Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ: tình hình quan hệ Trung-Mỹ hiện đang rất không bình thường

Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) ngày 21/7 dẫn lời ông Thôi Thiên Khải, Đại sứ Trung Quốc ở Mỹ nói: “Hiện nay quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ không phải ở trong tình trạng đình trệ hoặc đình chỉ hoàn toàn, nhưng phía Trung Quốc rất lo ngại rằng nó có thể trượt sang hướng sai lầm, đây mới là vấn đề then chốt”.

Ông Thôi Thiên Khải nói, cần phải cố gắng hết sức để ngăn mối quan hệ giữa hai nước ngày càng trượt xa theo hướng sai trái và thậm chí rơi vào cái mà một số người gọi là "hãm cảnh" (cái bẫy).

Ông cho rằng cần thiết phải khởi động và mở lại tất cả các kênh đối thoại. Nếu không có đối thoại, giữa hai nước sẽ giao tiếp với nhau như thế nào? Làm thế nào để phát triển hợp tác? Làm thế nào để kiểm soát sự khác biệt? "Hiện giờ ngay đối thoại cũng không có. Cần phải nói rằng đó là một tình huống rất không bình thường”.

Ông cho rằng, tất nhiên, đôi khi phía Mỹ sẽ nói: "Chúng ta không thể  đối thoại chỉ để đối thoại, chúng ta phải có định hướng về kết quả”. Tất nhiên, Trung Quốc cũng hy vọng sẽ có kết quả tốt và tích cực, “nhưng lấy kết quả để định hướng không có nghĩa là chỉ thực hiện các yêu cầu của mình, mà không đếm xỉa yêu cầu của người khác hoặc thậm chí làm hại lợi ích của người khác. Đây không phải là kết quả cân bằng”.

Ông Thôi Thiên Khải nhấn mạnh rằng “nếu thậm chí  đến đối thoại cũng không thực hiện được thì nói gì kết quả tích cực? Nó không thể rơi từ trên trời xuống được”.

Khi được hỏi hiện nay liệu có khó khăn trong thực hiện đề xuất 3 điểm về quan hệ Trung-Mỹ do Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đưa ra hôm 9/7 hay không? Ông Thôi Thiên Khải nói, nhiều người Mỹ đã tham gia vào diễn đàn truyền thông các tổ chức tư vấn Trung-Mỹ và có phản ứng khá tích cực với phát biểu của Vương Nghị.

Thôi Thiên Khải nói, ông cũng đã viết thư cho nhiều người Mỹ để chuyển đến họ phát biểu của ông Vương Nghị. Theo các phản hồi ông nhận được cho đến nay, tất cả họ đều "rất coi trọng" mấy điểm đề xuất của Vương Nghị.

Ông Thôi Thiên Khải cũng chỉ ra rằng kể từ khi hai nước Trung-Mỹ ký kết giai đoạn đầu tiên của hiệp định kinh tế và thương mại đến nay, cả hai bên đã nỗ lực rất nhiều để thúc đẩy thực hiện. Trên thực tế, đội ngũ kinh tế và thương mại của cả hai bên cũng đã duy trì liên lạc ở cấp độ làm việc.

Ông nói, Trung Quốc đang làm mọi thứ đã cam kết sẽ làm, bao gồm việc mở cửa ngành tài chính và các lĩnh vực dịch vụ khác; một số cam kết mua sắm sản phẩm Mỹ cũng đang được thực hiện. Bởi vì, trước hết, đó là nhu cầu tự thân của cải cách và mở cửa của Trung Quốc, là nhu cầu phát triển kinh tế và cũng là nhu cầu của người dân Trung Quốc để có cuộc sống tốt hơn, cho nên Trung Quốc chắc chắn sẽ tiếp tục làm như vậy.

Trước việc các nước bên ngoài lo ngại về việc liệu quan hệ Trung-Mỹ có đi tới "chiến tranh lạnh mới" hay thậm chí là chiến tranh nóng hay không? Ông  Thôi Thiên Khải nói: "Tôi đã nói với nhiều người Mỹ rằng các bạn hãy nhìn vào bản đồ. Nước các bạn suốt ngày gây chuyện với chúng tôi, thực sự không phải ở trên lãnh thổ Trung Quốc, mà nằm ở trước cửa nhà của Trung Quốc. Lẽ nào các bạn sẽ biến tất cả các tỉnh, thành phố và khu tự trị của Trung Quốc trở thành vấn đề giữa Trung Quốc và Mỹ”.

