|
|
| Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan |
Giới chức Mỹ cho rằng lập trường hiện nay của Thổ Nhĩ Kỳ đối với người Kurd là một trong những trở ngại chính trên con đường tìm kiếm giải pháp chính trị cho Syria và là trở ngại nghiêm trọng trong cuộc chiến chống IS, báo Mỹ The Wall Street Journal ngày 8/2 đưa tin.
"Theo các quan chức Mỹ, thái độ thù địch của Thổ Nhĩ Kỳ đối với các chiến binh người Kurd ở Syria, vốn nằm trong số những đồng minh có hiệu quả nhất của Mỹ trong cuộc chiến chống Daesh đã làm suy yếu những nỗ lực nhằm thực hiện mạnh mẽ hơn hoạt động chiến sự chống lại nhóm khủng bố cực đoan này", Wall Street Journal nhận định.
Wall Street Journal nhấn mạnh rằng Ankara nhiều lần tuyên bố với Washington rằng những đồng minh người Kurd của Mỹ ở Syria đã chuyển giao vũ khí cho các đại diện của Đảng Lao động người Kurd, vốn bị coi là một tổ chức khủng bố ở Thổ Nhĩ Kỳ. Chính quyền Mỹ gọi những khẳng định tương tự là vô căn cứ.
Cách đây vài năm, chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ vốn được đánh giá là khôn khéo. Ankara không ngừng xây dựng các mối quan hệ láng giềng và dần dần giành vị trí chi phối trong khu vực, Henry J. Barkey, chuyên gia về Trung Đông viết trên tạp chí Mỹ Foreign Policy.
Đó là trường hợp điển hình về khai thác "quyền lực mềm" thông qua dân chủ và cải cách kinh tế trong nước, kết hợp công tác ngoại giao sắc sảo cho phép Ankara đóng vai trò trung gian trong các cuộc xung đột khu vực. "Chính sách ấy giờ đây đã đổ gục. Nó trở thành nạn nhân của bước ngoặt bất ngờ trong "mùa xuân Ả Rập", của sự ngạo mạn và các tính toán chính trị sai lầm", ông Barkey viết. Ankara đã phá hỏng quan hệ với hầu hết các nước láng giềng cũng như với Mỹ, Liên minh châu Âu và Nga.
Khi Mùa xuân Ả Rập bùng nổ năm 2010, nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ bỗng quả quyết Ankara phải là người "điều khiển những trận cuồng phong ở Trung Đông. "Thế nhưng thành công rực rỡ đã kéo dài không lâu. Đầu tiên, chính phủ "Anh em Hồi giáo" ở Ai Cập được Ankara ủng hộ bị lật đổ hoàn toàn. Người Thổ không có cách nào bình thường hóa lại quan hệ với chính phủ mới ở Cairo. Thế nhưng sự cáo chung cho những tham vọng đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ lại đến từ Syria", tác giả nhận định.
Trước phong trào Mùa xuân Ả Rập, các tổng thống Syria và Thổ Nhĩ Kỳ từng duy trì mối liên lạc thân thiện, ở cả cấp độ cá nhân. Vậy mà sau làn sóng bạo lực năm 2011 leo thang thành cuộc nội chiến ở Syria, thủ lĩnh Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã không ngần ngại vạch trần ông Assad là nhà độc tài và kêu gọi lật đổ tổng thống Syria. Ông Assad kiên trì bảo vệ quyền lực. Mâu thuẫn giữa tham vọng và thực tế đã làm Erdogan đánh mất bình tĩnh, ông Barkey nhận xét.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu chỉ trích việc Mỹ khước từ can thiệp vào cuộc xung đột Syria. Ankara cho phép các chiến binh Hồi giáo cực đoan sử dụng lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ để thâm nhập nước láng giềng. "Nhiều chiến binh trong số đó đã gia nhập IS và góp phần làm cho tổ chức trở thành một lực lượng như ngày nay", chuyên gia Barkey giải thích.
Đồng thời, các sự kiện ở Syria đã giáng "đòn chí tử" vào tiến trình hòa bình giữa chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd. Bế tắc tiếp đến của ông Erdogan là sự can thiệp của Nga vào xung đột Syria từ phía ông Assad", chuyên gia người Mỹ nhận định. Vụ cường kích Nga bị bắn hạ đã dẫn đến loạt động thái đáp trả của Moscow trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị và quân sự.
Theo Barkey, "Erdogan đã đánh giá thấp ông Putin. Hành động tấn công máy bay cường kích Nga xuất phát từ nỗi bất mãn của Erdogan trước những thất bại tại Syria, trước sự chứng kiến Nga và Iran thành công hỗ trợ quân đội chính phủ Syria chống các đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ trên lãnh thổ Syria".
Barkey kết luận: Chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ không còn thuộc về Thổ Nhĩ Kỳ. Mong muốn hiện diện ở mọi nơi của ông Erdogan và lập trường không lay chuyển không ai được phép hoài nghi đều đang chứng tỏ chính sách đối ngoại là sản phẩm thế giới quan, những ý tưởng kỳ quặc và sở thích cá nhân của Recep Erdogan. Điều này sẽ làm các vấn đề chính trị đối nội và đối ngoại của Ankara thêm trầm trọng, cũng như khắc sâu mâu thuẫn với các nước đồng minh truyền thống.
Theo Sputnik