Dùng tên lửa không tiếc tay, Mỹ đối diện với tình huống thiếu hụt nguy hiểm

Hiện tại, Mỹ đang dần cạn kiệt một số loại tên lửa phòng không thiết yếu, điều này dẫn đến những lo ngại về khả năng của Lầu Năm Góc trong việc duy trì sức mạnh quân sự tại Trung Đông và châu Âu, cũng như chuẩn bị cho các tình huống xung đột tiềm ẩn tại Thái Bình Dương.

Tình hình căng thẳng tại Trung Đông đã đẩy nhu cầu tên lửa đánh chặn lên cao, khi Israel và đồng minh Mỹ phải đối phó với mối đe dọa từ Iran cùng các lực lượng thân Iran. Sau cuộc không kích của Israel vào Iran rạng sáng 26/10, giới chức Mỹ lo ngại rằng điều này có thể dẫn đến nhiều cuộc tấn công trả đũa từ Tehran, khiến nguy cơ thiếu hụt tên lửa càng trở nên nghiêm trọng.

Standard Missile, một trong những hệ thống phòng không chủ lực được phóng từ tàu chiến với nhiều biến thể khác nhau, là loại tên lửa đánh chặn mà Mỹ thường dùng để bảo vệ Israel trước các cuộc tấn công từ Iran và ngăn chặn nhóm Houthi tấn công vào các tàu phương Tây trên Biển Đỏ. Kể từ khi Hamas tấn công Israel vào tháng 10/2023, Mỹ đã triển khai hơn 100 quả tên lửa loại này, theo các quan chức Mỹ.

Bộ Quốc phòng Mỹ không công bố chi tiết về kho dự trữ tên lửa vì lý do an ninh. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, bà Sabrina Singh, cho biết: “Trong năm qua, Bộ Quốc phòng đã tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực nhằm bảo vệ các lực lượng Mỹ và hỗ trợ phòng thủ cho Israel, đồng thời vẫn đảm bảo khả năng sẵn sàng chiến đấu và duy trì dự trữ vũ khí”.

Việc Lầu Năm Góc tiêu thụ kho dự trữ tên lửa phòng không hiện có với tốc độ cao đã khiến nhiều quan chức và chuyên gia cảnh báo về nguy cơ thiếu hụt vũ khí trong bối cảnh nhu cầu gia tăng từ các cuộc xung đột kéo dài ở Trung Đông và Ukraine. Điều này có thể khiến Mỹ rơi vào tình thế bất lợi trong trường hợp xung đột xảy ra tại Thái Bình Dương.

Ông Elias Yousif, Phó Giám đốc Chương trình Quốc phòng Truyền thống tại Trung tâm Stimson ở Washington, nhận định rằng Mỹ hiện chưa có nền công nghiệp quốc phòng đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu của các cuộc chiến kéo dài đồng thời tại cả châu Âu và Trung Đông, trong khi vẫn duy trì năng lực sẵn sàng tác chiến của mình. Cả hai cuộc xung đột này đều kéo dài và không nằm trong các kế hoạch quốc phòng ban đầu của Mỹ.

Việc mở rộng sản xuất vũ khí cũng gặp nhiều trở ngại. Lầu Năm Góc thường yêu cầu các công ty quốc phòng phải mở thêm dây chuyền sản xuất, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tuyển dụng nhân sự, trong khi các công ty này thường ngại đầu tư dài hạn nếu không có cam kết vững chắc từ Lầu Năm Góc.

Tại phiên điều trần trước Quốc hội vào tháng 5, Bộ trưởng Hải quân Mỹ Carlos Del Toro đã kêu gọi các công ty quốc phòng tăng cường sản xuất tên lửa Standard Missile. Ông thừa nhận rằng việc mở rộng sản xuất gặp không ít thách thức và cho biết đã có “một số tiến bộ” trong việc chế tạo các biến thể của loại tên lửa này. Ông nhấn mạnh: “Càng tinh vi, quá trình sản xuất càng phức tạp”.

