Một nhóm nghiên cứu Trung Quốc đã hoàn toàn phục dựng được một cuộn thư pháp thơ lãng mạn có niên đại hơn 1.600 năm nhờ sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI), cho thấy cách nghệ thuật cổ xưa có thể được “tái sinh kỹ thuật số” và tỏa sáng trong thời đại mới.
Kiệt tác “Phú Thần Nữ sông La” (Rhapsody on the Luo River Goddess), hay Lạc Thần Phú, mới đây đã được Đại học Bắc Kinh phục hồi. Tác phẩm được sáng tác bởi nhà thư pháp nổi tiếng Vương Hiến Chi vào thế kỷ thứ 4, nhưng chỉ khoảng 1/4 số câu thơ ban đầu còn tồn tại đến ngày nay.
Theo một bài đăng trên tài khoản mạng xã hội chính thức của Đại học Bắc Kinh, nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Thiết kế Phông chữ Trung Hoa của trường đã thành công trong việc tái tạo bản thư pháp hư hại nặng này bằng cách kết hợp thiết kế phông thư pháp và công nghệ tạo ký tự bằng AI.
Dựa trên 250 ký tự gốc còn sót lại và quá trình phân tích chi tiết phong cách thư pháp, nhóm nghiên cứu đã sử dụng AI để tái hiện và mở rộng phong cách, hình thể của các nét bút gốc. Kết quả là một bản phục dựng hoàn chỉnh gồm 919 ký tự, được trình bày trên toàn bộ cuộn thư pháp.
Đại học Bắc Kinh cho biết: “Dự án này minh chứng sinh động cho tiềm năng kết hợp giữa ‘AI và văn hóa’ – nơi nghệ thuật thư pháp truyền thống có thể tìm được hình thức biểu đạt mới trong kỷ nguyên số”.
“Phú Thần Nữ sông La” vốn là một bài phú cổ điển do Tào Thực – con trai của Tào Tháo, hoàng tử nước Ngụy thời Tam Quốc – sáng tác khoảng năm 222 sau Công nguyên. Ông sinh năm 192 và qua đời ở tuổi 40.
Một thế kỷ sau, Vương Hiến Chi, con trai của đại thư pháp gia Vương Hi Chi, đã sao chép lại tác phẩm này, và bản chép tay của ông được nhiều triều đại sau khắc lại. Tuy nhiên, trải qua dòng chảy thời gian, phần lớn tác phẩm đã bị thất lạc, chỉ còn 13 dòng được lưu giữ đến nay.
Mới đây, được Ủy ban phát triển của Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) ủy quyền, Đại học Bắc Kinh đã đảm nhận nhiệm vụ phục dựng đầy thách thức này.
Nhóm nghiên cứu bắt đầu bằng việc tỉ mỉ phục hồi từng ký tự gốc còn sót lại, dùng chúng làm dữ liệu nền tảng để AI học tập và phân tích nét bút – từ độ nhấn nhá, cân bằng cấu trúc chữ cho đến nhịp điệu tinh tế của mực.
Dựa trên nền tảng đó, AI tạo ra các ký tự còn thiếu, nhưng quá trình phục dựng “không chỉ là tự động hóa”, theo Đại học Bắc Kinh.
Mỗi ký tự do AI tạo ra đều phải qua kiểm chứng thủ công và hiệu chỉnh tinh tế bởi các chuyên gia thư pháp, những người đã thổi hồn và tinh thần chân thực vào từng nét chữ.
Thông qua việc so sánh với các bia khắc và tác phẩm cùng thời của Vương Hiến Chi, nhóm phục dựng đã nỗ lực giữ nguyên thần thái thanh nhã, tinh tế của nhà thư pháp, khôi phục trung thực giá trị lịch sử và nghệ thuật của tác phẩm.
Bản phục dựng hoàn chỉnh cũng được thực hiện với sự chú trọng đặc biệt đến bố cục và sự cân đối của từng ký tự trong toàn bộ cuộn thư.
Trung tâm của Đại học Bắc Kinh cho biết họ sẽ tiếp tục khai thác sâu tiềm năng của AI trong lĩnh vực phục chế văn hóa cổ, bao gồm nâng cao hiệu quả công nghệ, phát triển khả năng phục dựng động, và mở rộng thư pháp từ hình thức tĩnh sang biểu đạt tương tác và sống động hơn.
“Mắt thần lượng tử” giúp Trung Quốc nhìn thấu tiêm kích tàng hình F-22, F-35 của Mỹ
Ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đẩy nhanh đóng tàu sân bay Type 004, nghi dùng năng lượng hạt nhân
Trung Quốc khiến thế giới sửng sốt với tên lửa nhiên liệu rắn nặng 400 tấn, thách thức Mỹ
Theo SCMP
