Nga đang đối mặt với nhiều thách thức nhân khẩu học mà các nhà hoạch định chính sách vẫn loay hoay tìm cách đảo ngược.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rằng tỷ suất sinh (TFR) của nước này phải đạt mức thay thế trong vòng 5 năm tới để ngăn chặn đà sụt giảm dân số.
Tỷ suất sinh ở mức thay thế là 2,1 con mỗi phụ nữ, đủ để duy trì quy mô dân số ổn định. Con số này tính đến tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh và việc không phải mọi phụ nữ đều sinh con. Đây là mức được giới chuyên gia nhân khẩu học toàn cầu coi là ngưỡng tối thiểu để tránh suy giảm dân số.
“Tôi hiểu việc đạt được điều này không hề dễ dàng, nhưng con số cần đạt là ít nhất 2,1”, ông Putin nói khi phản hồi báo cáo về xu hướng nhân khẩu học vùng miền do lãnh đạo Cộng hòa Udmurt, ông Aleksandr Brechalov, trình bày.
Ông Brechalov cho biết tỷ suất sinh hiện tại của Udmurtia là 1,39, thấp hơn mức trung bình toàn quốc, đồng thời cho biết vùng này – nằm ở phía tây dãy Ural – đang đặt mục tiêu nâng TFR lên 1,6 vào năm 2030.
Tỷ lệ sinh giảm cùng dân số đang thu hẹp đã trở thành vấn đề cấp bách đối với các nhà lập pháp Nga, khiến họ thúc đẩy hàng loạt đề xuất giải pháp – từ ưu đãi thuế đến các chính sách hạn chế phá thai.
Đầu tháng này, Phó Thủ tướng Tatyana Golikova cảnh báo về một cuộc khủng hoảng sinh sản sắp tới, cho biết số phụ nữ trong độ tuổi sinh nở hiện đang ở mức thấp kỷ lục và dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong thập kỷ tới.
Để đảo ngược xu hướng, chính phủ đã đưa ra hàng loạt biện pháp hỗ trợ, bao gồm trợ cấp sinh con một lần, mở rộng phúc lợi thai sản, và hỗ trợ tài chính định kỳ cho các gia đình.
Danh hiệu thời Liên Xô “Người mẹ anh hùng” – kèm theo tiền thưởng cho những phụ nữ sinh hơn 10 con – cũng đã được khôi phục.
Các chính sách khác cũng được đề xuất, chẳng hạn như khuyến khích tránh tuyên truyền lối sống “không con” (child-free) và tăng cường ưu đãi thuế cho các gia đình đông con.
Ông Putin nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện điều kiện kinh tế-xã hội để khuyến khích các gia đình sinh nhiều con hơn, giúp việc làm cha mẹ trở thành lựa chọn phổ biến và được xã hội hỗ trợ. Tháng 6 vừa qua, ông ủng hộ việc thành lập dịch vụ hỗ trợ gia đình cấp quốc gia. Trước đó, ông đã thành lập Hội đồng Tổng thống về chính sách gia đình và nhân khẩu học vào năm ngoái.
Theo Cơ quan Thống kê Liên bang Nga (Rosstat), trong năm 2024, chỉ có 1.222.000 trẻ em được sinh ra – mức thấp nhất kể từ năm 1999. Con số này đánh dấu mức giảm một phần ba so với năm 2014.
Ukraine có thể nhắm vào những mục tiêu nào của Nga nếu nhận "kẻ hủy diệt" Tomahawk từ Mỹ?
Nga–Ukraine chốt ngày đàm phán vòng 3 tại Thổ Nhĩ Kỳ giữa căng thẳng đối đầu
