Việc Mỹ tạo ra thêm tới 528.000 việc làm trong tháng 7/2022 càng củng cố quan điểm cho rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn chưa suy thoái. Điều này dẫn đến một lo ngại khác, rằng Fed sẽ có lý do để nâng lãi suất thêm 0,75% trong cuộc họp tháng 9/2022 nhằm kiềm chế lạm phát.
Ít ai để ý, bên cạnh lộ trình nâng lãi suất, Fed còn muốn đẩy nhanh tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán. Điều này được dự báo sẽ gây ra nhiều biến động trên thị trường tài chính.
Bài dịch dưới đây của VietTimes sẽ giới thiệu tới độc giả bài viết về nội dung này trên tờ Barron's.
Chủ tịch Fed Jerome Powell. (Ảnh: Getty) |
Có khá nhiều bối rối xung quanh chính sách thắt chặt tiền tệ (QT) trong lúc Fed nỗ lực thu nhỏ bảng cân đối kế toán của họ sau khi bỏ ra hàng nghìn tỉ USD mua trái phiếu trong 2 năm qua.
Điều này cũng hợp lý, bởi việc tăng lãi suất được đề cập nhiều hơn QT. Trong khi đó, kỹ thuật chi tiết của QT có phần phức tạp và khó có thể diễn giải rõ ràng.
Nhưng nắm rõ được mặt "tĩnh lặng" của chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ này ngày càng trở nên quan trọng hơn, bởi QT sắp được tăng cường. Các nhà đầu tư cần phải biết việc thắt chặt bảng cân đối kế toán hiện đang diễn ra như thế nào, mới có thể dự đoán được điều sắp xảy đến.
Khi Fed khởi động QT trong tháng 6, họ dự định sẽ thu hẹp một phần bảng cân đối kế toán có giá trị lên tới 4,5 nghìn tỉ USD sau giai đoạn nới lỏng định lượng (QE) nhằm ứng phó đại dịch COVID-19.
Cụ thể, Fed bắt đầu bằng việc giải phóng 30 tỉ USD trái phiếu Kho bạc Mỹ và 17,5 tỉ USD chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp (MBS). Trong tháng tới, các con số này sẽ lần lượt tăng lên 60 tỉ USD và 35 tỉ USD, có nghĩa rằng tốc độ thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed dự kiến sẽ tăng gấp đôi.
Chủ tịch Fed Jerome Powell từng nói rằng, QT sẽ tiếp tục trong vòng 2 – 2,5 năm nữa, có nghĩa rằng bảng cân đối kế toán của Fed sẽ thu hẹp xuống còn khoảng 2,5 nghìn tỉ USD.
Điều này, về hình thức, có vẻ khá dễ dàng. Nhưng có 2 lưu ý liên quan tới nhận thức của giới đầu tư về QT.
Đầu tiên, Phố Wall dường như có một “điểm mù” về quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed. Việc thắt chặt như vậy từng được thực hiện một lần trước đây nhưng các nhà kinh tế học nói rằng việc tăng lãi suất dễ mô hình hoá hơn nhiều so với QT. Và như vậy, nhiều nhà đầu tư cho rằng QT không gây ra nhiều tác động.
Tiếp đến, việc thiếu các cuộc thảo luận rộng rãi về QT khiến cho các nhà đầu tư bị nhầm lẫn. Một số nhà đầu nghi ngờ việc Fed đang theo kế hoạch thắt chặt bảng cân đối kế toán, đặc biệt là các giao dịch liên quan đến MBS.
Điều này cũng dễ hiểu nếu như nhìn vào một biểu đồ danh mục đầu tư MBS của Fed, nhưng điều đó cũng có nghĩa rằng các nhà đầu tư có thể mất cảnh giác trong những tháng tới.
Khi Fed tăng tốc thu hẹp bảng cân đối kế toán...
Để hiểu rõ điều gì đang thực sự xảy ra và sẽ xảy ra, Barron’s đã có cuộc phỏng vấn với ông Joseph Wang, chuyên viên giao dịch cấp cao từng làm việc tại ủy ban thị trường mở của Fed. Ông nói rằng, Fed đang thực hiện QT đúng như họ hứa hẹn.
Ông Wang cũng gạt bỏ những sự ngờ vực rằng Fed vẫn chưa sẵn lòng hoặc chưa thể thu hẹp bảng cân đối kế toán, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Nhưng nhiều người vẫn mơ hồ, Wang nói thêm, đặc biệt là khi lượng MBS mà Fed nắm giữ có vẻ không hề suy giảm mà thậm chí còn đang tăng thêm.
