Vụ mất điện chưa từng có xảy ra trên phạm vi toàn quốc là đòn giáng mới nhất vào quốc gia 10 triệu dân, vốn đang trong tình trạng thiếu hụt lương thực, thuốc men và nhiên liệu nghiêm trọng.
Quan chức điện lực hàng đầu của Cuba, ông Lazaro Guerra, cho biết nhà điều hành lưới điện đang nỗ lực khôi phục điện nhưng quá trình này sẽ diễn ra chậm chạp và công việc gấp rút có thể khiến các sự cố mất điện và suy giảm dịch vụ xảy ra nhiều hơn.
“Tôi không thể đảm bảo với các bạn rằng chúng tôi sẽ có thể hoàn thành việc kết nối hệ thống trong ngày hôm nay, nhưng chúng tôi ước tính rằng sẽ có những tiến bộ quan trọng trong ngày”, ông Guerra nói trên một bản tin truyền hình trước đó trong ngày.
Vào tối hôm 19/10, phần lớn thủ đô Havana vẫn chìm trong bóng tối. Gió lớn và mưa bắt đầu tấn công vào nhiều khu vực trên quốc đảo Caribe trước khi cơn bão Oscar xuất hiện, dự kiến sẽ quét qua vùng Đông Bắc Cuba trong những ngày tới.
Lưới điện của Cuba lần đầu tiên bị hỏng vào khoảng giữa trưa ngày 18/10 sau khi một trong những nhà máy điện lớn nhất của quốc đảo này này tạm ngừng hoạt động. Truyền thông nhà nước đưa tin lưới điện lại bị sập lần thứ hai trong sáng 19/10.
Ngay cả trước khi xảy ra hai sự cố lưới điện, tình trạng thiếu điện trầm trọng đã buộc chính phủ Cuba phải cho những công nhân làm việc trong những lĩnh vực không thiết yếu của nhà nước nghỉ làm và đóng cửa trường học nhằm tiết kiệm nhiên liệu để phát điện.
Chính phủ nói rằng, nguyên nhân gây ra tình trạng mất điện trầm trọng kéo dài nhiều tuần - kéo dài từ 10 đến 20 giờ mỗi ngày trên phần lớn quốc đảo - là do cơ sở hạ tầng xuống cấp, thiếu nhiên liệu và nhu cầu ngày càng tăng.
Các quan chức Cuba cho biết gió mạnh bắt nguồn từ cơn bão Milton vào tuần trước cũng gây khó khăn trong việc cung cấp nhiên liệu từ các tàu thuyền ngoài khơi để cung cấp cho các nhà máy điện của nước này.
Cuba cũng đổ lỗi cho lệnh cấm vận thương mại của Mỹ, cũng như các lệnh trừng phạt do Tổng thống Donald Trump ban hành trước kia, là nguyên nhân gây ra những khó khăn tiếp diễn trong việc mua nhiên liệu và phụ tùng thay thế để vận hành và bảo trì các nhà máy chạy dầu của nước này.
Thứ trưởng Ngoại giao Carlos Fernandez de Cossio viết trên mạng xã hội X hôm 19/10: “Có những người đang hát bài ca chiến thắng và mong muốn nhìn thấy Cuba quỳ sụp trước sự gián đoạn của hệ thống điện”.
Khủng hoảng năng lượng
Trong hôm 18/10, Mỹ đã phủ nhận mọi vai trò trong vụ sập lưới điện ở Cuba.
Một quan chức Bộ Ngoại giao cho biết: “Như chúng ta đã thấy trong vài năm qua, điều kiện kinh tế của Cuba đã làm tăng thêm khó khăn cho người dân nước này. Rõ ràng là Mỹ không phải chịu trách nhiệm về tình trạng mất điện ngày hôm nay trên hòn đảo này hay tình hình năng lượng chung ở Cuba”.
Các quan chức Cuba cho biết ngay cả khi sự cố lưới điện ngay lập tức được giải quyết, cuộc khủng hoảng điện vẫn sẽ tiếp tục.
Cuba sản xuất rất ít dầu thô và việc cung cấp nhiên liệu cho hòn đảo này đã giảm đáng kể trong năm nay, do Venezuela, Nga và Mexico, từng là các nhà cung cấp quan trọng, đã giảm xuất khẩu sang Cuba.
Đồng minh Venezuela đã cắt giảm một nửa lượng nhiên liệu được trợ cấp cho Cuba trong năm nay, buộc quốc đảo này phải tìm kiếm nguồn dầu đắt hơn trên thị trường giao ngay.
Một số người Cuba, vốn đã quen với điều kiện khó khăn, cho biết họ đang đương đầu với tình trạng này.
Ông Rene Duarte, 60 tuổi, đi dạo qua Old Havana vào một buổi sáng 19/10 mưa nhiều để tận hưởng không khí trong lành sau một đêm thiếu ngủ do thời tiết oi bức. “Chúng tôi đã quen với việc thực hiện mọi việc một cách nhẹ nhàng vì chúng tôi không có lựa chọn nào khác”, ông nói.
Đây không phải lần đầu tiên Cuba hứng chịu tình trạng mất điện. Sau cơn bão Ian vào tháng 9/2022, lưới điện của Cuba cũng bị sập, khiến cả nước mất điện trong vài ngày.