Sự thiếu hụt tên lửa đánh chặn đã khiến các quan chức cao cấp của Lầu Năm Góc, bao gồm Bộ trưởng Hải quân Del Toro và Tướng CQ Brown Jr., Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, cân nhắc đến các giải pháp thay thế, bao gồm hợp tác với các công ty mới để tăng cường sản xuất các loại tên lửa phòng không hiện đại hơn.

Trong những năm gần đây, Mỹ đã tích trữ một lượng lớn tên lửa đánh chặn, nhưng chỉ trong một vài tháng xung đột tại Trung Đông, Mỹ đã phóng đi một số lượng lớn tên lửa, và tốc độ sản xuất không thể theo kịp nhu cầu hiện tại, theo đánh giá từ các quan chức và chuyên gia quốc phòng.

Nhà sản xuất tên lửa Standard Missile, tập đoàn RTX, hiện có thể sản xuất tối đa chỉ vài trăm quả tên lửa mỗi năm, một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết. Số lượng này không chỉ phục vụ Lầu Năm Góc, mà còn phải cung ứng cho ít nhất 14 quốc gia đồng minh khác. Công ty RTX từ chối bình luận về năng lực sản xuất của mình, tuy nhiên người phát ngôn Chris Johnson khẳng định: "Chúng tôi hợp tác chặt chẽ với Bộ Quốc phòng để đáp ứng nhu cầu sản xuất tên lửa Standard".

Kể từ khi xung đột giữa Hamas và Israel bùng nổ năm ngoái, các tàu của Mỹ đã phóng lượng tên lửa phòng không trị giá hơn 1,8 tỷ USD để ngăn chặn các cuộc tấn công từ Iran và các nhóm thân Iran nhằm vào Israel, cũng như tàu bè di chuyển qua Biển Đỏ, theo Hải quân Mỹ.

Khi đối phó với các cuộc tấn công, Hải quân Mỹ thường phóng 2 tên lửa đánh chặn cho mỗi tên lửa tấn công, như một "biện pháp đề phòng" nhằm đảm bảo tiêu diệt mục tiêu. Mỗi quả tên lửa Standard Missile tiêu tốn hàng triệu USD, làm cho việc đối đầu với các vũ khí của Iran trở nên đắt đỏ.

Trong cuộc tấn công của Iran vào Israel ngày 1/10, Mỹ đã phóng một loạt 12 quả tên lửa và sử dụng các hệ thống phòng không khác. Tuy nhiên, để bảo toàn kho dự trữ, Mỹ và Israel đã bỏ qua một số tên lửa từ Iran mà họ xác định sẽ không đánh vào mục tiêu quan trọng, theo quan chức Mỹ.

Đầu tháng này, Lầu Năm Góc đã triển khai hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tới Israel, giúp Mỹ có thêm lựa chọn tên lửa đánh chặn khác ngoài tên lửa Standard Missile để hỗ trợ phòng thủ. Lầu Năm Góc cũng đã điều thêm hệ thống Patriot tới Trung Đông, đồng thời điều chuyển một số hệ thống phòng thủ từ các kho dự trữ nhằm đáp ứng nhu cầu tại Ukraine.

Các quan chức Lầu Năm Góc cho biết kế hoạch hiện tại là duy trì sản xuất tổng thể của tên lửa Standard, nhưng sẽ cắt giảm một số phiên bản cũ để ưu tiên các biến thể tiên tiến hơn.

Việc tiêu thụ nhanh chóng các loại tên lửa đánh chặn tại Trung Đông đang khiến Lầu Năm Góc phải đối mặt với nguy cơ giảm năng lực tác chiến tại khu vực Thái Bình Dương.

Ông Mark Montgomery, cựu chuẩn đô đốc, đồng thời là giám đốc cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Nền Dân chủ, nhận định: "Chúng ta đang tiêu tốn một lượng tên lửa đáng lẽ nên được dự trữ cho tình huống xung đột khác. Một lần nữa, năng lực sẵn sàng tác chiến của Hải quân tại Thái Bình Dương đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng".

Theo Wall Street Journal