Wang nói rằng lượng MBS mà Fed nắm giữ trồi sụt thất thường là do các vấn đề về kế toán. Trước tiên, có một khoảng trống giữa thời điểm ấn định mua MBS và thời điểm bên nắm giữ MBS nhận được khoản thanh toán. Thứ hai, Fed có khoảng thời gian 3 tháng để thu xếp các thương vụ mua MBS.
Fed là nhà đầu tư lớn nhất trên thị trường MBS, và Wang cho rằng, cơ quan này có thể cố gắng giảm thiểu những sự gián đoạn có thể xảy ra bằng cách trì hoãn nếu như họ cho rằng làm như vậy sẽ cải thiện hoạt động thị trường.
Điều đó có nghĩa rằng MBS mà Fed mua cách đây 3 tháng có thể đến giờ mới hiện lên trên bảng cân đối.
Các chiến lược gia tại BofA Securities nhấn mạnh rằng, kể từ tháng 3, Fed không mua thêm chứng khoán, nhưng lại tái đầu tư các khoản trả lãi. Bắt đầu từ tháng 8, danh mục đầu tư MBS sẽ bắt đầu giảm, nhưng họ nói rằng mức giảm này phải đến tháng 11 mới trở nên rõ ràng hơn.
Wang nhấn mạnh rằng, Fed ước tính họ sẽ thu về khoảng 25 tỉ USD tiền trả nợ gốc mỗi tháng, có nghĩa rằng họ sẽ không còn các khoản tái đầu tư, và nhân tố đó khiến QT sẽ giảm.
Vị chuyên gia này cũng dự báo thị trường sẽ có nhiều biến động từ tháng 9 năm nay và điều này có thể sẽ không giống như những gì đã từng chứng kiến trong lần gần nhất mà Fed thực hiện QT. Đó cũng là thời điểm mà giới chức Fed có thể quyết định xem có nên bán toàn bộ MBS hay không. Nhưng Wang nhấn mạnh rằng, Kho bạc Mỹ mới đây ám chỉ rằng họ có thể mua lại lượng trái phiếu ít luân chuyển hơn để giúp QT vận hành trơn tru hơn.
Một số chiến lược gia tỏ ra quan ngại hơn. Solomon Tadesse, trưởng ban chiến lược định lượng tài sản khu vực Bắc Mỹ tại hãng Société Générale, nói rằng thị trường vẫn không dành sự quan tâm đủ lớn tới kế kế hoạch thu hẹp bảng cân đối kế toán của Fed.
Tadesse cho rằng, sự kỳ vọng vào việc thu hẹp bảng cân đối kế toán ít nhiều sẽ diễn ra một cách tự động - tương tự như cách mà bà Janet Yellen ví von vào năm 2017, rằng QT giống như việc ngồi nhìn lớp sơn khô dần - là điều 'ngốc nghếch'.
Nguyên nhân là bởi, để giảm lạm phát xuống mức 2%, Fed cần phải thu hẹp bảng cân đối kế toán khoảng 3,9 nghìn tỉ USD – hơn nhiều so với dự kiến của các nhà đầu tư, Tadesse cho hay. Theo tính toán của ông, chỉ riêng việc QT sẽ đóng góp khoảng 4,5 điểm phần trăm trong mức lãi suất tăng thêm.
Quan điểm của ông Tadesse chắc hẳn sẽ làm giảm kỳ vọng của giới đầu tư rằng Fed sẽ cắt giảm tỷ lệ lãi suất vào năm sau, bởi thực tế là lạm phát vẫn đang ở mức trên 9%. Rất có khả năng là các thị trường đang tính đến việc Fed sẽ tiếp tục thắt chặt tiền tệ thông qua QT, ngay cả khi mức tăng không lớn như dự đoán của ông Tadesse.
Ed Yardeni - Giám đốc hãng nghiên cứu Yardeni Research - dự báo, mức tăng lãi suất có thể chỉ từ 0,5 - 1% nếu việc thu hẹp bảng cân đối được Fed đẩy nhanh. Đó là chưa kể đến tác động của mức tăng 10% của đồng USD trong năm nay, điều mà ông Yardeni cho là tương đương với mức tăng lãi suất ít nhất là 0,5%.
Nhưng ngay cả khi việc thu hẹp bảng cân đối được tăng tốc đáng kể bắt đầu từ tháng tới, đồng nghĩa với việc Fed không cần phải tăng lãi suất quá nhiều, các nhà đầu tư nên chuẩn bị sẵn tinh thần cho một giai đoạn bất ổn. Fed đang lao vào một nơi vô định, và các thị trường cũng vậy./.