|
Sơ đồ bố trí binh lực của Cụm quân lực hỗn hợp Xô viết |
Các đơn vị chủ yếu đóng quân quanh khu vực bố trí tên lửa ở pía tây của đảo quốc Cuba, nhưng có một số tên lửa hành trình và 1 trung đoàn BBCG được điều động lên phía Đông Cuba – khoảng gần trăm km tính từ Guantanamo và căn cứ quân sự Hải quân trong vịnh Guantanamo. Ban chỉ huy và tham mưu đóng quân tại Hanava.
Ngày 9 tháng 9 chuyến tầu đầu tiên được chuyển đến Cuba có 6 tên lửa đầu tiên, đến 16 tháng 9 bắt đầu cập bến các đầu đạn hạt nhân. Tên lửa từ cảng được đưa về vị trí tập kết chỉ từ 1 giờ đêm đến 4 giờ sáng.
Nhưng rất nhiều người dân Cuba cũng không ngủ vào lúc đó, họ tận hưởng không khí mát mẻ buổi đêm. Cũng không ngủ một lực lượng đông đảo của tình báo Mỹ, hoạt động trên đảo Cuba. Để vô hiệu hóa các trang thiết bị tình báo của Mỹ, các điệp viên Mỹ, một lực lượng phản gián của Liên xô cũng được đưa đến Cuba dưới quyền chỉ huy của đại úy hạng I A. Tikhonov.
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan an ninh của Cuba, lực lượng phản gián Xô viết đã vô hiệu hóa nhiều tổ nhóm phản gián Mỹ, ví dụ: đã định vị được đài phát tín hiệu tốc độ cao và bắt được một điệp viên CIA Inklan. Từ vụ bắt giữ này thu được một máy phát tín hiệu tốc độ cao, một máy mã hóa model mới nhất, các phương tiện viết chữ bí mật, hai súng ngắn kiểu Browning, máy ảnh hiệu Minox, bút máy – súng lục ám sát, và 14 nghìn đồng peso vàng.
Cũng thời gian này lực lượng an ninh Cuba đã vô hiệu hóa một tổ chức phản cách mạng - phá hoại ngầm có tên gọi là sư đoàn Narcissus Lopez. Trong chiến dịch phản gián này, lực lượng an ninh Cuba đã bắt 237 thành viên của tổ chức này, có 4 thiếu tá tự phong, 17 đại úy, 7 trung úy, phát hiện và thu giữ 9 kho vũ khí, thu giữ một số lượng lớn dollars và peso vàng.
Triển khai các đơn vị quân đội Xô viết cùng với những khó khăn gian khổ vô cùng lớn. Đặc biệt xuất hiện các khó khăn cùng với việc triển khai và đưa vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu của sư đoàn tên lửa. Chuẩn bị vị trí để lắp đặt bệ phóng tên lửa cho các khẩu đội cần thiết phải đặt các tấm bê tông cốt thép được sản xuất từ Liên bang, đặt các hệ thống cáp điện thoại liên lạc, đào đắp công sự và hầm trú ẩn cho đơn vị. Nhiệt độ ngoài trời rất nóng, có thể lên đến +35-40°С và hơn nữa, độ ẩm của không khí rất cao, các chỉ huy trưởng đơn vị buộc phải ra quyết định phân công làm việc và liên tục thay đổi kíp làm việc sau một giờ. Do điều kiện địa hình nền đá rất cứng, các phương tiện công binh làm việc rất kém hiệu quả, vì vậy đại đa số khối lượng đào đắp phải làm thủ công.
Theo hồi ký của A.M. Burlov, vào thời gian đó đang là phó Trung đoàn trưởng kỹ thuật vũ khí, khó khăn thực sự rất nhiều, đặc biệt là làm việc với các thành phần của liều phòng tên lửa. Tên lửa đạn đạo R-12 sử dụng thuốc phóng lỏng, nạp vào cùng với chất ô xy hóa khử, nhiên liệu lỏng và hydro peroxyt. Yêu cầu cần có những thùng chứa đặc chủng để vận chuyển các thành phần đó trên tầu vận tải, sau đó tại hải cảng Bahia Honda lại bơm từ những thùng chứa đặc chủng sang những thùng chứa tiêu chuẩn để vận chuyển. Chỉ cần một lượng nhỏ các thành phần nhiên liệu chảy ra trong điều kiện nhiệt đới nóng ẩm đều bốc hơi thành khí rất độc. Các phân đội nạp nhiên liệu khi làm việc đều phải mặc bộ trang phục phòng hóa với mặt nạ phòng độc, làm việc thực sự là một cực hình.
