“Chúng tôi quan ngại rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục áp dụng quan điểm quyết liệt của họ với các khu vực vượt xa Hong Kong. Tôi nghĩ một trong những mục tiêu tiếp theo, hay điều mà mọi người lo ngại, chính là Đài Loan” – Thứ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Yasuhide Nakayama nói.
Ông Nakayama kêu gọi ông Biden đặt ra một lằn ranh tương tự ở Đài Loan như Tổng thống Donald Trump – người đã thúc đẩy đáng kể cá thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan và tăng cường cam kết bảo vệ hòn đảo này.
Cam kết của Nhật Bản đối với Đài Loan cũng gia tăng trong những năm gần đây, dựa trên cơ sở phi chính phủ. Tokyo vẫn tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc”, cân bằng mối quan hệ của họ với Bắc Kinh và quan hệ đồng minh quân sự lâm năm với Washington.
Nhật Bản chia sẻ những lợi ích chiến lược với Đài Loan, chủ yếu nằm ở những tuyến đường biển mà Tokyo phải dựa vào để thúc đẩy thương mại và cung ứng năng lượng.
“Đến thời điểm hiện tại, tôi chưa từng thấy một chính sách rõ ràng hay một tuyên bố về Đài Loan từ ông Joe Biden. Tôi muốn sớm nghe thấy điều đó, sau đó chúng ta cũng có thể chuẩn bị cách phản ứng của chúng ta với Đài Loan sao cho phù hợp” – ông Nakayama nói.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Biden từng kêu gọi tăng cường quan hệ với Đài Loan và “các nền dân chủ chung chí hướng” khác.
Từ thời còn là thượng nghị sĩ, ông Biden đã đặt ra câu hỏi rằng, liệu Mỹ có “nghĩa vụ” phải bảo vệ Đài Loan hay không? Nhưng hiện tại, nhiều người trong đội ngũ hoạch định chính sách ngoại giao của ông nhận thức rõ rằng thái độ của Washington đã thay đổi, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tỏ ra quyết liệt hơn và tìm cách định hình lại các thể chế toàn cầu.
Chính quyền Bắc Kinh đặc biệt tức giận trước việc Mỹ tăng cường ủng hộ Đài Loan, trong đó bao gồm các thương vụ bán vũ khí và nhiều chuyến thăm của giới chức cấp cao Mỹ tới hòn đảo này. Trung Quốc coi Đài Loan là một vùng lãnh thổ không thể tách rời của họ và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để giành lại.
“Đài Loan là vấn đề nội bộ của Trung Quốc” – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói trong hôm 25/12 – “Chúng tôi cực lực phản đối bất kỳ ai hay bất kỳ nước này can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc”.
Ở Đài Bắc, người phát ngôn Cơ quan Ngoại giao Joanne Ou nhấn mạnh về sự ủng hộ của lưỡng đảng Mỹ đối với Đài Loan dựa trên “ngôn ngữ chung” về tự do và dân chủ.
“Đài Loan mong đợi được hợp tác chặt chẽ với đội ngũ của ông Biden, để tiếp tục tăng cường mối quan hệ Đài Loan-Mỹ dựa trên cơ sở tình bằng hữu vững chắc” – bà nói.
“Có một lằn ranh đỏ ở châu Á – là Trung Quốc và Đài Loan” – ông Nakayama nói, chỉ ra một lằn ranh đỏ mà Tổng thống Mỹ Barack Obama từng tuyên bố về việc sử dụng vũ khí hóa học ở Syria, lằn ranh mà Damascus bị cho là dã vượt qua.
“Ông Biden trong lúc ở nhà Trắng sẽ phản ứng ra sao trong trường hợp Trung Quốc vượt qua lằn ranh đỏ này?” – ông Nakayama nói – “Mỹ là thủ lĩnh của các quốc gia dân chủ. Tôi muốn nói rằng: Nước Mỹ, hãy mạnh mẽ!”.
Trong những tháng gần đây, chiến đấu cơ của Trung Quốc đã thực hiện nhiều động thái đnags chú ý, trong đó có việc băng qua đường ranh giới nhạy cảm giữa Trung Quốc và Đài Loan, tăng cẳng thẳng giữa bên.
Chủ nhật tuần trước, Đài Loan đã triển khai hải quân và không quân, khi nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm của Trung Quốc – dẫn đầu bởi tàu sân bay Sơn Đông – đã băng qua eo biển Đài Loan nhạy cảm, một ngày sau khi chiến hạm Mỹ cũng đi qua eo biển này.
