Chiến sự Ukraine: Sai lầm chết người, hơn 4.000 lính Kiev thương vong tại chảo lửa Donesk

VietTimes -- Đầu tháng 06.2014, Bộ tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine tiến hành cuộc tấn công dọc theo biên giới Ukraine-Nga nhằm cắt đứt các nước cộng hòa tự xưng Donesk và Lugansk khỏi đường biên giới và không nhận được viện trợ lương thực thực phẩm, y tế từ phía Nga và bao vây cô lập Donbass trong vòng vây.
Bản đồ trận chiến "chảo lửa Izvarino " vùng Donbass
Khu vực diễn ra cuộc chiến "chảo lửa Izvarino " vùng Donbass

Thực hiện ý đồ chiến lược này, các đơn vị ATO Ukraine triển khai tấn công từ phía nam khu dân cư Amvrosiyivka, vòng qua khu Saur-Mogivly về hướng Izvarino.

Quân đội Ukraine phải cắt đứt 5 hướng đường quốc lộ chính mà hai nước cộng hòa tự xưng DNR và LNR Nga có thể tiếp cận biên giới Nga, bao gồm (các trạm kiểm soát Uspenka, Marinovka, Dolzhansky, Chervonopartyzansk và Izvarino). Chiều sâu chiến dịch dự kiến phải đạt được là 150 km. Chiến dịch cũng đặt kế hoạch sẽ tổ chức một hành lang phòng ngự bằng các lô cốt và pháo binh, có thể kiểm soát không chỉ các hoạt động giao thông trên đường mà còn khống chế được khu vực thảo nguyên giữa các tuyến xa lộ.

Cụm binh lực Ukraine (cụm tấn công chiến thuật Cordon) lúc đầu gồm có 3 đơn vị tấn công chiến thuật trang bị nhẹ  (thuộc lữ đoàn cơ giới đổ bộ số đường không số 79 và trung đoàn đặc nhiệm số 3) và 2 đơn vị cấp tiểu đoàn cơ giới hạng nặng (thuộc lữ đoàn bộ binh cơ giới số 72 và lữ đoàn bộ binh cơ giới số 51.

Biên chế mỗi đơn vị hạng nhẹ khoảng 300 quân nhân, 30 xe BMP, 6 pháo tự hành hoặc pháo phản lực Grad, một số khẩu đội 6 khẩu súng cối 82 mm và một số tổ tên lửa chống tăng có điều khiển.

Đơn vị cấp tiểu đoàn cơ giới hạng nặng bao gồm một tiểu đoàn thiết giáp, đại đội trinh sát tấn công, đại đội công binh và 2 đại đội tăng. Ngoài ra, mỗi đơn vị được tăng cường một đại đội pháo binh và một khẩu đội pháo phản lực Grad. Tổng quân số của đơn vị chiến thuật hạng nặng khoảng 1.000 quân nhân, 26 xe tăng, 60 xe BMP, 6 khẩu cối 120 mm, 18 khẩu pháo tầm xa và 6 xe pháo phản lực Grad. Tổng quân số của toàn cụm tấn công chiến thuật Condor khởi đầu có khoảng 3000 tay súng, 50 xe tăng, 200 xe thiết giáp, 30 súng cối, khoảng 80 khẩu pháo và pháo phản lực các loại.

Vấp phải sức kháng cự dữ dội của lực lượng dân quân Donbass, không có không quân yểm trợ hỏa lực, quân đội Ukraine không có ưu thế vượt trội nên chỉ thực hiện được một phần của kế hoạch tác chiến đặt ra, thọc sâu và chia cắt được khoảng 80 – 100 km đường biên giới.

Sau những trận đánh dữ dội, lực lượng vũ trang Kiev chuyển sang phỏng thủ bị động. Trên hướng biên giới phía nam của Donesk và Lugansk hình thành một hành lang kéo dài và hẹp, một vệt lõm sâu vào chiến tuyến của lực lượng dân quân Donbass với chiều rộng khoảng 8-10 km do quân đội Ukraine kiểm soát.

Với kế hoạch sai lầm này, quân đội Ukraine rơi vào thế hoàn toàn bất lợi, nguồn tiếp vận cho các đơn vị chỉ được thực hiện thông qua con đường xuyên biên giới duy nhất. Vị trí duy nhất để vượt sông Mius là khúc sông cạn Kozebnhi, liên tục bị pháo kích từ phía dân quân Donbass, tuyến đường đến Djakovo, Chervonopartyzansk và Dolzhansky bị gài mìn dày đặc.

