“Đồng hành phỏng vấn” - nghề mới biến thành bẫy lừa đảo người kiếm việc làm

Nghề dịch vụ biến thành cạm bẫy lừa đảo

Ban đầu đó là một nghề dịch vụ trong bóng tối hỗ trợ những người thất nghiệp trả phí để tìm được việc làm phù hợp một cách nhanh nhất, sau biến tướng thành cạm bẫy lừa đảo. Một số người tự xưng là “huấn luyện viên nghề nghiệp” hay “HR cấp cao” của các tập đoàn công nghệ, dựng lên những màn lừa đảo tinh vi để moi tiền của những người trẻ đang khát khao được làm việc tại “các công ty lớn”.

“599 tệ (2,2 triệu đồng) chỉnh sửa hồ sơ, 6.000 tệ (22 triệu đồng) đồng hành phỏng vấn, 20.000 tệ (74 triệu đồng) đảm bảo vào tập đoàn lớn thực tập …” - đó là những gói “dịch vụ” đang lan tràn trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc. Nhiều người tự xưng là “cố vấn tuyển dụng dày dạn kinh nghiệm”, thêu dệt lý lịch ảo, phóng đại hiệu quả, rồi thu phí huấn luyện cao ngất. Một số ứng viên sau khi bỏ ra mấy nghìn tệ mới phát hiện mình đã bị lừa.

Theo báo chí Trung Quốc, một người tìm việc gần đây đã trả tiền cho một “cố vấn” tự nhận là giám đốc nhân sự của “Công ty vũ trụ” (biệt danh mạng của ByteDance) để được hướng dẫn phỏng vấn, với lời hứa “giúp vào được ByteDance thông qua chỉ dẫn chuyên nghiệp”. Tuy nhiên, trong quá trình học, ứng viên nhận ra người này không hề có lý lịch như quảng cáo, còn những “bí kíp” phỏng vấn chỉ là những lời khuyên chung chung, vô giá trị.

Theo tố cáo, “cố vấn” này sử dụng biệt danh “MuXiZi” (Mục Hy Tử), tuyên bố đã làm việc 8 năm tại ByteDance với chức vụ “HRD -Giám đốc nhân sự”, từng giúp hơn 500 người “vượt vũ môn”. Ứng viên tin tưởng, đã trả 3.000 tệ (11 triệu đồng) cho dịch vụ “chỉnh sửa CV và hướng dẫn phỏng vấn 1:1”, nhưng kết quả chỉ nhận được những lời khuyên mơ hồ như “hãy nhấn mạnh điểm mạnh bản thân”, “chú ý cấu trúc logic” mà không hề có hướng dẫn cụ thể, cuối cùng vừa mất tiền vừa trượt việc.

Một bảng giá dịch vụ do phóng viên thu thập được cho thấy “Mục Hy Tử” tính phí 399 tệ/giờ cho huấn luyện phỏng vấn, 599 tệ cho một lần chỉnh sửa hồ sơ, và 6.000 tệ cho 15 buổi “đồng hành phỏng vấn”, cam kết “có người nội bộ giới thiệu”. Người này có tài khoản trên nhiều nền tảng mạng xã hội, tự nhận làm việc tại “Beijing ByteDance Network Technology Co., Ltd.” từ năm 2016 đến nay.

Thế nhưng qua điều tra cho thấy, toàn bộ hồ sơ đó đều là ngụy tạo. “Mục Hy Tử” thực chất chỉ từng làm việc ngắn hạn tại ByteDance trong 6 tháng năm 2021, và vị trí khi đó hoàn toàn không liên quan đến nhân sự. Dựa vào thông tin mạng xã hội, phóng viên còn phát hiện người này thậm chí sở hữu một doanh nghiệp tư nhân mang tên “Văn phòng tư vấn thông tin Mục Hy Tử Côn Minh”, thành lập tháng 5/2025, vốn đăng ký chỉ 10.000 tệ (40,6 triệu đồng), do một người tên Trương Đan đứng tên.

Số người tìm việc tăng cao tạo cơ hội cho nạn lừa đảo việc làm

Kinh tế suy thoái khiến tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ Trung Quốc ngày càng nghiêm trọng. Theo báo cáo của nền tảng tuyển dụng Zhilianzhaopin (Zhaopin.com), năm 2024 tỷ lệ có việc làm của sinh viên tốt nghiệp đại học chỉ đạt 55,5%. Mùa hè năm nay, Trung Quốc có 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp ra trường, một con số kỷ lục, khiến áp lực việc làm gia tăng mạnh, đồng thời tạo điều kiện cho các loại hình lừa đảo “đồng hành xin việc” nở rộ.

Các cơ quan truyền thông tiết lộ, nhiều “cố vấn” tự nhận là nhân sự hoặc người phỏng vấn đến từ các tập đoàn lớn như Alibaba, Tencent, ByteDance, nhưng phần lớn đều là thân phận giả. Họ thậm chí còn làm giả thẻ nhân viên hoặc sử dụng ảnh nội bộ để tạo vỏ bọc đáng tin.

Dịch vụ “hướng dẫn phỏng vấn 1:1” mà họ cung cấp thường là sản phẩm AI tạo sẵn, các buổi học chỉ toàn sáo ngữ, còn phần “chỉnh sửa tối ưu hóa CV” thực chất chỉ dùng mẫu có sẵn. Có lớp học 40 phút mà 30 phút giảng viên chỉ đọc lại slide công khai trên mạng; khi bị hỏi sâu về kinh nghiệm phỏng vấn, họ lại lảng tránh, không đưa ra được bất kỳ lời khuyên thực tế nào.

Một số công ty trung gian còn tuyên bố có “mối quan hệ hợp tác” với hàng trăm bộ phận nhân sự, rêu rao có thể bảo đảm tuyển dụng hoặc “giới thiệu nội bộ”, với giá khởi điểm từ 20.000 NDT (73,8 triệu đồng) trở lên cho “suất vào công ty lớn thực tập”.

Các blogger kỳ cựu cảnh báo: “HR thật sự của các tập đoàn lớn sẽ không bao giờ mạo hiểm danh tiếng công ty và sự nghiệp cá nhân để nhận tiền hướng dẫn hay ‘bảo đảm giới thiệu nội bộ’. Những ai quảng cáo có ‘đường dây nội bộ’ hoặc ‘tỷ lệ trúng 100%’ đều cần hết sức cảnh giác”.

Theo Creaders, 21jingji