Chỗ ăn nghỉ của bộ đội cũng còn xa lắm mới có thể gọi là doanh trại. Khu nhà ở bao gồm có các nhà bạt và các thùng xe đặc chủng bằng sắt. Hoàn toàn không có chỗ trú ẩn tránh cái nóng gay gắt của miền nhiệt đới. Trong các nhà bạt thật sự vô cùng ngột ngạt. Còn trong các thùng xe đặc chủng, bị nung cả ngày dưới trới nắng gắt, không khí nóng không thể tưởng tượng nổi. Khi trời tối, hàng đàn muỗi vằn bay dầy đặc tấn công người.
Đại tướng AI Gribkov sau này nhớ lại: Đồn trú của các lực lượng trong điều kiện môi trường Cuba gắn liền với vô vàn những khó khăn gian khổ và phức tạp. Các khu rừng của Cuba không rộng lắm, thông thường là những cụm cây cọ cao hoặc là rừng với các bụi cây không cao lắm, trong các khu rừng đó không có không gian cho chuyển động của không khí, do đó không có gió, rất ngột ngạt và nóng. Độ ẩm rất cao của không khí ảnh hưởng rất xấu đến duy trì, bảo quản khí tài, đồng thời làm suy giảm đáng kể thể lực của cán bộ chiến sĩ.
Nhưng tính chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm cao, bản lĩnh vững vàng của hầu hết tất cả các cán bộ chiến sĩ Hồng quân Xô viết đã là động lực mạnh mẽ thúc đẩy lực lượng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong điều kiện vô cùng khó khăn gian khổ. Cụm quân lực hỗn hợp của quân đội Xô viết trong thời gian ngắn đã triển khai toàn bộ hệ thống vũ khí, khí tài trang bị và có nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ với lực lượng vũ trang cách mạng Cuba, không cho lực lượng đối phương có cơ hội đổ bộ lên hòn đảo Tư do dưới mọi hình thức: Từ phía biển, từ trên không. Nói cách khác, đã biến Cuba thành một pháo đài vững chắc, tiền đồn của hệ thống XHCN.
Thành phần chủ chốt của Cụm quân lực hỗn hợp là sư đoàn tên lửa chiến lược số 51. Nhằm tăng cường năng lực tác chiến và khả năng hoàn thành nhiệm vụ chiến lược, trong biên chế đã thay thế gần 500 sĩ quan và hơn 1000 hạ sĩ quan chiến sĩ. Sư đoàn luôn ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao nhất và trong trường hợp xảy ra chiến tranh, theo mệnh lệnh của Matxcova, tấn công vào những mục tiêu quan trọng trên lãnh thổ nước Mỹ.
Để thực hiện nhiệm vụ được giao, 3 trung đoàn tên lửa tầm trung R-12 (24 bệ phóng tên lửa) 2 trung đoàn tên lửa tầm trung R-14 với 16 bệ phóng tên lửa). tổng số có 40 tên lửa được đưa vào sẵn sàng chiến đấu với tầm bắn từ 2,5 đến 4,5 nghìn km.
Với tầm bắn này, tất cả các mục tiêu quan trọng trên lãnh thổ Mỹ đều có khả năng bị tiêu diệt. Toàn bộ sư đoàn có biên chế 8.000 sĩ quan và binhh sĩ, sư đoàn từ trạng thái hành quân trên biển vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu trong điều kiện tối mật tất cả là 48 ngày đêm. Đến ngày 27 tháng 10, tất cả các bệ phóng của sư đoàn đều sẵn sàng phóng đạn đến mọi mục tiêu cần tiêu diệt.
