Mỹ triển khai oanh tạc cơ B-52 ngoài khơi Venezuela, giữa khủng hoảng nâng cấp máy bay ném bom

Mỹ triển khai oanh tạc cơ chiến lược B-52H và B-1B ngoài khơi Venezuela, trong khi chương trình nâng cấp B-52J gặp khủng hoảng chi phí và tiến độ, có nguy cơ khiến Không quân phải cắt giảm phi đội.

Máy bay ném bom chiến lược B-52H của Không quân Mỹ. Ảnh: MW.
Máy bay ném bom chiến lược B-52H của Không quân Mỹ. Ảnh: MW.

Không quân Mỹ đã triển khai các oanh tạc cơ chiến lược B-52H để tiến hành các hoạt động ngoài khơi Venezuela, trong khuôn khổ một cuộc tăng cường quân sự quy mô lớn mà Washington đang thực hiện nhằm vào quốc gia láng giềng phía nam.

Chính phủ Mỹ công khai tuyên bố mục tiêu loại bỏ chính quyền Venezuela khỏi quyền lực, trong bối cảnh Caracas là một trong số ít quốc gia tại châu Mỹ vẫn nằm ngoài phạm vi ảnh hưởng của khối phương Tây, đồng thời nắm giữ trữ lượng dầu mỏ và khoáng sản dồi dào.

Các máy bay ném bom B-52H duy trì khoảng cách khoảng 80 km với không phận Venezuela. Song song với B-52, vốn bắt đầu hoạt động ngoài khơi Venezuela từ ngày 15/10, Không quân Mỹ cũng đã triển khai các cặp oanh tạc cơ chiến lược siêu âm B-1B Lancer thực hiện các nhiệm vụ tương tự, trong đó có những chuyến bay tắt thiết bị phát tín hiệu định vị (transponder) để mô phỏng các cuộc tấn công.

Mỹ triển khai oanh tạc cơ B-52 ngoài khơi Venezuela, giữa khủng hoảng nâng cấp máy bay ném bom 2.jpg
Máy bay ném bom chiến lược B-52H của Không quân Mỹ. Ảnh: MW.

Mặc dù B-52 được vận hành với số lượng lớn hơn nhiều so với các dòng máy bay ném bom chiến lược khác, phi đội này đang đối mặt với hàng loạt vấn đề nghiêm trọng.

Theo Báo cáo kiểm toán “Nguồn sản xuất và tình trạng thiếu hụt vật tư của B-52” cuối năm 2023, một trong những vấn đề chủ chốt là Không quân Mỹ quá phụ thuộc vào quá trình “cannibalizing” – tháo linh kiện từ máy bay khác để thay thế, trong khi ngành công nghiệp quốc phòng không thể cung cấp phụ tùng mới kịp thời. Điều này đã làm giảm mạnh tỷ lệ sẵn sàng chiến đấu của phi đội B-52.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng một số công ty đã ngừng sản xuất linh kiện cho dòng máy bay này, đe dọa kế hoạch kéo dài thời gian hoạt động của B-52 thêm 36 năm.

Chương trình nâng cấp B-52 lên chuẩn B-52J, vốn được kỳ vọng mang lại cải tiến lớn, đang gặp tình trạng đội vốn hàng tỷ USD và chậm tiến độ nghiêm trọng, khiến dư luận đặt câu hỏi liệu Không quân Mỹ có buộc phải cắt giảm sâu hoặc thậm chí loại bỏ hoàn toàn dòng máy bay này trong tương lai.

Mỹ triển khai oanh tạc cơ B-52 ngoài khơi Venezuela, giữa khủng hoảng nâng cấp máy bay ném bom 3.jpeg
Máy bay chiến đấu Su-30MK2 của Không quân Venezuela. Ảnh: MW.

Về hệ thống radar AN/APQ-188, các quan chức cho biết “sự chậm trễ trong khâu hiển thị và xử lý cảm biến” là nguyên nhân chính dẫn đến việc đội vốn, nhấn mạnh rằng “bộ chuyển đổi sợi quang của bộ xử lý — vốn đảm nhận chức năng kết nối giữa các bộ xử lý – đã không hoạt động trong quá trình thử nghiệm”.

Trong báo cáo tháng 6/2025, Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) xác nhận rằng, ngoài việc vượt chi phí nghiêm trọng, các chậm trễ kéo dài đồng nghĩa với việc phiên bản B-52J chỉ có thể đạt khả năng hoạt động ban đầu (IOC) hạn chế vào năm 2033.

GAO viết: “Chương trình ghi nhận các chậm trễ một phần do thiếu hụt ngân sách để hoàn tất thiết kế chi tiết, nhưng đã làm việc với các nhà thầu và nộp yêu cầu ngân sách để hỗ trợ đánh giá thiết kế quan trọng (Critical Design Review) vào tháng 8/2025, cũng như khả năng hoạt động ban đầu vào giữa năm tài khóa 2033”.

Báo cáo nhấn mạnh rằng những trì hoãn này xuất phát từ việc đánh giá thấp mức kinh phí cần thiết để hoàn tất các hoạt động thiết kế chi tiết.

Theo MW