Ông nói rằng sự thật hiển nhiên là Mỹ đang có mưu đồ can thiệp vào các công việc nội bộ của Trung Quốc, làm tổn hại chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và tiến trình thống nhất đất nước của Trung Quốc. "Không phải là chúng tôi đang thách thức Hoa Kỳ” - ông Thôi Thiên Khải nói.

Trang tin Đa Chiều nhận xét, được biết, trong thời gian này, do dịch bệnh COVID-19 và các vấn đề khác như Hồng Kông và Tân Cương, quan hệ Trung-Mỹ đã trở nên rất căng thẳng.

Trước đó, The Wall Street Journal của Mỹ ngày 16/7 đã  đăng bài với nhan đề "Chính quyền Trump tăng áp lực lên Trung Quốc trên nhiều mặt trận", nói rằng chính quyền của Tổng thống  Donald Trump đang tăng cường gây sức ép đối với Trung Quốc.

Cũng có nguồn tin tiết lộ rằng Washington đang lên kế hoạch áp đặt các hạn chế đối với tất cả các đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc và gia đình họ, cấm họ đi du lịch đến nước Mỹ.

Tuy nhiên, tại thời điểm quan hệ Trung-Mỹ đang căng thẳng, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày 21/7 cho biết, ông dự định sẽ đến thăm Trung Quốc trong năm nay.

Ngày 9/7, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cũng phát biểu tại diễn đàn trực tuyến giữa các tổ chức tư vấn Trung-Mỹ rằng quan hệ Trung-Mỹ đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng nhất kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1979. Ông đã đề xuất 3 điểm, bao gồm: "kích hoạt và mở các kênh đối thoại", "chuẩn bị và đàm phán một danh sách trao đổi" và “tập trung vào và triển khai hợp tác chống dịch bệnh COVID-19", hy vọng sẽ thúc đẩy quan hệ Trung - Mỹ trở lại quỹ đạo đúng.

Tuy nhiên, theo trang tin Hồng Kông Đông Phương ngày 22/7, quan hệ Trung-Mỹ tiếp tục gia tăng căng thẳng bởi Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston, bang Texas đốt tài liệu trong khuôn viên lãnh sự quán gây nên báo động cháy. Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 22/7 đã xác nhận tin Washington yêu cầu Bắc Kinh đóng cửa tòa lãnh sự quán này từ ngày 24/7. Phía Trung Quốc đã chỉ trích hành động của Mỹ là “ngang ngược, vô lý” và cảnh cáo sẽ “đưa ra phản ứng chính đáng và cần thiết”. Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó cũng ra tuyên bố xác nhận hành động, nói mục đích đóng cửa Lãnh sự quán Trung Quốc là nhằm “bảo vệ quyến sở hữu trí tuệ của Mỹ và quyền bí mật riêng tư của công dân Mỹ.

Báo chí Mỹ cũng dẫn nguồn tin từ phía Trung Quốc nói, Trung Quốc cũng đã xem xét đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Vũ Hán để trả đũa việc Mỹ đóng cửa Lãnh sự quán Trung Quốc ở Houson. Nếu tình hình diễn ra đúng như thế thì quan hệ Mỹ-Trung sẽ lâm vào tình trạng giống như thời kì Chiến tranh Lạnh trước đây.

Tình hình càng trở nên nghiêm trọng khi Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư (22/7, theo giờ Wáhington, tức 23/7 theo giờ Hà Nội) đã tuyên bố đe dọa sẽ tiếp tục đóng cửa thêm nhiều lãnh sự quán Trung Quốc tại Mỹ.

Theo Đông Phương ngày 23/7, trả lời câu hỏi của phóng viên, ông Trump tuyên bố “rất có khả năng” các lãnh sự quán Trung Quốc khác ở Mỹ sẽ bị đóng cửa. Còn khi nói về việc lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston đốt các tài liệu mật hôm 21/7, ông nói: "Tôi nghĩ rằng có một đám cháy ở trong đó (Tổng lãnh sự quán Trung Quốc). Tôi đoán họ đang đốt văn kiện hoặc giấy tờ. Tôi rất tò mò đó là thứ gì”.