Người mắc bệnh mãn tính khó có cơ hội nhập cư
Theo KFF Health News, trong điện văn gửi các viên chức phụ trách xét duyệt nêu rõ, nếu người xin visa vì lý do sức khỏe hoặc tuổi tác có khả năng trở thành “gánh nặng xã hội” (public charge) – tức có nguy cơ phụ thuộc vào các nguồn lực y tế hoặc phúc lợi của chính phủ trong tương lai, viên chức có quyền phán định họ không đủ điều kiện nhập cảnh.
Từ trước đến nay, kiểm tra y tế đối với người xin nhập cư chủ yếu tập trung vào các bệnh truyền nhiễm như lao phổi và hồ sơ tiêm chủng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng quy định mới đã mở rộng đáng kể phạm vi đánh giá, lần đầu tiên xếp các bệnh mãn tính và tình trạng béo phì vào nhóm yếu tố quan trọng, đồng thời trao cho viên chức lãnh sự nhiều quyền phán xét hơn.
Trong tài liệu, Bộ Ngoại giao Mỹ liệt kê nhiều loại bệnh, bao gồm bệnh tim mạch, bệnh hô hấp, ung thư, tiểu đường, bệnh chuyển hóa, bệnh thần kinh và tâm lý… và nhấn mạnh chi phí điều trị cho các bệnh này có thể “lên đến hàng trăm nghìn USD”. Béo phì cũng được nêu là yếu tố có thể gây hen suyễn, cao huyết áp hay hội chứng ngưng thở khi ngủ – đòi hỏi chăm sóc điều trị tốn kém và lâu dài.
Hướng dẫn yêu cầu viên chức đánh giá xem người xin visa có đủ khả năng tài chính để chi trả chi phí y tế trọn đời mà không trông cậy vào hỗ trợ của chính phủ Mỹ hay không. Việc xét duyệt còn có thể mở rộng sang tình trạng sức khỏe của người thân đi kèm, nhằm đánh giá liệu người xin visa có thể duy trì công việc hay không.
Phản ứng từ giới luật sư di trú
Giới chuyên gia pháp lý về di trú đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Luật sư Charles Wheeler thuộc Mạng lưới Di trú Công giáo (CLINIC) chỉ trích quy định mới đã đi ngược với Sổ tay Ngoại giao của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó cấm viên chức từ chối visa dựa trên “rủi ro giả định”. Ông đặt câu hỏi: “Viên chức lãnh sự không có nền tảng y khoa, làm sao họ có thể tự ý suy đoán nguy cơ sức khỏe dựa trên cảm tính hoặc định kiến?”.
Luật sư di trú Sophia Genovese của Đại học Georgetown cảnh báo quy định mới gắn bệnh mãn tính với khả năng lao động, khiến quá trình khám sức khỏe và phỏng vấn trở nên khó đoán hơn. Bà nói: “Nếu lấy tiền sử tiểu đường hay bệnh tim để suy đoán chi phí y tế tương lai, phạm vi xét duyệt sẽ mở rộng rất lớn và có thể ảnh hưởng đến hàng chục ngàn hồ sơ xin nhập cư”.
Hiện tại, khám sức khỏe nhập cư đã bao gồm xét nghiệm lao phổi, đánh giá sức khỏe tinh thần và lịch sử sử dụng rượu - thuốc, cùng các yêu cầu tiêm phòng sởi, bại liệt, viêm gan B… Các chuyên gia lo ngại, nếu quy định này được triển khai ngay, việc xét duyệt visa sẽ trở nên phức tạp hơn và có thể khiến số người đủ điều kiện xin visa định cư Mỹ giảm đáng kể.
Sự dịch chuyển của chính sách nhập cư Mỹ
Quy định mới này của chính quyền Trump thực chất là sự mở rộng khái niệm “gánh nặng xã hội” (public charge), vốn từng gây tranh cãi mạnh từ nhiệm kỳ trước. Thay vì chỉ đánh giá người xin định cư dựa trên thu nhập, khả năng làm việc hay phụ thuộc phúc lợi, nay yếu tố tình trạng sức khỏe và bệnh mãn tính được đưa vào như tiêu chí trung tâm.
Điều này mang tính bước ngoặt, vì trong thực tế, tiểu đường, béo phì, cao huyết áp… là những bệnh rất phổ biến, đặc biệt ở người trung niên, chứ không phải các bệnh hiểm nghèo hoặc truyền nhiễm có nguy cơ đe dọa cộng đồng.
Những người sang Mỹ theo diện đoàn tụ gia đình – vốn thường có tuổi cao và dễ mắc bệnh mãn tính – sẽ là nhóm chịu tác động lớn nhất. Điều này có thể thu hẹp dòng nhập cư đoàn tụ, vốn là một trong những trụ cột truyền thống của hệ thống định cư Mỹ.
Chính quyền Trump nhấn mạnh mục tiêu “giảm gánh nặng y tế công”, nhưng cách tiếp cận này vô hình trung định giá con người bằng chi phí điều trị, thay vì xem xét đóng góp lao động, thuế hoặc khả năng hội nhập dài hạn của họ.
Về bản chất, đây là bước tiếp theo trong chiến lược thắt chặt nhập cư theo hướng “ưu tiên lao động khỏe mạnh, có kỹ năng và thu nhập cao”, đồng thời hạn chế các nhóm có thể cần hỗ trợ y tế hoặc phúc lợi. Nó phù hợp với tư duy “nhập cư có chọn lọc” mà ông Trump từng thúc đẩy với mô hình giống Canada hay Australia (ưu tiên tay nghề), nhưng cách triển khai lại tạo cảm giác phân biệt sức khỏe và có thể gây hệ quả nhân đạo.
Quy định này phản ánh rõ sự dịch chuyển của chính sách nhập cư Mỹ dưới thời chính quyền Trump: từ mô hình nhân đạo – đoàn tụ gia đình sang mô hình tuyển chọn theo năng lực kinh tế và rủi ro y tế. Tuy nhiên, chính vì nó dựa nhiều vào giả định về tương lai, thiếu tiêu chí đánh giá khách quan, nên có thể gây ra tranh cãi pháp lý lớn và đối mặt khả năng bị khiếu kiện hoặc đình chỉ khi có thay đổi chính quyền.
Siêu tàu sân bay 6 tỷ USD của Trung Quốc thách thức chiến hạm 17 tỷ USD của Mỹ: Bên nào mạnh hơn?
Nguy cơ Mỹ “đóng băng” trên không: Bộ trưởng Giao thông cảnh báo cắt 20% chuyến bay toàn quốc
Thổ Nhĩ Kỳ ra điều kiện để Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt liên quan tới hệ thống S-400 của Nga
Theo Creaders, Sinchew