Lắp tên lửa đạn đạo lên bệ phóng tại Cuba
Cần nhận xét một thực tế quan trọng. Khi N.S. Khrushchev chỉ đạo nội dung sử dụng tên lửa hạt nhân chiến lược, có sự tham gia của Bộ trưởng Bộ quốc phòng, nguyên soái Liên bang Xô viết R.Y Malinowski, Phó tổng tham mưu trưởng Bộ tổng tham mưu, Cục trưởng cục điều hành tác chiến Thượng tướng S.P. Ivanov – Tư lệnh trưởng Cụm quân lực hỗn hợp Đại tướng I.A. Pliev, xuất hiện vấn đề khó khăn với việc sử dụng các đầu đạn hạt nhân với các tên lửa chiến thuật.
Sau một thời gian ngắn suy nghĩ, N.S. Khrushchev với tư cách là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Liên bang Xô viết ra chỉ lệnh cho Tư lệnh cụm quân lực hỗn hợp toàn quyền sử dụng tên lửa chiến thuật Luna theo quyết định của mình khi bảo vệ Cuba.
Tổng tư lệnh nhấn mạnh, cần phải cân nhắc kỹ tình huống thực tế chiến trường và từ đó ra quyết định. Trong một nhiệm vụ mang tính bảo vệ hòa bình thế giới, mọi quyết định không được phép vội vàng và sai lầm. Chỉ lệnh này được đưa vào thực hiện trong điều kiện tình huống nguy hiểm và phức tạp, bị cắt hoàn toàn liên lạc với Matxcova.
Lực lượng bộ binh của Cụm quân lực hỗn hợp được trang bị xe tăng T-55 mới nhất, có nhiệm vụ bảo vệ các đơn vị tên lửa và các đơn vị kỹ thuật quân chủng, hệ thống chỉ huy, điều hành tác chiến của Cụm quân lực hỗn hợp, đồng thời sẵn sàng yểm trợ lực lượng vũ trang cách mạng Cuba tiêu diệt các lực lượng đổ bộ từ trên không, trên biển và các lực lượng phản cách mạng khác, nếu các lực lượng xâm lược này đổ bộ lên đảo.
Để trực tiếp bảo vệ các đơn vị tên lửa chống lại các đòn tấn công của các nhóm biệt kích và lực lượng phản cách mạng tại chỗ, hoặc các đội biệt kích dù, mỗi trung đoàn tên lửa được tăng cường một tiểu đoàn BBCG có năng lực phản ứng nhanh.
Các trung đoàn BBCG được bố trí đóng quân cách xa nhau với khoảng cách 70, 350 và 400 km, đưa toàn bộ các trung đoàn đồng thời tác chiến không dự kiến tình huống này, mỗi trung đoàn sẽ tác chiến độc lập với không gian chiến trường có diện tích rộng đến 200 km tiền duyên và chiều sâu từ 30 km đến 150 km, có nghĩa là từ phía Bắc đến phía Nam bờ biển của đảo quốc Cuba.
Các tiểu đoàn tên lửa chiến thuật Luna lên kế hoạch liên kết phối thuộc với các trung đoàn BBCG, do đó, theo mệnh lệnh từ Matxcova, các tiểu đoàn tên lửa sẽ trực thuộc quyền chỉ huy trung đoàn BBCG, đồng thời cũng được đóng quân trong địa bàn chủ yếu của trung đoàn.
Lực lượng không quân chiến thuật của Cụm quân lực hỗn hợp, hoạt động tác chiến liên kết phối hợp với các lực lượng lục quân, lực lượng của hải quân và các đơn vị của lực lượng vũ trang cách mạng Cuba tiêu diệt các lực lượng đổ bộ đường biển và đường không của địch, đồng thời tấn công căn cứ quân sự Mỹ và phong tỏa vịnh Guantanamo.
Cụm lực lượng Hải quân xô viết tại Cuba được giao nhiệm vụ cùng với không quân và lục quân của Cụm quân lực hỗn hợp, hiệp đồng tác chiến với các lực lượng của Cuba tiêu diệt các tầu chiến, tầu đổ bộ đường biển của địch, ngăn chặn không cho địch đổ bộ lên đảo.
