài chiếu xạ, dẫn đạn tên lửa 9S36 và 2 xe phóng nạp đạn. Có thể tiêu diệt cùng một lúc 4 mục tiêu, độ cao địa hình đến 20 m.
Thời gian chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu từ hành tiến: Cấp độ hỏa lực 1- 5 phút, cấp độ hỏa lực 2 – từ 10-15 phút. Để thay đổi trận địa với bộ khí tài đang hoạt động chỉ cần 20s.
Tên lửa có điều khiển tự dẫn 9М317. Tên lửa 9М317 có khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên khoảng cách 45-50 km và độ cao đến 25 km, và tiêu diệt được nhiều chủng loại mục tiêu khác nhau. Tên lửa sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính-hiệu chỉnh và một đài radar tự dẫn bán chủ động hiệu ứng doppler 9E420.
Radar tự dẫn cho đầu đạn tên lửa9М317
Tên lửa9М317 của tổ hợp Buk-M2
Đầu đạn: sử dụng thanh xuyên mảnh, khối lượng 70 kg, bán kính sát thương: 17m, tốc độ bay: đến 1230 m/s,vượt tải – đến 24 g. Khối lượng tên lửa – 715 kg. Sải cánh – 860 mm. Động cơ – hai thời kỳ nhiên liệu rắn. Tên lửa có độ tin cậy cao, tên lửa được lắp đặt trong nhà máy và được đồng bộ hóa đầy đủ, không cần thiết phải bảo trì bảo dưỡng và hiệu chỉnh trong toàn bộ thời gian lưu trữ bảo quản: 10 năm.
Xe điều khiển phóng tên lửa (SОU) 9А317 được lắp đặt trên thân xe bánh xích GM-569. Chu trình hoạt động của xe SOU bao gồm có các hoạt động: phát hiện, phân loại mục tiêu, tự động khóa bám mục tiêu, xác định đường đạn, thực hiện chu trình chuẩn bị phóng đạn, phóng tên lửa, chiếu xạ mục tiêu và hiệu chỉnh đường bay tên lửa, đánh giá kết quả phóng đạn. SOU có thể phóng tên lửa trong biên chế của khẩu đội tên lửa phòng không, dữ liệu chỉ thị mục tiêu nhận được từ đài chỉ huy khẩu đội tên lửa hoặc độc lập phóng tên lửa tiêu diệt mục tiêu trong khu vực không phận được giao.
Radar 9A317, không giống như những tổ hợp radars trước được hình thành trên cơ sở ăng-ten mảng pha quét chùm tia điện tử.Vùng phát hiện mục tiêu theo góc phương vị: ±45°, theo góc tầm – 70°, tầm xa phát hiện mục tiêu – 20 km (diện tích tán xạ hiệu quả =1-2 m2, độ cao – 3 km), 18-20 км (diện tích tán xạ hiệu quả =1-2 m2, độ cao – 10-15 м). Vùng đeo bám mục tiêu: theo góc phương vị: ±60°, theo góc tầm – từ -5 đến +85°. Số lượng mục tiêu phát hiện – 10. Số lượng mục tiêu tác xạ đồng thời – 4. SOU 9А317 được trang bị hệ thống quang điện tử ma trận submatrix quang ảnh nhiệt và CCD ma trận kênh truyền hình, cho phép hoạt động tác chiến ngày đêm, tăng cường khả năng chống nhiễu và khả năng sống còn của tổ hợp. Số lượng tên lửa trên xe - 4. Thời gian phản ứng – 5s. Thời gian sẵn sàng chiến đâu sau khi thay đổi trận địa – 20s. Trọng lượng tổ hợp - 35 tấn; Kích thước – 8x3,3x3,8 m. Kíp trắc thủ - 4 người.
Xe phóng và nạp đạn tên lửa Buk-M2
Xe phóng nạp tên lửa 9А316 được chế tạo trên cơ sở thân xe bánh xích GM-577, xe kéo rơ mooc 9А320 – xe mooc Kraz ( 9001). Số lượng tên lửa trên bệ phóng: 4, trên giá vận tải nạp đạn: 4. Thời gian nạp đạn:15 phút. Thời gian nạp đạn cho tổ hợp SOU: 13 phút. Cẩu có thể nâng được khối lượng đến 1000 kg. Trọng tải xe – 38/35 tấn. Kích thước xe – 8х3,3х3,8 m. Kíp lái – 4 người.
Xe chỉ huy điều hành tác chiến 9S510. Thân xe bánh xích – GM-579 / hoặc xe kéo mooc KrAZ (xe kéo 9001). Số lượng các rãnh dẫn đạn 60 (50-80). Số lượng chỉ thị mục tiêu – 16-36. Số lượng các đơn vị hỏa lực kiểm soát – đến 6. Thời gian phản ứng – 2 s. Khối lượng – 30/25 tấn. Kích thước – 8х3,3х3,8 m. Kíp xe – 6 người.
