Ông Karim Masimov, cựu Chủ tịch KNB, đã bị bắt giữ trong tuần này cùng với nhiều nghi phạm chưa được công bố danh tính với tội danh “phản quốc”, cơ quan an ninh này ngày 8/1 cho hay.
KNB đã khởi động một cuộc điều tra sơ bộ vào ngày 6/1, họ nói trong một tuyên bố, thêm rằng cựu Giám đốc của cơ quan này, ông Masimov, cùng với nhiều người khác đã bị bắt giữ trong cùng ngày. KNB không đưa ra thêm chi tiết về vụ việc mà chỉ nói rằng cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn.
Là một chính trị gia kỳ cựu, ông Masimov từng giữ chức vụ người đứng đầu KNB từ năm 2017 cho đến mãi mới đây, khi sắp bị bắt. Ông bị Tổng thống Kassym-Jormat Tokayev sa thải vào ngày 5/1, giữa lúc bùng phát tình trạng bạo lực ở thành phố lớn nhất của Kazakhstan, Almaty, nơi mà những kẻ bạo động đã ập vào đập phá nhiều tòa nhà chính phủ và phóng hỏa.
Trong suốt khoảng thời gian tuần trước, Kazakhstan đã chìm trong các cuộc biểu tình với quy mô chưa từng có tiền lệ, do giá nhiên liệu tăng cao. Các cuộc tuần hành biến thành bạo lực và nhanh chóng trở thành các cuộc bạo loạn quy mô lớn, ảnh hưởng tới một số khu vực của đất nước này. Những kẻ bạo động – bị giới chức Kazakhstan gọi là “kẻ cướp và khủng bố” – đã khiến hàng chục người thiệt mạng, cả thường dân và nhân viên hành pháp. Gần 4.000 người bị bắt giữ, tính đến ngày 7/1.
Ngày 7/1, Tổng thống Tokayev tuyên bố rằng trật tự “phần lớn đã được vãn hồi” ở tất cả các khu vực. Trước đó, cựu cố vấn của Tổng thống đầu tiên của Kazakhstan, Nursultan Nazarbayev, nói rằng cuộc khủng hoảng này được gây ra bởi một số quan chức cấp cao, trong đó có các quan chức an ninh, những kẻ bị cáo buộc là “phản bội” đất nước.
Vị cố vấn, ông Ermukhamet Ertysbayev, người từng giữ chức vụ Bộ trưởng Văn hóa, mô tả vụ bạo loạn là “âm mưu đảo chính” và “nổi dậy vũ trang”, mà không thể nào xảy ra nếu như không có “hành động phản quốc của một số quan chức chóp bu trong chính phủ và quan chức hành pháp”. Ông không chỉ đích danh bất cứ cá nhân nào.
Bản thân ông Masimov cũng từng là một đồng minh thân cận của Nazarbayev. Ông từng hai lần giữ vị trí Thủ tướng, trong khoảng 2007-2012 và 2014-2016.
Cũng trong hôm 8/1, KNB bác bỏ một số thông tin về vụ bắt giữ cấp phó của ông Masimov, Thiếu tướng Samat Abish. Cơ quan này gọi những thông tin như trên là “hành động khiêu khích”. Được biết, ông Abish là cháu trai của cựu Tổng thống Nazarbayev.
Đâu là lý do khiến Nga nhanh chóng triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tới Kazakhstan?
Diễn biến ở Kazakhstan: Mỹ, Nga khẩu chiến về tính hợp pháp của CSTO
