Hà Nội: Chuyển đổi số để kiến tạo đô thị thông minh, định hình nền kinh tế số

Lan tỏa kỹ năng số qua mô hình "gia đình số"

Phường Xuân Đỉnh, TP. Hà Nội đang tích cực triển khai phong trào "bình dân học vụ số" với mục tiêu nâng cao kỹ năng số cho cán bộ, công chức, học sinh và người dân trên địa bàn. Đồng thời, phường cũng xây dựng kế hoạch phát triển thành phố thông minh theo định hướng chuyển đổi số đồng bộ, toàn diện, đưa Xuân Đỉnh trở thành mô hình đô thị thông minh kiểu mẫu trong tương lai gần.

Phong trào này của phường tập trung tuyên truyền, đào tạo và phổ cập kỹ năng số cho các tầng lớp dân cư, đặc biệt chú trọng đến cán bộ, công chức, giáo viên, học sinh và người lao động trong các doanh nghiệp.

Theo kế hoạch ban hành vào tháng 7/2025, phường Xuân Đỉnh đặt ra mục tiêu trong năm 2025 có 95% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khu vực công làm chủ kỹ năng số cơ bản; 100% học sinh trung học được trang bị kỹ năng số phục vụ học tập an toàn, sáng tạo trong môi trường số; Trên 85% người dân trẻ tuổi có kỹ năng cơ bản về chuyển đổi số, sử dụng thiết bị thông minh và dịch vụ số thiết yếu; 85% dân số trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh và trên 50% có tài khoản thanh toán điện tử; 80% người lao động trong doanh nghiệp có kỹ năng số phục vụ sản xuất, kinh doanh và nâng cao năng suất lao động.

Phong trào còn mở rộng ra các mô hình học tập cộng đồng như "gia đình số", "đội sự số", lớp học cho người cao tuổi và hỗ trợ người khuyết tật, nhằm lan tỏa kỹ năng số đến mọi đối tượng và góp phần nâng cao nhận thức an toàn thông tin trên không gian mạng.

Phường Xuân Đỉnh cũng xây dựng kế hoạch chuyển đổi số gắn liền với phát triển hạ tầng số, chính quyền số minh bạch, dịch vụ công trực tuyến tiện ích và kinh tế số. Dữ liệu số được xem là nguồn tài nguyên quan trọng để hoạch định chính sách, nâng cao chất lượng quản lý và phục vụ người dân. Những công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI), big data, IoT được ứng dụng trong quản lý đô thị, an ninh, giáo dục, y tế, giao thông, môi trường và các lĩnh vực khác.

Các chỉ tiêu quan trọng năm 2025 được đặt ra trong Kế hoạch 143/KH-UBND của phường là: 100% thủ tục hành chính điện tử được giải quyết trực tuyến, tỷ lệ hài lòng người dân đạt trên 90%, triển khai nền tảng dữ liệu mở, mở rộng hệ thống camera giám sát và áp dụng các nền tảng trợ lý ảo phục vụ công việc hành chính. Ngoài ra, các mô hình kinh tế số ngành nghề như thương mại điện tử, du lịch, công nghiệp chế tạo cũng được đẩy mạnh theo hướng số hóa.

Giải pháp để xây dựng đô thị thông minh

Để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số và kiến tạo đô thị thông minh kiểu mẫu, Phường Xuân Đỉnh đã ký kết Thỏa thuận chiến lược với Viện Chiến lược Chuyển đổi số (DTSI). Hợp tác này nhằm triển khai các chương trình đầu tư, khai thác và phát triển nền tảng dữ liệu và giải pháp số, hình thành mô hình kinh tế số bền vững trong phạm vi phường.

Ngày 8/10, Viện DTSI và phường Xuân Đỉnh đã tổ chức Hội thảo “Góc nhìn về một đô thị thông minh" nhằm tìm hiểu các cách thức xây dựng một mô hình đô thị thông minh phù hợp trong tương lai, hưởng ứng Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Hưng Quốc, Phó Chủ tịch UBND phường nhấn mạnh xây dựng đô thị thông minh không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà còn là sự đổi mới trong phương thức quản trị, hướng tới một nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả và gần dân. Chính quyền cơ sở, đặc biệt là Ủy ban nhân dân phường Xuân Đỉnh, giữ vai trò then chốt trong quá trình thực hiện và hiện thực hóa các mục tiêu này.

Ông Nguyễn Hưng Quốc cũng thẳn thắn chỉ ra những khó khăn và thách thức của phường tại thời điểm hiện tại như hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu trang thiết bị, đường truyền Internet chưa ổn định, phần mềm chưa được liên thông đồng bộ; Nguồn nhân lực còn hạn chế, cán bộ, công chức chưa đủ kỹ năng công nghệ thông tin; Thói quen nộp hồ sơ trực tiếp của người dân, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến chưa đạt mục tiêu...

Phó Chủ tịch UBND phường đã đưa ra các giải pháp như: Hoàn thiện khung pháp lý, ban hành các quy định cụ thể để các phường triển khai các nhiệm vụ liên quan;

Đầu tư đồng bộ hạ tầng số, ưu tiên phát triển Internet tốc độ cao, trang thiết bị hiện đại, hệ thống an ninh, an toàn thông tin;

Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức về kỹ năng số và kiến thức công nghệ thông tin, xây dựng đội ngũ chuyên trách;

Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của đô thị thông minh;

Khuyến khích hợp tác công - tư, xã hội hóa đầu tư, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp và cộng đồng.

Đặc biệt, quan điểm của phường Xuân Đỉnh là lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo quan trọng để đánh giá hiệu quả trong quản lý, quản trị nhà nước.

Cần phải thay đổi tư duy, nâng cao trình độ của người dân

Ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện DTSI đã có bài trình bày về "Chuyển đổi số để kiến tạo đô thị thông minh và định hình nền kinh tế số". Ông Giang nói rằng chuyển đổi số được xem là một giải pháp quan trọng để đạt được sự phát triển bền vững, đồng thời nâng cao năng suất lao động và thu nhập của người dân. Chuyển đổi số sẽ giúp tiết kiệm tài nguyên, tạo ra nhiều giá trị mới.

Viện trưởng DTSI nhấn mạnh để thực hiện thành công quá trình chuyển đổi số, cần phải thay đổi tư duy và nâng cao trình độ của người dân thông qua các chương trình đào tạo. Đây là điều kiện cần thiết để người dân có thể tham gia và vận hành hiệu quả trong nền kinh tế số.

Đồng tình với quan điểm trên, TS Đàm Kim Tú, Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Tài chính nói rằng việc xây dựng đô thị thông minh là để tăng tính minh bạch về hiệu quả trong quyết định, từ đó tăng sự hài lòng và niềm tin của người dân vào chính quyền đô thị.

TS Tú đã dẫn mô hình thành công của quận Long Cương thuộc thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc, sau khi vận hành hệ thống thành phố thông minh đã rút ngắn thời gian giải quyết các vấn đề phát sinh từ 1 tuần xuống còn 12,1 giờ, khối lượng xử lý vấn đề từ 600 vấn đề/năm lên tới 360 vấn đề/tuần...

Ngoài ra, hội thảo cũng có nhiều bài tham luận nhằm tìm ra một thiết kế “hệ thống thông minh" giúp người dân và tổ chức trên địa bàn ra quyết định chính xác, hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế số dựa trên dữ liệu.