Xe đài radar chiếu xạ theo dõi mục tiêu, dẫn bắn tên lửa
Đài radar chiếu xạ đeo bám mục tiêu, dẫn tên lửa 9S36 có thể tăng lđộ cao anten lên đến 22 m, có thể dẫn bắn tiêu diệt mục tiêu bay ở độ cao thấp và rất thấp trên địa hình rừng núi gồ ghề phức tạp. Anten radar - mảng pha quét chùm tia điện tử. Đài radar được lắp trên xe bánh xích hoặc kéo theo xe moóc KrAZ. Vùng phát hiện mục tiêu theo góc phương vị: – ±45°, theo góc tầm – 70°, tầm xa phát hiện mục tiêu là – 120 km (Diện tích phản xạ hiệu dụng =1-2m2, độ cao – 3 km), 30-35 km (Diện tích phản xạ hiệu dụng = 1-2м2, độ cao – 10-15m). Khu vực theo dõi đeo bám mục tiêu theo góc phương vị - ±60°, theo góc tầm từ -5 đến +85°. Số lượng mục tiêu phát hiện – 10. Số lượng mục tiêu có thể cùng lúc tiêu diệt – 4. Tốc độ gió – đến 30 m/s. Khối lượng trên thân xe bánh xích – 36 tấn, trên thân xe bánh hơi – 30 tấn. Kích thước chung – 8х3,3х3,8 m. Kíp xe – 4 người.
Xe radar phát hiện mục tiêu
Đài radar phát hiện mục tiêu 9S18М1-3 – radar 3 chiều không gian 9S18M1-3 sử dụng bước sóng cm với chùm tia quét theo mặt phẳng thẳng đứng, truyền tải thông tin telecode và xử lý thông tin tại đài chỉ huy 9S510. Đài radar phát hiện mục tiêu được lắp đặt trên thân xe bánh xích GM-567M. Loại anten mảng pha, quét góc tầm cơ khí, quét góc hướng điện từ. Vùng phát hiện mục tiêu theo hướng: 360 độ, theo góc tầm: 50 độ, tầm xa phát hiện mục tiêu:160 km (Độ phản xạ hiệu dụng=1-2m2). Chu kỳ quét – 4,5-6 s.
Đài được bảo vệ chống nhiễu bằng phương pháp tự động hóa, thay đổi tần số phát xung đồng thời khóa khoảng giao động. Với những loại nhiễu thụ động từ địa hình hoặc các loại nhiễu không gian chiến trường khác đài radar được bảo vệ bằng giải pháp bù xung do tổn thất về hướng, tốc độ gió và những tùy biến khác theo các mục tiêu thực tế. Khối lượng chung của đài radar – 30 tấn, kíp trắc thủ 3 người. Thời gian chuyển trạng thái từ hành tiến sang sẵn sàng chiến đấu không quá 5 phút. Kích thước– 8х3,3х3,8 m.
Tổ hợp tên lửa phòng không "Buk-M2E" phiên bản xuất khẩu
Tổ hợp “Buk – M2E” phiên bản xuất khảu có một chút thay đổi nếu so với nguyên bản cơ sở: Trong hệ thống các trang thiết bị đã lắp đặt các máy tính hiện đại công suất lớn, cho phép không chỉ giải quyết các nhiệm vụ chiến đấu mà còn thực hiện các chương trình mô phỏng diễn tập và huấn luyện đào tạo kíp trắc thủ.
Hệ thống quan sát quang ảnh nhiệt được thay thế bằng hệ thống quang điện tử độ nhạy cao, hoạt động ở chế độ thụ động và trong điều kiện phức tạp của khí hậu thời tiết nhiệt đới;
Hệ thống báo cáo văn bản được thay thế bằng hệ thống tích hợp kiểm soát hoạt động của các trang thiết bị bằng công nghệ máy tính;
Bộ trang bị xử lý tín hiệu, thông tin hệ thống, cơ sở dữ liệu kỹ thuật số hiển thị thông tin trên màn hình tinh thể lỏng; Các đài thông tin được thay thế bằng đài số hóa – truyền đạt thông tin dạng âm thanh hoặc dạng code information về thông tin chỉ thị và xác định mục tiêu;
Vị trí làm việc của trắc thủ với các đèn hiển thị tín hiệu được thay thế bằng hệ thống tự động hóa vị trí công tác. Tổ hợp 9К317 có thể được sử dụng trong tất cả các điều kiện tự nhiên môi trường thế giới. Các xe tên lửa Buk – M có thể vận chuyển được trên mọi phương tiện vận tải công cộng.
Khả năng tiêu diệt mục tiêu của tổ hợp tên lửa Buk – M2:
Máy bay tiêm kích F-15, khoảng cách tiêu diệt mục tiêu từ 3-50 km, độ cao từ 0,01 km đến 25 km.
Tên lửa đạn đạo chiến thuật lớp Lance. Khoảng cách tiêu diệt từ 15 – 20 km, độ cao từ 2-16 km.
Tên lửa hành trình lớp ALCM, cao độ 30 m, tầm bắn đến 20 km; cao độ 6 km, tầm bắn 26 km;
Tên lửa chống radar Harm, tầm tiêu diệt mục tiêu đến 20 km; độ cao từ 0,1 đến 15 km;
Các mục tiêu mặt nước, tên lửa Buk – M2 có khả năng tiêu diệt trên khoảng cách tử 3 – 25 km. Các mục tiêu phát xung radio mặt đất trên khoảng cách 10 – 15 km.
Khẩu đội tên lửa chiến trường Buk -M2E hình thành một cụm phòng không chiến trường mạnh, có khả năng tiêu diệt mọi phương tiện bay từ chiến đấu cơ đến tên lửa đạn đạo chiến trường, tên lửa chiến thuật. Tổ hợp có khả năng hoạt động tốt ngay cả trong điều kiện rừng núi và khí hậu nhiệt đới do cấu trúc thiết kế và khả năng cơ động trên địa hình. Tổ hợp cũng có thể thực hiện nhiệm vụ bảo vệ bờ biển do có khả năng tấn công các mục tiêu mặt nước.
Trịnh Thái Bằng theo QĐND và QPAN