Sau các cuộc không kích của Mỹ vào cơ sở hạt nhân Iran hôm 21/6, Quốc hội Iran đã bỏ phiếu ủng hộ việc đóng Eo biển Hormuz, một trong những tuyến đường vận chuyển dầu mỏ quan trọng nhất thế giới, theo các hãng truyền thông.
Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về việc phản ứng sẽ thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao và Lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei. Cuộc bỏ phiếu của Quốc hội chỉ mang tính khuyến nghị và thể hiện sự đồng thuận của giới lập pháp về phương án leo thang này.
Các cuộc tấn công của Mỹ nhắm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran, được đặt tên là “Chiến dịch Búa Đêm” (Operation Midnight Hammer), nhằm vào Isfahan, Fordow và Natanz, đánh dấu lần đầu tiên Washington trực tiếp tham chiến trong cuộc xung đột ngày càng nghiêm trọng giữa Iran và Israel.
Hành động này đã vấp phải làn sóng chỉ trích, đặc biệt do không có sự phê chuẩn từ Quốc hội Mỹ trước khi tiến hành một chiến dịch quân sự quy mô lớn.
Eo biển Hormuz – Nút thắt dầu mỏ toàn cầu
Eo biển Hormuz là tuyến đường biển hẹp nối Vịnh Ba Tư với Vịnh Oman và Biển Arab. Tại điểm hẹp nhất, eo biển chỉ rộng khoảng 21 dặm (34 km), với hai làn giao thông biển rộng khoảng 2 dặm mỗi bên.
Khoảng 20% lượng dầu thô toàn cầu, tương đương hàng triệu thùng/ngày, đi qua tuyến đường biển này. Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu Iran thực sự cắt đứt tuyến giao thông này, giá dầu thế giới có thể tăng đột biến từ 30% đến 50% ngay tức thì, trong khi giá xăng dầu tại Mỹ có thể tăng thêm tới 5 USD/gallon.
Trong Chiến tranh Iran–Iraq những năm 1980, Iran từng tấn công tàu chở dầu và các cơ sở nạp dầu, làm gián đoạn giao thông biển, tăng mạnh phí bảo hiểm hàng hải và gây ra tình trạng trì trệ vận chuyển, dù chưa từng đóng hoàn toàn eo biển.
Iran từ lâu vẫn khẳng định họ có khả năng phong tỏa Eo biển Hormuz, coi đây là “con bài cuối cùng” nếu căng thẳng vượt ngoài tầm kiểm soát. Việc “đóng cửa” eo biển này có thể bao gồm thả thủy lôi để cản tàu hoặc phóng tên lửa tấn công và quấy rối các tàu chở dầu.
Tuyên bố từ Quốc hội Iran
“Quốc hội đã đi đến kết luận rằng Eo biển Hormuz nên bị đóng lại, tuy nhiên quyết định cuối cùng sẽ thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao”, Tư lệnh Vệ binh Cách mạng Ismail Kowsari, đồng thời là thành viên Ủy ban An ninh Quốc gia của Quốc hội, tuyên bố hôm 22/6, theo các hãng tin Al Arabiya và Jerusalem Post.
Cuộc bỏ phiếu được tiến hành ngay sau “Chiến dịch Búa Đêm”, trong đó 7 oanh tạc cơ tàng hình B-2 bay vào lãnh thổ Iran, thả 14 quả bom xuyên boong-ke cỡ lớn (Massive Ordnance Penetrator – MOP) xuống hai cơ sở hạt nhân, bao gồm Fordow. Cơ sở thứ ba bị tấn công bằng tên lửa hành trình Tomahawk phóng từ tàu ngầm.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố các cơ sở này đã bị “xóa sổ hoàn toàn”, trong khi Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Dan Caine, nói rằng cần thêm thời gian để đánh giá đầy đủ mức độ thiệt hại.
Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong lịch sử các quả bom MOP được sử dụng trong thực chiến.
Phản ứng từ các bên
Nhà đầu tư Spencer Hakimian, người sáng lập quỹ Tolou Capital Management, viết trên X (trước là Twitter) vào tối 21/6: “Hiện có gần 50 tàu chở dầu lớn đang gấp rút rời khỏi Eo biển Hormuz. Có vẻ ngành dầu mỏ đang chuẩn bị cho một cuộc phong tỏa trong vài ngày tới”.
Tổng thống Trump cũng đăng trên Truth Social vào tối 21/6: “Bất kỳ cuộc trả đũa nào của Iran nhằm vào Mỹ sẽ phải nhận đòn trừng phạt còn mạnh hơn nhiều so với đêm nay. Cảm ơn! Donald J. Trump, Tổng thống Mỹ”.
Giờ đây, khi Quốc hội Iran đã thông qua phương án, Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei có thể phê chuẩn quyết định đóng Eo biển Hormuz bất cứ lúc nào. Nếu điều đó xảy ra, cuộc khủng hoảng Trung Đông sẽ chính thức bước vào giai đoạn nguy hiểm nhất trong nhiều năm qua, kéo theo hệ lụy toàn cầu cả về địa chính trị, năng lượng và thị trường tài chính.
30 tên lửa Tomahawk, B2 Spirit, nửa tá bom GBU-57 được sử dụng trong đòn tấn công của Mỹ
“Bóng ma” B-2 Spirit được Mỹ điều đến đâu trước đòn không kích Iran?
Loại bom giá 20 triệu USD mà Mỹ dùng để tấn công cơ sở hạt nhân Iran
