Ngày 5/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ để cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền và về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).
Trên thế giới có hơn 7.000 khu kinh tế đặc biệt và khu thương mại tự do đang hoạt động và mô hình này cũng đang được mở rộng thành các khu đa chức năng về công nghiệp, đô thị, dịch vụ, tài chính, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, thu hút tối đa nguồn lực phát triển.
Ở Việt Nam, hệ thống pháp luật chung chưa có quy định cụ thể về cơ chế, chính sách, quản lý và hoạt động của khu thương mại tự do. Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành các nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, trong đó có nội dung về khu thương mại tự do.
Do vậy, việc xây dựng đề án khu thương mại tự do có tính cấp thiết, quan trọng cần triển khai ngay.
Bộ Tài chính cho biết dự kiến trong năm 2026 thành lập các khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, Hải Phòng, TP.HCM. Đến năm 2030 cả nước có khoảng 6-8 khu thương mại tự do và mô hình tương tự tại các địa phương có điều kiện thuận lợi.
Tới năm 2045 cả nước có 8-10 khu thương mại tự do và mô hình tương tự đạt chuẩn quốc tế, cạnh tranh được với các nước trong khu vực, đóng góp 15-20% GDP.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị làm rõ khái niệm khu thương mại tự do, những điểm tương đồng và khác biệt với trung tâm tài chính quốc tế.
Về cơ chế, chính sách cho hai đối tượng, theo Thủ tướng có những điểm giống và những điểm khác, cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quy định đã có.
Việc lựa chọn địa điểm thí điểm khu thương mại tự do, Thủ tướng lưu ý phải phù hợp, cân đối vùng miền, theo đúng tinh thần thí điểm (số lượng không nhiều và có thời gian nhất định để đánh giá).
Thủ tướng yêu cầu các cơ quan tham khảo kinh nghiệm quốc tế, căn cứ điều kiện Việt Nam để xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp, vượt trội, cạnh tranh, khả thi nhưng không ảnh hưởng quá nhiều đến môi trường đầu tư chung; chính sách vừa có quy định chung, vừa có đặc thù phù hợp với các khu, các địa phương khác nhau.
Thủ tướng lưu ý vấn đề dân cư, bảo đảm an sinh xã hội tiến bộ, môi trường xanh sạch đẹp, văn minh, hiện đại; tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động của khu thương mại tự do.
Sáng cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).
Theo các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp, nhà máy lọc dầu Dung Quất là nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam, nằm trong khu kinh tế Dung Quất.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh nhà máy lọc dầu Dung Quất do Việt Nam đầu tư, thực hiện, đang hoạt động hiệu quả và đã có chủ trương mở rộng giai đoạn 2, phù hợp với sự phát triển chung của đất nước.
Lãnh đạo Chính phủ lưu ý có đề án chung để thực hiện bảo đảm tổng thể, khả thi, hiệu quả, từ đó phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững.
Các bộ, ngành, địa phương cùng Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng quốc gia (Petrovietnam) rà soát lại, làm rõ các nội dung đã có và có thể áp dụng những nội dung mới, chính sách đặc thù, đột phá, mạnh mẽ hơn nữa để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền.