Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, sau khi Taliban chiếm được Kabul vào ngày 15/8, các binh sĩ của chính phủ trước từ các tỉnh Kunduz, Baghlan, Tahar, Kapisa và Parwan đã lũ lượt kéo về tỉnh Panjshir và tham gia lực lượng nổi dậy chống lại Taliban, người mang theo vũ khí trang thiết bị hoặc xe quân sự.
Quân nổi dậy đã phục kích các chiến binh Taliban được trang bị xe tăng và pháo binh tại đèo Kavak, cửa ngõ của Thung lũng Panjshir. Lực lượng nổi dậy đã phản công suốt đêm ngày thứ Năm (2/9) và tấn công các tay súng Taliban ở trong vòng vây bằng nhiều bệ phóng hỏa tiễn 40 nòng BM21 Grad. Họ tuyên bố quân Taliban đã phải phá vây tháo chạy, bỏ lại rất nhiều xác chết và hơn 100 lính Taliban bị bắt làm tù binh.
Các chiến binh của Mặt trận Kháng chiến quốc gia Afghanistan ở tỉnh Panjshir (Ảnh: Dwnew) |
Chiến sự còn lan sang tỉnh Parwan, quân nổi dậy tuyên bố họ đã chiếm được đô thị thủ phủ Charikar và đèo chiến lược Sarang. Đèo Sarang nằm cách thủ đô Kabul khoảng 100 km về phía bắc và là một khâu nối quan trọng liên kết thủ đô Kabul với thành phố phía bắc Mazar- e-Sharif. Cuộc xung đột đã khiến hơn 400 gia đình ở huyện Jabar Saray của tỉnh Parwan phải chạy trốn đến Charikar và Kabul. Ngoài tỉnh Parwan, quân nổi dậy còn tuyên bố đã chiếm được 4 huyện ở tỉnh Badakhshan.
Truyền thông Ấn Độ đưa tin, lực lượng nổi dậy đã tìm thấy một thẻ căn cước của người Pakistan bên ngoài Thung lũng Panjshir và nghi ngờ rằng Pakistan đã cử lực lượng đặc biệt đến hỗ trợ Taliban. Trong mấy ngày giao tranh vừa qua, lực lượng nổi dậy tuyên bố đã tiêu diệt và làm bị thương 860 tay súng Taliban. Phía Taliban phủ nhận rằng họ đã bị tổn thất nặng nề, đồng thời phản bác rằng họ đã tiêu diệt nhiều phiến quân và thu giữ 6 xe tăng. Có nguồn tin cho rằng Taliban đã bao vây khu vực Paryan của tỉnh Panjshir từ mọi phía, và tiếng súng cũng được nghe thấy tại các khu vực khác trong tỉnh.
Lực lượng nổi dậy chiếm địa thế có lợi (Ảnh: Dwnews). |
Taliban đưa ra tối hậu thư cho ông Ahmed Masood, chỉ huy của lực lượng nổi dậy và là thủ lĩnh của Liên minh phương Bắc; sau đó khoe đã tái chiếm được toàn bộ tỉnh Panjshir.
Ngày 3/9, Anamullah Samangani, một thành viên của Ủy ban Văn hóa Taliban, cho biết, "Trong hoạt động đêm qua và trong các cuộc đụng độ diễn ra ở huyện Shutur của tỉnh Panjshir sáng nay, cả hai bên đã bị thương vong nặng nề". Một thành viên khác của Ủy ban Văn hóa Taliban cho biết, 34 thành viên của lực lượng nổi dậy chống Taliban đã thiệt mạng trong cuộc xung đột diễn ra bắt đầu từ tối 2/9.
Ông Ahmad Massoud, thủ lĩnh của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (mũi tên) và các chiến binh của ông (Ảnh: Đông Phương). |
Tuy nhiên, theo hãng thông tấn Sputnik của Nga ngày 3/9 dẫn tin Đài truyền hình Shamshad News ở Afghanistan cho biết, cả ông Amrullah Saleh Phó Tổng thống Afghanistan, người tự xưng là Quyền Tổng thống và Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan của ông Ahmed Masood đều phủ nhận thông tin tỉnh Panjshir bị Taliban đánh chiếm.
Sau khi người phát ngôn của Taliban tuyên bố Taliban kiểm soát hoàn toàn tỉnh Panjshir, Đài truyền hình Shamshad News cho biết trên Twitter: "Cả ông Saleh và Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan đều phủ nhận tỉnh Panjshir đã bị Taliban chiếm".
Lính Taliban tấn công vào Thung lũng Panjshir (Ảnh: Dwnews). |
Sau đó, ông Saleh cũng bác bỏ thông tin ông đã rời Afghanistan. Ông viết trên Twitter: “Cuộc kháng chiến vẫn đang diễn ra và sẽ tiếp tục. Tôi đang ở trên mảnh đất của chính mình, vì mảnh đất này, tôi đang bảo vệ phẩm giá của nó".
Ông Saleh, hiện đồng lãnh đạo của lực lượng kháng chiến và tự bổ nhiệm làm Quyền Tổng thống Afghanistan, cáo buộc Taliban đã cắt nguồn viện trợ nhân đạo cho tỉnh Panjshir, làm gián đoạn nguồn cung cấp điện và tín hiệu điện thoại, đồng thời buộc Taliban dùng các thanh niên làm lá chắn để phá bom mìn.
Nguồn tin của cảnh sát Kabul trước đó cho biết tỉnh Panjshir đã bị phiến quân Taliban đánh chiếm. Các quan chức Taliban cũng tuyên bố rằng họ có toàn quyền kiểm soát tỉnh Panjshir.
Ngày 2/9, Taliban huy động 8000 quân và hàng trăm xe quân sự tấn công vào Thung lũng Panjshir (Ảnh: Dwnews). |
Theo tin của Đài Truyền hình Al Jazeera ngày 2/9, Taliban đã quyết định tấn công sau khi các cuộc đàm phán với thủ lĩnh lực lượng kháng chiến địa phương Ahmed Masood thất bại.
Ngày 3/9, Hãng thông tấn Nga Sputnik đưa tin, ông Fahim Dashti, người phát ngôn của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia ở tỉnh Panjshir, viết trên Twitter, nói rằng ít nhất 450 chiến binh Taliban đã bị tiêu diệt trong đêm mùng 2/9 và 130 người đã bị bắt.
Theo ông Dashti, “vào đêm 2/9, Taliban đã tập hợp 8.000 lính và 350 xe địa hình để mở cuộc tổng tấn công. Sau 4 giờ giao tranh ác liệt, Taliban đã bị đẩy lui và lọt vào trận địa phục kích, bị tổn thất nặng nề. 450 tên khủng bố Taliban đã bị tiêu diệt. ít nhất 290 bị thương và 130 tên bị bắt. Hiện tại, lực lượng kháng chiến đã phát triển tới các tỉnh Badakhshan, Kapisa và Baghlan”.
Lực lượng kháng chiến chống Taliban huấn luyện (Ảnh: Dwnews). |
Dashti trước đó đã viết: "Taliban nhiều lần cố gắng tiến vào quận Shutul qua dãy núi Jabal Siraj, nhưng đều thất bại. Xác của họ vẫn bỏ lại trên chiến trường. Họ chỉ đem đi được 40 thi thể".
Điều đáng chú ý là tỉnh Panjshir đã có lập trường chống Taliban trong suốt thời gian dài. Thung lũng Panjshir dài và sâu, nằm ở trung tâm của Dãy núi Hindukush, là một thung lũng kín và rất khó tiếp cận. Đầu phía nam của nó cách thủ đô Kabul khoảng 80 km về phía bắc. Thung lũng này dài khoảng 120 km và được bao quanh bởi những ngọn núi, đỉnh cao nhất tới 3000 mét. Những ngọn núi này là hàng rào tự nhiên để bảo vệ khu vực này khỏi các cuộc tấn công từ bên ngoài, khiến nó trở thành một cứ điểm quân sự kiên cố, có đủ đồ ăn và nước uống. Trong này có tới 126 thung lũng lớn và hàng chục thung lũng nhỏ, giúp lực lượng kháng chiến có thể chịu được sự vây hãm lâu dài.
Vị trí tỉnh Panjshnawmfnawmf rất gần thủ đô Kabul (Ảnh: AFP). |
8.000 quân Taliban đã bao vây và tấn công tỉnh Panjshir, nhưng đã có hơn 630 người thiệt mạng hoặc bị thương. Ngày 3/9, trang tin tức Sky News của Anh cũng đưa tin về trận chiến bi thảm này. Sky News nói Taliban đã bị chết hơn 350 người, 287 người bị thương và 35 người bị bắt.
Sau khi các cuộc đàm phán giữa các quan chức Taliban và phái đoàn Mặt trận Kháng chiến Quốc gia thất bại, Taliban đã phát động trận chiến cuối cùng chống lại Panjshir từ đầu tuần này. Một người phát ngôn của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia nói với hãng tin Nga TASS hôm 2/9 rằng, “Taliban sẽ không bao giờ có thể chiếm một tiền đồn nào trong khu vực này”.
Binh sĩ lực lượng nổi dậy canh gác trên núi (Ảnh: Dwnews). |
4 ngày trước, giữa lực lượng nổi dậy Panjshir và Taliban đã nổ ra các cuộc đối đầu vũ trang trên ít nhất hai mặt trận là mặt trận "Đèo Kavak", nằm ở phía đối diện của con đường dẫn đến đầu thung lũng Panjshir đi qua dãy Hindukush; và lối vào Thung lũng Panjshir, khi đó Taliban cũng đã bị tổn thất nặng nề.
Cuộc giao tranh bi thảm đã mang lại những thiệt hại lớn cho thường dân Afghanistan. Theo thông tin do Công ty Điện lực DABS của Afghanistan công bố, ít nhất hai cột đường dây tải điện đã bị trúng đạn và hư hỏng, gây mất điện ở tỉnh Panjshir và một phần tỉnh Kapisa.
Ngày 3/9, Đại sứ Nga tại Kabul Zhirnov tuyên bố trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Hãng thông tấn Sputnik: Moscow và Taliban đang thảo luận về tình hình ở tỉnh Panjshir và gửi một tín hiệu rõ ràng rằng vấn đề phải được giải quyết một cách hòa bình. Cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã tuyên bố rằng Nga không muốn thấy Afghanistan bị chia cắt.
Lực lượng Taliban tấn công Thung lũng Panjshir và bị thiệt hại nặng (Video: bilibili). |
Theo Đài Al Jazeera ngày 3/9, giao tranh ở tỉnh Panjshir vẫn đang diễn ra. Cả lực lượng Taliban và Mặt trận Kháng chiến Quốc gia đều tuyên bố rằng họ đã gây tổn thất nặng nề cho nhau trong cuộc giao tranh. Một số nguồn tin cho rằng, nguyên nhân khiến cuộc đàm phán trước đó đổ vỡ là do Ahmad Massoud, thủ lĩnh của Mặt trận Kháng chiến Quốc gia, đưa ra những điều kiện mà Taliban cho là vô lý. Ví dụ, ông yêu cầu Taliban phải cho phép Mặt trận Kháng chiến Quốc gia được giữ lại vũ khí và trang thiết bị quân sự sau khi hai bên ký thỏa thuận hòa bình.
Xem ra hòa bình ở Afghanistan còn lâu mới trở lại được!