Thách thức từ ca mổ “tối hậu”
Nữ bệnh nhân 68 tuổi ở Hà Nội phát hiện ung thư trực tràng 1/3 dưới từ năm 2023, đã được điều trị bằng hóa chất, xạ trị và phẫu thuật cắt trực tràng. Tuy nhiên, đến tháng 5/2025, người bệnh xuất hiện đau tức vùng hậu môn, hạ vị, đại tiện 10–15 lần/ngày, khiến chất lượng sống của bà suy giảm nghiêm trọng.
Kết quả thăm khám cho thấy khối u tái phát, xâm lấn tử cung, âm đạo, một phần bàng quang, niệu quản trái, hố bịt và động mạch chậu trong bên trái, di căn xương cụt.
Trước tình trạng này, Hội đồng đa chuyên khoa của Bệnh viện TWQĐ 108 đã chọn giải pháp phẫu thuật cắt đa tạng tiểu khung – bao gồm cắt trực tràng, tử cung, âm đạo, một phần bàng quang, niệu quản trái, xương cùng cụt, động mạch chậu trong và tái tạo che phủ khuyết hổng tầng sinh môn.
Đây là ca phẫu thuật cực kỳ phức tạp, đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối để đảm bảo diện cắt không còn tế bào ung thư, đồng thời xử lý nguy cơ chảy máu khi cắt xương cùng và nguy cơ biến chứng thần kinh, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.
Trao đổi với VietTimes, TS Hồ Hữu An, Phó chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Hậu môn – Trực tràng Bệnh viện TWQĐ 108, chia sẻ ca phẫu thuật này đặt ra hàng loạt khó khăn hiếm gặp vì khối u tái phát xâm lấn nhiều cơ quan trong vùng hẹp của tiểu khung, đòi hỏi lựa chọn lối mổ chuẩn xác để vừa tiếp cận được tổn thương, vừa hạn chế tai biến.
Đảm bảo diện cắt an toàn, các bác sĩ đã loại bỏ hoàn toàn khối u, không để sót tế bào ung thư. Nếu diện cắt còn tế bào u, bệnh nhân sẽ nhanh chóng tái phát và tử vong trong thời gian ngắn.
Kiểm soát chảy máu khi cắt xương cùng cụt cũng là vấn đề quan trọng được đặt ra vì đây là khu vực nhiều mạch máu lớn, chỉ một sơ suất nhỏ có thể gây chảy máu ồ ạt. Trường hợp không kiểm soát được, bệnh nhân có thể tử vong ngay trên bàn mổ.
Trong ca phẫu thuật này, các bác sĩ đã tái tạo vùng khuyết hổng lớn. Sau khi loại bỏ nhiều cơ quan cùng lúc, bác sĩ phải xử lý phần khuyết hổng ở tầng sinh môn để phục hồi chức năng, hạn chế biến chứng và đảm bảo chất lượng sống cho bệnh nhân.
Sức mạnh từ sự phối hợp đa chuyên khoa
Để vượt qua những thách thức “cân não”, ekip mổ đã hội chẩn đa chuyên khoa trước mổ, phối hợp nhịp nhàng trong phẫu thuật, từng giai đoạn được phân công cho các êkip khác nhau, đảm bảo độ chính xác từ khâu cắt bỏ khối u đến khâu tái tạo che phủ khuyết hổng. Sự phối hợp này đóng vai trò quyết định, bởi chỉ cần một khâu trục trặc cũng có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân.
Các bác sĩ cũng ứng dụng kỹ thuật vi phẫu khi dùng vạt cơ che phủ vùng khuyết hổng sau cắt đa tạng, giúp bảo tồn hình thể và chức năng tiểu khung.
Ca mổ dài hơn 11 giờ, đòi hỏi ekip gây mê duy trì ổn định hô hấp, tuần hoàn và cân bằng dịch – điện giải cho bệnh nhân lớn tuổi, ngăn ngừa suy đa tạng trong mổ.
Nhờ sự chuẩn bị tỉ mỉ và phối hợp chặt chẽ, ca phẫu thuật đã thành công.
Theo TS Hồ Hữu An, sau phẫu thuật, sức khỏe bệnh nhân ổn định, chức năng tiêu hóa và tiết niệu được bảo tồn, không có dấu hiệu tái phát hay di căn. Đây là minh chứng rõ rệt cho hiệu quả của phương pháp phẫu thuật cắt đa tạng tiểu khung, dù tỷ lệ biến chứng nặng trên thế giới vẫn dao động 30–40% và nguy cơ tử vong 1–5%.
Cũng theo TS Hồ Hữu An, đây là phẫu thuật “tối hậu”, chỉ được thực hiện ở những trung tâm có kinh nghiệm và điều kiện hiện đại. Tại Việt Nam, Bệnh viện TWQĐ 108 hiện là đơn vị đầu tiên thực hiện thành công kỹ thuật cắt tiểu khung kèm cắt xương cùng trong điều trị ung thư trực tràng tái phát.
Thành công của ca phẫu thuật không chỉ mang lại cơ hội sống cho bệnh nhân mà còn mở ra hướng điều trị mới cho những ca ung thư trực tràng tái phát phức tạp. Điều này đồng nghĩa với việc người bệnh có thêm cơ hội tiếp cận kỹ thuật tiên tiến, thay vì phải ra nước ngoài điều trị với chi phí tốn kém.