Ngoài ra, lực lượng của hạm đội còn có nhiệm vụ quan trọng là bảo vệ, hộ tống các tầu vận tải của Liên bang Xô viết trên các tuyến đường vận tải đến Cuba, sẵn sàng thả thủy lôi phong tỏa căn cứ hải quân Mỹ tại Guantanamo, tiến hành trinh sát bí mật các khu vực phía Tây và phía đông của Cuba nhằm mục tiêu phát hiện và theo dõi các chiến hạm Mỹ và các tầu đổ bộ của địch.
Lực lượng phòng không của Cụm quân lực hỗn hợp có nhiệm vụ ngăn chặn không quân đối phương thâm nhập vào vùng trời của Cuba, vô hiệu hóa các đòn tấn công của không quân đối phương vào các mục tiêu quân sự của quân đội Xô viết, quân đội Cuba, các cơ sở kinh tế, chính trị, các sân bay, bến cảng của Cuba.
Lực lượng phòng không tập trung thành cụm phòng không ở phía tây và ở khu vực trung tâm của Đảo quốc, nơi được bố trí các đơn vị tên lửa chiến lược và binh lực chủ yếu của Cụm quân lực hỗn hợp.
Hệ thống đài radar đảm bảo các hoạt động tác chiến của máy bay tiêm kích MiG 21 và hệ thống tên lửa phòng không SAM-2 được giao cho hệ thống radar của Cụm quân lực và radar của Cuba.
Hai tập hợp hệ thống được tổ chức và đồng bộ hóa trong một tổ hợp thống nhất nhằm trinh sát toàn bộ lãnh thổ Cuba từ tầm cao 50 m đến trần hoạt động thực tế của các đài radar, cho phép phát hiện mục tiêu trên khoảng cách đến 200 km.
Giao nhiệm vụ trên những hướng có khả năng đổ bộ lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ cho lực lượng tên lửa chiến thuật Luna trên cơ sở địa hình thực tế tác chiến, nhằm đảm bảo các tiểu đoàn tên lửa có thể tấn công các mục tiêu đổ bộ đường thủy đang trên hải trình tiếp cận khu vực đổ bộ, đồng thời có thể tấn công khi đối phương tập trung lực lượng trên bàn đạp chiếm được. Quyền lựa chọn mục tiêu cho tên lửa tấn công được giao cho các trung đoàn trưởng BBCG.
Lực lượng hậu cần kỹ thuật của Cụm quân lực được giao nhiệm vụ đảm bảo các hoạt động của các phân đội, đơn vị cơ sở vật chất, đạn, vật tư chiến tranh cần thiết, dự trữ chiến thuật cho lương thực thực phẩm và nhiên liệu đủ dùng trong 3 tháng, không tính các đơn vị đang chuyên chở lưu động. Chiến sĩ, hạ sĩ quan và sĩ quan (trừ lính thủy) cần phải có 2 cơ số quần áo trang phục, một là dân sự, mặc thường xuyên để ngụy trang và quân phục (miền Bắc theo tên gọi) được sử dụng trong trường hợp đặc biệt theo mệnh lệnh từ cấp trên xuống.
Trên thực tế chiến đấu, đây là Cụm quân lực hỗn hợp quân binh chủng lớn đầu tiên của quân đội Xô viết ở nước ngoài có trang bị tên lửa đạn đạo.
Tháng 7 năm 1962, phân đội phi công huấn luyện viên Xô viết dưới sự lãnh đạo của nguyên soái không quân Liên xô E. Y. Savinskovo đến trung tâm huấn luyện bay Cuba. Trong một thời gian ngắn ngủi các huấn luyện viên phải huấn luyện cho phi công Cuba học được cách tiêu diệt các xuồng đổ bộ tốc độ cao của lực lượng phản cách mạng Cuba – gusanos trong khu vực nước ven bờ biển, đồng thời truyền đạt kinh nghiệm sử dụng máy bay MiG 15 cho các phi công Cuba.
