Không hề có cú sốc cho ngành du lịch Nhật
Theo bản tin Thời sự của CCTV ngày 20/11, hơn 540.000 du khách đến Nhật Bản đã hủy tour, đánh dấu một "làn sóng lạnh" hủy chuyến du lịch đến Nhật Bản; nhà nghiên cứu Takahide Kiuchi của Viện Nghiên cứu Nomura dự đoán khuyến cáo du lịch của chính phủ Trung Quốc có thể làm giảm doanh thu du lịch của Nhật Bản khoảng 1,79 nghìn tỷ yên (khoảng 11,5 tỷ USD) trong năm tới, làm giảm 0,29% GDP thực tế của Nhật Bản.
Tuy nhiên, nhà báo kinh tế Nhật Sanae Urakami phân tích rằng tuy các khách sạn, nhà nghỉ và điểm tham quan vốn đón nhiều khách đoàn Trung Quốc chắc chắn sẽ bị tác động, nhưng điều này không đồng nghĩa toàn bộ thị trường khách Trung Quốc rơi vào hỗn loạn. Phản ứng của các doanh nghiệp liên quan cũng khá bình tĩnh.
Lý do là tỷ trọng du khách Trung Quốc trong thị trường du lịch Nhật Bản đã giảm so với trước đại dịch COVID-19, và phần lớn các chuyến đi bị hủy hiện nay là du lịch theo đoàn, hoạt động giao lưu của các cơ quan hoặc tổ chức, trong khi xu hướng “mua sắm ồ ạt” của du khách Trung Quốc vốn đã không còn như trước - cho thấy tầm quan trọng của thị trường du khách Trung Quốc đang giảm dần.
Ảnh: Creaders.
Trong bài viết trên Business Insider Japan, bà Urakami chỉ ra rằng sau khi Trung Quốc khuyến cáo công dân không du lịch Nhật Bản, nhiều báo Trung Quốc và Nhật giật tít kiểu “Cú sốc cho ngành du lịch Nhật”. Nếu chỉ nhìn tiêu đề, có thể nghĩ ngành du lịch Nhật đang đối mặt “làn sóng hủy chuyến dữ dội”. Nhưng khi đọc kỹ nội dung, có thể thấy rằng gần như toàn bộ những chuyến bị hủy đều là du lịch theo đoàn. Theo các công ty du lịch và nguồn tin Trung Quốc, phần lớn hủy chuyến xuất phát từ các chuyến đi của doanh nghiệp nhà nước hoặc các nhóm giáo dục từ nội địa hay khu vực Đông Bắc Trung Quốc.
Việc tổ chức hay không tổ chức tour đoàn vốn do công ty lữ hành hoặc đơn vị chủ quản (thường là doanh nghiệp) quyết định. Khi chính phủ Trung Quốc đã kêu gọi “tự giác”, việc hủy tour là điều dễ hiểu.
Bà Urakami nhấn mạnh rằng dù các doanh nghiệp chuyên đón khách đoàn Trung Quốc chắc chắn chịu tác động, nhưng điều đó không phản ánh toàn bộ thị trường khách Trung Quốc, và phản ứng nhìn chung vẫn rất bình tĩnh.
Lý do thứ nhất: Tỷ trọng du khách Trung Quốc trong tổng thị trường inbound (khách đến) Nhật Bản không còn áp đảo như trước. Theo Cơ quan Du lịch Nhật Bản, từ tháng 1 đến tháng 10/2025, Nhật đón 35.547.200 khách quốc tế, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến cả năm có thể vượt kỷ lục 36,87 triệu năm 2024. Tuy nhiên, trong số đó chỉ có 8.203.100 khách Trung Quốc, chiếm 23%, thấp hơn nhiều so với tỷ trọng 30% của năm 2019 trước dịch COVID-19. Năm 2019, Nhật đón 31,882 triệu khách, trong đó 9,594 triệu là người Trung Quốc. Con số này cho thấy dù khách Trung Quốc vẫn là thị trường quan trọng, nhưng động lực tăng trưởng đã chuyển sang các quốc gia khác.
Lý do thứ hai: Kiểu du lịch “đi theo đoàn và mua sắm bùng nổ” của khách Trung Quốc nay đã hết thời. Theo thống kê, năm 2015 có 42,9% du khách Trung Quốc sang Nhật theo đoàn; đến quý II/2025 đã giảm chỉ còn 11% – tức gần 90% là khách du lịch tự túc. Do đó, dù tiêu đề như “Hủy xx tour từ Trung Quốc” có thể thu hút, nhưng thị phần khách đoàn thật ra chỉ chiếm khoảng 10% lượng khách Trung Quốc đến Nhật.
Theo các báo, phần lớn các hoạt động bị hủy hiện nay là du lịch theo đoàn hoặc các hoạt động giao lưu chính thức, vốn nằm trong nhóm “không đi thì không sao, đi thì có thể rắc rối”, nên việc họ tự cân nhắc dẫn tới hủy bỏ cũng dễ hiểu.
