Đài Mỹ: Philippines dùng phán quyết PCA làm “con bài mặc cả” trong đàm phán với Trung Quốc

Tờ Tin tức Tham khảo Trung Quốc ngày 11/7 cho hay Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Perfecto Yasay ngày 8/7 trả lời phỏng vấn hãng tin AFP Pháp cho biết, cho dù phán quyết của Tòa trọng tài thường trực Liên hợp quốc (PCA) đối với vụ kiện Trung Quốc của Philippines vào ngày 12/7 có lợi cho Philippines, thì Philippines vẫn sẵn sàng “chia sẻ” tài nguyên thiên nhiên ở vùng biển này.

Ông Perfecto Yasay còn cho biết Tổng thống Philippinese Rodrigo Duterte hy vọng sau khi công bố phán quyết sẽ nhanh chóng trực tiếp đối thoại với Trung Quốc.

Tờ Liên hợp buổi sáng Singapore ngày 9/7 cho rằng trước khi PCA đưa ra phán quyết Chính phủ Philippines tỏ thái độ như vậy cho thấy họ hy vọng làm dịu quan hệ căng thẳng với Trung Quốc. 

Ông Perfecto Yasay cho biết ông Rodrigo Duterte muốn nhanh chóng tham vấn với Trung Quốc về việc khai thác chung khí đốt và nguồn lợi thủy sản ở vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines. 

Ông nói: "Chúng ta có thể bàn thảo cách thức sử dụng tài nguyên vùng đặc quyền kinh tế, để hai bên đều có thể được lợi". 

Trong bài viết trên báo Trung Quốc có thêm từ "chồng lấn" sau cụm từ "vùng đặc quyền kinh tế" - không hiểu ông Perfecto Yasay có nói thật như thế hay không hay chỉ là sự bịa đặt của báo Trung Quốc bởi nếu cho thêm từ "chồng lấn" thì chẳng khác nào Philippines thừa nhận yêu sách bành trướng “đường chín đoạn” của Trung Quốc. 

Ông Perfecto Yasay cho biết, Philippines sẵn sàng mở cửa bãi cạn Scarborough trong vùng đặc quyền kinh tế, đồng thời sẵn sàng cân nhắc cùng Trung Quốc khai thác bãi Cỏ Rong - khu vực cũng nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines. 

Với câu nói này thì rõ ràng Philippines không từ bỏ chủ quyền và quyền lợi của mình đối với bãi cạn Scarborough và vùng đặc quyền kinh tế theo tinh thần của UNCLOS.

Perfecto Yasay cho biết sau khi PCA công bố phán quyết, Chính phủ Philippines sẽ nghiên cứu chi tiết nội dung và sau khi bàn bạc với các đồng minh sẽ nhanh chóng khởi động đối thoại với Trung Quốc. 

Ông cho hay Philippines sẽ không đưa ra “tuyên bố khiêu khích” sau khi phán quyết của PCA được công bố. Nhưng, ông Perfecto Yasay nhấn mạnh, Philippines sẽ không từ bỏ quyền lợi ở vùng biển liên quan.

Đài VOA Mỹ ngày 9/7 dẫn lời chuyên gia Mỹ cho rằng Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte có thể sẽ tận dụng phán quyết của PCA có lợi cho Philippines làm “con bài mặc cả” trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Lập trường của Chính phủ mới Philippines rất khác với Chính phủ cũ. Chính quyền Benigno Aquino III áp dụng thái độ cứng rắn với Trung Quốc trong tranh chấp chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông.

Ông Rodrigo Duterte ngày 5/7 cho biết cho dù vụ kiện Trung Quốc được PCA phán quyết có lợi cho Philippines và bất lợi cho Trung Quốc, Philippines cũng sẵn sàng đối thoại, chứ không khai chiến với Trung Quốc. 

Đây là lần đầu tiên ông Rodrigo Duterte đứng trên tư cách Tổng thống nói ông sẵn sàng thông qua đàm phán song phương để giải quyết "tranh chấp chủ quyền lãnh thổ" giữa Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông.

Trong hội nghị nội các tổ chức sau lễ nhậm chức Tổng thống ngày 30/6, ông Rodrigo Duterte bày tỏ thái độ thiện chí với Bắc Kinh cho biết nếu PCA đưa ra phán quyết có lợi cho Philippines, ông sẽ không đưa ra các hành động "châm biếm hoặc khoe khoang" đối với Trung Quốc.

Đài VOA nhận tin từ Đại sứ quán Philippines tại Hà Lan, nơi có trụ sở của Tòa trọng tài thường trực Liên hợp quốc (PCA) cho biết trong ngày công bố phán quyết, Philippines sẽ không triển khai bất cứ hoạt động nào ở khu vực.

Nhà nghiên cứu Bonnie Glaser từ Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề chiến lược và quốc tế Mỹ (CSIS) cho biết thái độ của Philippines một mặt đã bảo toàn “thể diện” của Trung Quốc, mặt khác cũng đã thúc đẩy lợi ích của Philippines. 

Bà Bonnie Glaser nói: "Manila làm như vậy thực sự là một biện pháp đáng chú ý. Trước thềm phán quyết, muốn giữ thể diện cho Trung Quốc. Phán quyết này phần nào có lợi cho Philippines. 

Ông Rodrigo Duterte hy vọng phát triển quan hệ kinh tế tốt hơn với Trung Quốc, đồng thời ông cũng muốn có thể lợi dụng phán quyết này làm con bài mặc cả, chẳng hạn giúp cho ngư dân Philippines quay trở lại ngư trường truyền thống bị Trung Quốc cướp đi hồi mấy năm trước".