Các đơn vị vũ trang Ukraine không thể cơ động và gánh chịu hỏa lực pháo kích. Đặc biệt, ngày 11.06.2014, một đợt pháo kích dữ dội đánh trong khu doanh trại dã chiến của cụm binh lực Condor, khiến hàng trăm binh sĩ Ukraine thiệt mạng (phía Kiev cho biết có 19 quân nhân thiệt mạng).

Trong tháng 07.2014, lực lượng dân quân Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng dưới sự chỉ huy của Igor Strelkov, sử dụng lực lượng đặc nhiệm và các đơn vị tăng thiết giáp cắt đứt vùng lõm chiến thuật trong khu vực thành phố Torez, hoàn thành chiến dịch phản kích phối hợp với lực lượng dân quân Lugansk kéo dài nhiều ngày nhằm bao vây cụm binh lực Ukraine trong khu vực phía đông nam vùng Donetsk trong vòng phong tỏa tính từ làng Marinovka phía đông Donetsk (chung biên giới với Nga) đến trạm kiểm soát biên giới Izvarino trong vùng lãnh thổ Lugansk.

Rơi vào trong vòng vây là các đơn vị thuộc Lữ đoàn cơ giới đổ bộ đường không số 79, lữ đoàn cơ giới số 24, lữ đoàn cơ giới cận vệ số 28, lữ đoàn cơ giới số 51, lữ đoàn cơ giới số 72, trung đoàn đặc nhiệm số 3, một đơn vị biên phòng, hai tiểu đoàn dân tộc cực đoan bài Nga “Shakhtorsk” và “Azov”.

Tổng quân số bị bao vây theo tuyên bố từ phía Ukraine là 4.500 binh sĩ, lực lượng dân quân Donbass nhận định có khoảng 8.000 tay súng. Lực lượng này hoàn toàn bị cắt đứt khỏi đường tiếp vận. Đứng trước tình huống này, Kiev đã phải điều động máy bay vận tải thả dù hàng cứu trợ, nhưng bị phòng không dân quân Donbass bắn hạ nhiều máy bay. Các đơn vị rơi vào tình trạng không có thông tin liên lạc, hỏa lực yểm trợ, liên tục bị pháo kích bằng súng cối và pháo hạng nặng, tổn thất từ các trận tập kích hỏa lực diễn ra thường xuyên liên tục vô cùng nặng nề.

Trong vòng vây, hàng loạt binh sĩ Ukraine đảo ngũ hoặc chạy sang hàng ngũ lực lượng dân quân. Đóng vai trò then chốt trong chiến dịch bao vây lực lượng quân sự Kiev là cao điểm Saur-Mogila, thường xuyên diễn ra các trận chiến ác liệt.

Ngày 06.08, vùng kiểm soát của lực lượng dân quân trên tuyến biên giới gia tăng gấp đôi, quân đội Ukraine bắt đầu co cụm lại chống trả. Ngày 07.08.2014, Chủ tịch hội đồng bộ trưởng nước Cộng hòa tự xưng Donesk cho biết trong “chảo lửa” Izvarino chỉ còn lại 800 binh sĩ Ukraine, đại đa số đã đầu hàng dân quân Donbass.

Ngày 08.08.2014, lực lượng dân quân Donesk tuyên bố giải quyết hoàn toàn “chảo lửa” Izvarino, thu giữ 67 phương tiện chiến tranh các cấp độ (hoạt động tốt, phải sửa chữa và bị hủy hoại hoàn toàn) trong đó có 18 tổ hợp pháo phản lực Grad, tổ hợp phòng tên lửa phòng không tự hành Osa, 15 xe tăng và xe thiết giáp, pháo binh hạng nặng, các tổ hợp tên lửa phòng không vác vai MANPAD, một số xe bộ binh chiến đấu BMP và xe đổ bộ chiến đấu BMD.

Ngoài trừ một số lượng lớn binh sĩ Ukraine đào thoát khỏi trận chiến, quân đội Kiev gánh chịu tổn thất nặng nề với hơn 4.000 quân nhân thiệt mạng, bị thương và bị bắt. 438 binh sĩ vượt biên sang lãnh thổ Nga, 240 người gia nhập lực lượng dân quân Donesk.

Các phương tiện chiến tranh của Ukraine trên chiến trường 
Chảo lửa Izvarino vùng Donesk

TTB