Liên xô cũng đã đóng container và chuyển 42 máy bay ném bom IL-28, những máy bay chiến đấu này người Mỹ đưa vào danh sách máy bay chiến đấu tiến công. Sáu chiếc IL – 28, được lắp ráp trong thời kỳ trước khủng hoảng tên lửa Cuba, bắt đầu tiến hành các cuộc bay thử nghiệm tuần tra trên căn cứ San-Julian.
Máy bay ném bom ngoài bom còn được trang bị để có thể mang ngư lôi và máy ảnh để có thể tiến hành không ảnh. Trong cơ số vũ khí đạn bom có 5 quả bom nguyên tử đương lượng nổ 12 kT.
Theo quyết định của Ủy ban quốc phòng Liên bang, liên đội chiến hạm nổi, dự kiến chuyển đến cho chiến dịch Anadyr, bị loại bỏ do không đáp ứng được yếu tố cần và đủ.
Kết quả: Chiến dịch Anadyr – kế hoạch chuyển một lực lượng quân đội lớn chưa từng thấy trong điều kiện tuyệt đối bí mật của Cụm quân lực hỗn hợp Liên bang Xô viết đã thành công.Người Mỹ hầu như ngày nào cũng tiến hành trinh sát lãnh thổ Cuba, nhưng phải hơn 1 tháng trôi qua, người Mỹ mới phát hiện ra vị trí bệ phóng tên lửa. Đồng thời, người Mỹ cũng không thể phát hiện được số lượng vũ khí trang bị được chuyển đến Cuba và các loại vũ khí, cũng như quân số của lực lượng. Cụm quân lực theo báo cáo của người Mỹ lúc đầu vào tháng 9 năm 1962 là khoảng 4,5 nghìn người, đến 22 tháng 10 báo cáo tăng lên là khoảng 8 – 10 nghìn binh sĩ, đến cuối tháng 10 sang đầu tháng 11 là 22 nghìn binh sĩ.
Ý nghĩa lịch sử của khủng hoảng tên lửa Caribeen.
Tháng 8 năm 1962 với sự cảnh giác đặc biệt của Ban tham mưu trung đoàn tên lửa phòng thủ bờ biển, đã phá hủy kế hoạch đổ bộ của lực lượng lính thủy Mỹ. Khủng hoảng Caribeen bùng nổ, gây chấn động quốc tế và làm thay đổi toàn bộ lịch sử chính trị thế giới.
Trong những ngày này, toàn thế giới lặng đi trong lo lắng, số phận của nền văn minh hoàn toàn phụ thuộc vào sự khôn ngoan, tỉnh táo và suy luận chính xác của một số người. Nhưng sự so sánh tỉnh táo trong cán cân vũ khí, trang bị hai bên đã buộc hệ thống lãnh đạo quân sự - chính trị của nước Mỹ đã xem xét lại toàn bộ các kế hoạch của mình và quyết định chấm dứt việc dùng vũ lực xâm lược Cuba.
Ngày 27 tháng 10 năm 1962. Mỹ và Liên xô ký hiệp ước cùng rút tên lửa của mình ra khỏi những vị trí xung yếu, Liên xô – rút tên lửa khỏi Cuba, Mỹ - rút tên lửa khỏi Thổ nhĩ kỳ. Tổng thống Kennedy hứa sẽ không triển khai bất cứ hành động nào nhằm lật đổ Fidel Carstro và không phong tỏa Cuba. Quốc đảo Cuba trở thành hòn đảo Tự do bên bờ biển nước Mỹ. Thế giới, nhận thấy mối nguy hiểm của vũ khí hạt nhân đối với sự tồn vong của nhân loại, bắt đầu tiến trình đấu tranh đòi giải giáp vũ khí hạt nhân..