Còn nhóm chiếm 90% – khách du lịch tự túc – hiện ra sao? Urakami cho biết theo các nguồn tin và tìm hiểu, tình hình vẫn chưa rõ ràng, phần lớn du khách đang chờ xem diễn biến tới đây. Khác với khách đoàn, khách tự túc tự sắp xếp chuyến đi, nên nếu hủy sẽ phải chịu chi phí cao. Dù các hãng hàng không lớn của Trung Quốc đang hỗ trợ đổi/hủy miễn phí đối với chuyến đến Nhật trước 31/12, hiện mới có 540.000 lượt hủy. Điều này cho thấy cả du khách lẫn hãng bay đều hy vọng tình hình lắng dịu trước cuối năm.
Thực tế diễn ra không như truyền thông Trung Quốc mô tả
Ngày 24/11, nhiều cơ quan truyền thông Trung Quốc đưa tin “sân bay Nhật Bản chật kín người Trung Quốc chờ về nước, các chuyến bay đều kín chỗ”. Họ mô tả cảnh người Trung Quốc xếp hàng tại sân bay Nhật “đông nghịt như Xuân vận (về nghỉ Tết)”.
Trên nền tảng Xiaohongshu, có người nêu câu hỏi: “Tin tức nói người Trung Quốc đều đang rời Nhật, chen chúc ở sân bay. Thực tế như thế nào?”.
Một người dùng Trung Quốc có IP ở Nhật trả lời: “Tôi chưa từng nghe chuyện người Trung Quốc ở Nhật đang đổ xô về nước”.
Nhiều người khác cũng xác nhận: “Không có đâu. Hơn 1 triệu người Trung Quốc ở Nhật vẫn đang sống, làm việc, đi học bình thường, chẳng ai rời Nhật về nước cả”; “Không có chuyện đó, ai đi học thì vẫn đi học, ai đi làm thì vẫn đi làm”…
Một người khác viết: “Đa số những người về nước là khách du lịch về theo đúng lịch trình, một số ít đổi vé về sớm hơn. Còn những người lao động hay du học sinh ở Nhật thì không hề có ai nghĩ quan hệ Nhật–Trung căng thẳng là sẽ ‘nổ ra chiến tranh’ nên phải chạy về nước. Không ai ngây thơ đến vậy”.
Nhiều người viết: “Chuyến bay của hàng không trong nước bị hủy nhiều, số chuyến còn lại ít thì đông là bình thường”; “Ngày thường khách Trung Quốc từ Nhật về vốn đã rất đông rồi, nay giảm chuyến thì chắc chắn sẽ chen chúc”; “Bạn bè tôi vẫn đang ở Nhật du lịch bình thường”; “Đi sang Nhật cũng vẫn đông mà, sao không thấy đưa tin?”; “Sân bay Haneda lúc nào cũng đầy người Trung Quốc, trước vậy, sau này cũng vậy”…
Chính sách “hoàn vé miễn phí” bị lợi dụng lừa khách?
Ngày 15/11, hàng loạt hãng hàng không Trung Quốc (AirChina, China Southern Airlines, China Eastern, Sichuan Airlines …) đồng loạt tuyên bố: “Vé máy bay đi/đến Nhật trước ngày 31/12, nếu đáp ứng điều kiện, có thể hoàn hoặc đổi miễn phí”.
Nhưng sau đó, rất nhiều người lên mạng than phiền rằng việc hoàn tiền gặp vô vàn khó khăn, thậm chí vé 14.000 NDT chỉ được hoàn có 200 NDT, lý do đã chi trả trước hết.
Một người chia sẻ: “Tôi nhấn mạnh rằng vé của tôi là của AirChina, theo chính sách phải được hoàn toàn bộ. Nhưng nhân viên chăm sóc khách hàng lại nói vừa gọi cho hãng xong và ‘không thể hoàn’”.
Nhiều than phiền tương tự: “Tôi nộp tiền đăng ký tour Nhật ngày 13/11, đến ngày 15 xin hoàn thì bị báo trừ 30%. Gọi tổng đài 12345 khiếu nại mấy ngày không kết quả, cuối cùng bị trừ 60%”.
Có người cho biết đại lý du lịch nói “khách sạn Nhật không chịu hoàn tiền”, nhưng khi khách tự email cho khách sạn Nhật, thì phía khách sạn nói đồng ý hoàn trả toàn bộ, còn bày tỏ thông cảm.
Nhiều báo chí cho biết không ít khách hàng gặp cùng tình trạng: các nền tảng lấy lý do “khách sạn không hoàn phí” để lợi dụng khoảng cách thông tin để lừa khách hàng.
12 đường bay Trung – Nhật bỏ toàn bộ chuyến, 50% tour du lịch Nhật của Trung Quốc bị hủy
Du khách Trung Quốc hủy chuyến ồ ạt: Nhật Bản đối mặt nguy cơ mất gần 10 tỷ USD
Video quan chức Nhật cúi đầu trước quan chức Trung Quốc khiến Tokyo phản ứng
Theo LTN, Creaders