Tháng 10 năm 2012, 50 năm sau khủng hoảng vũ khí hạt nhân trên quốc đảo Cuba, mà nếu không có sự tỉnh táo, sáng suốt của các lãnh đạo hai cường quốc, có thể trở thành chiến tranh thế giới thứ 3 có sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt. Nhờ có những nỗ lực tột cùng của các nhà ngoại giao, chính trị, vấn đề Chiến tranh và Hòa bình được giải quyết với lợi thế cho Hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Khủng hoảng Caribeen có ý nghĩa vô cùng quan trong cả về chính trị - tư tưởng tinh thần và ý nghĩa lịch sử sâu sắc. Nhân loại lần đầu tiên trong suốt tiến trình phát triển đã nằm trên ranh giới của sự diệt vong. Giải quyết khủng hoảng Caribeen là một bước ngoặt vĩ đại trong giai đoạn Chiến tranh lạnh và cũng bắt đầu cho quá trình dài của lịch sử về đấu tranh nhằm giảm sự căng thẳng dẫn đến nguy cơ chiến tranh trong quan hệ quốc tế.
Đáng giá giá trị của chiến dịch quân sự được tiến hành, có thể nhận định như sau:
Thứ nhất: Tổ chức triển khai thành công kế hoạch cơ động hải hành chiến dịch Anadyr là một chiến lệ đỉnh cao trong nghệ thuật tổ chức hành quân bí mật với một lực lượng quân sự rất lớn, chưa từng có trong lịch sử quân sự thế giới. Trong điều kiện hoàn toàn bí mật đã vận chuyển một lực lượng quân sự khổng lồ 42 nghìn quân và một khối lượng rất lớn vũ khí trang bị, phương tiện chiến tranh, đặc biết là vũ khí hạt nhân.
Với một khối lượng công việc được triển khai trên diện rộng, chuẩn xác trong từng con người và chính xác đến từng phút, hoàn toàn giữ bí mật. Chỉ đến ngày 14 tháng 10, tức là sau khi các trung đoàn tên lửa, các đơn vị binh chủng hợp thành của không quân, lục quân, hải quân cập đảo đến một tháng. Trinh sát không quân Mỹ mới mới phát hiện những dấu hiệu sự có mặt của quân đội Xô viết trên đất nước Cuba.
Thứ hai: Các cán bộ chiến sĩ Hồng quân – quốc tế tình nguyện đã giúp đỡ nhân dân Cuba gìn giữ nền độc lập, xây dựng Hệ thống chính quy đào tạo và huấn luyện các cán bộ quân sự của Lực lượng vũ trang Cách mạng. Đồng thời, cán bộ chiến sĩ hồng quân sẵn sàng cùng với các chiến sĩ cách mạng Cuba chiến đấu, bằng danh dự của người chiến sĩ thực hiện sứ mệnh của tinh thần quốc tế vô sản.
Trong những ngày tháng vô cùng khó khăn gian khổ và căng thẳng, chiến sĩ, hạ sĩ quan, sĩ quan luôn có tinh thần chiến đấu rất cao, tính kỷ luật nghiêm minh, bản lĩnh vững vàng và khả năng chịu đựng khó khăn, luôn trung thành với lời thề người lính. Mặc dù thời tiết, khí hậu vô cùng khó khăn gian khổ - nhưng không hề có sự chán nản mệt mỏi. Tất cả đều sẵn sàng bảo vệ Cuba như bảo vệ Tổ quốc.
Ngày 26 tháng 10 năm 1962 Tư lệnh Cụm quân lực hỗn hợp Xô viết, đại tướng I.A.Pliev khi phát biểu kết thúc hội nghị quân sự toàn lực lượng. Đại tướng tuyên bố: Trong trường hợp xảy ra chiến tranh, nếu địch không sử dụng vũ khí hạt nhân, chúng ta sẽ chiến đấu bằng vũ khí thông thường. Chúng ta không lùi bước, Tổ quốc ở rất xa, vũ khí trang bị và cơ sở vật chất đủ để chiến đấu từ 5 – 6 tuần.
Nếu địch đánh tan thế trận cụm quân lực hỗn hợp, sẽ chiến đấu trong đội hình sư đoàn, nếu sư đoàn bị tan vỡ- chiến đấu trong đội hình trung đoàn, nếu đội hình trung đoàn bị tan vỡ, sẽ tổ chức thành các đơn vị hỗn hợp quân binh chủng, cùng với các chiến sĩ Cuba tiến hành chiến tranh du kích trong vùng núi.
Thứ ba: trong cuộc đấu tranh chính trị, đã đạt được mục tiêu trọng yếu, giảm nguy cơ đe dọa trực tiếp bằng tên lửa đạn đạo chiến lược của đối phương từ phía Nam. Mỹ buộc phải rút tên lửa đạn đạo Jupiter cùng với các bệ phóng khỏi lãnh thổ của Thổ Nhĩ kỳ, mặc dù các tên lửa này đang nhằm vào những khu vực mục tiêu quan trọng trong lãnh thổ Xô viết.
Thứ tư: Mỹ, Anh, CCCP cuối cùng đã phải cùng nhau ký một hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân trong không trung, trong vũ trụ và dưới mặt nước, điều mà trước đây, trong một khoảng thời gian rất dài không thống nhất được..
Thứ năm: chính phủ Mỹ lần đầu tiên tiến hành các cuộc đàm phán với CCCP trên vị thế một đối thủ ngang hàng, từ bỏ vị thế độc quyền giải quyết các vẫn đề của thế giới, bắt đầu tiến trình giới hạn cuộc chạy đua vũ trang, mà sức nặng của nó đã gây nhiều khó khăn cho nhân dân Xô viết..
Theo Bản tổng kết công tác thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình của giai cấp vô sản tại Cuba, hầu như tất cả các cán bộ chiến sĩ Xô viết được tặng thưởng những phần thưởng cao quý của nhà nước Liên bang Xô viết:
Theo quyết định của Xô viết Tối cao liên bang từ 1 tháng 10 năm 1963 № 1739 Vì thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiêm vụ đặc biệt của Nhà nước liêng bang Xô viết” 1001 cán bộ chiến sĩ được thưởng huân huy chương : 18 quân nhân. – huân chương Lê nin , 38 – quân nhân huân chương Cờ đỏ, 591 – Huân chương Sao đỏ, 1 – Huân chương Danh dự; 138 – Huy chương vì Lòng Dũng cảm , 205 – Huy chương Danh dự quân nhân, 6 – Huy chương Lao động hạng nhất và 4 Huy chương lao động hạng hai.
Hơn hai nghìn quân nhân được tặng thưởng bằng khen của Xô viết Tối cao toàn Liên bang đồng thời được thưởng Huy chương danh dự - Chiến sĩ quốc tế cộng sản của Cuba hạng nhất.
Nhưng cũng không thể tránh khỏi những tổn thất, mất mát. Từ 1 tháng 8 năm 1962 đến 16 tháng 8 năm 1964 trên đất nước Cuba, khi thực hiện nhiệm vụ Quốc tế đã có 64 công dân Xô viết hy sinh. Đấy là những tổn thất của sự hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả và Khủng hoảng hạt nhân Caribeen đối với Liên bang Xô viết.
Bắt đầu từ những năm 1960 đến tận năm 1991, 11,293 quân nhân với nhiệm vụ là cố vấn, huấn luyện viên, chuyên gia và phiên dịch đã phục vụ trên đất nước Cuba. Liên xô đã giúp đào tạo cho Cuba 15,905 chuyên gia quân sự.
Sự tồn tại của các quân nhân Liên xô tại Cuba sau này luôn gặp phải sự phản đối từ phía các cơ quan quyền lực của nước Mỹ. Một thời gian dài Liên xô không công nhận sự có mặt của lực lượng vũ trang Xô viết trên đất nước Cu ba, chỉ đến năm 1979 Tổng bí thư L.I.Brezhnev chính thức công nhận có một lữ đoàn chuyên viên đóng quân tại một trung tâm huấn luyện các chuyên gia quân sự Cuba.
Khủng hoảng tên lửa hạt nhân Caribeen là vấn đề xung đột mang tính quốc tế. Chiến tranh và Hòa binh với những đối đầu và đối thoại vẫn là vấn đề không chỉ riêng thời kỳ Chiến tranh Lạnh, mà còn tồn tại và nóng bỏng đến ngày nay.
Theo QPAN