Châu Âu báo động trước làn sóng UAV bí ẩn xâm nhập không phận NATO

Số vụ xâm nhập không phận và hoạt động máy bay không người lái (UAV) bị nghi liên quan tới Nga ở các nước NATO châu Âu đã tăng mạnh kể từ tháng 9, khi hơn 20 UAV bị phát hiện trong không phận Ba Lan và 3 tiêm kích mà Estonia cáo buộc là của Nga xâm phạm không phận nước này trong 12 phút.

Kể từ đó, những vụ xâm nhập bằng thiết bị bay không người lái không rõ nguồn gốc đã liên tục gây gián đoạn hoạt động hàng không trên khắp châu Âu.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gọi những hành động này là “chiến tranh hỗn hợp”, cho rằng dù không thể quy trách nhiệm cho Nga trong mọi sự cố, song mục tiêu rõ ràng của Moscow là “gieo rắc sự chia rẽ” trong lòng châu Âu. Trong khi Nga bác bỏ mọi cáo buộc nhằm vào họ.

Biểu hiện của làn sóng xâm nhập này được ghi nhận tại nhiều nước.

Ở Bỉ, hai sân bay quốc tế Brussels và Liège buộc phải tạm ngừng hoạt động vào tối 4/11 sau khi phát hiện UAV xâm nhập khu vực, khiến nhiều chuyến bay phải chuyển hướng, trong khi các chuyến khác không thể cất cánh.

Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Theo Francken hôm Chủ nhật tuần trước nói rằng cảnh sát đang điều tra các báo cáo về UAV bay qua căn cứ không quân Kleine Brogel ở vùng đông bắc. Tuần trước, nhà chức trách Bỉ cũng đã mở cuộc điều tra sau hai vụ phát hiện thiết bị bay không người lái tại căn cứ quân sự ở khu vực đông nam, và tiến hành một cuộc điều tra khác hồi tháng trước khi nhiều UAV bị nhìn thấy tại căn cứ Elsenborn, gần biên giới Đức.

Tại Đan Mạch, 6 sân bay – bao gồm cả sân bay Copenhagen, trung tâm hàng không nhộn nhịp nhất Bắc Âu – đã phải tạm ngừng hoạt động trong tháng 9 do xuất hiện nhiều UAV. Thủ tướng Mette Frederiksen mô tả đây là “một cuộc tấn công hỗn hợp” nhắm vào an ninh quốc gia Đan Mạch. Cùng thời điểm đó, ngày 19/9, Estonia cáo buộc 3 tiêm kích Nga xâm phạm không phận của họ, buộc các tiêm kích Italy thuộc NATO phải xuất kích hộ tống ra khỏi khu vực.

Tình hình an ninh hàng không tại Đức cũng trở nên đáng lo ngại. Cuối tuần qua, hai sân bay Berlin và Bremen buộc phải tạm ngừng hoạt động sau khi phát hiện UAV xuất hiện gần khu vực, theo truyền thông địa phương. Tờ Bild dẫn một báo cáo mật của cảnh sát cho biết trong tháng 10, các thiết bị bay không người lái đã được phát hiện tại nhiều sân bay và cơ sở quân sự trên khắp nước Đức, cho thấy vụ việc tại sân bay Munich hôm 3/10 chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.

Bộ Nội vụ bang Schleswig-Holstein ngày 26/9 cũng xác nhận nhiều UAV hoạt động vào ban đêm và cho biết các vụ việc này đang được điều tra với nghi vấn liên quan đến hoạt động gián điệp hoặc phá hoại.

Ở Litva, chính quyền đã buộc phải đóng cửa sân bay Vilnius cùng các cửa khẩu biên giới với Belarus vào ngày 28/10, sau khi phát hiện nhiều vật thể bay – được xác định là bóng bay heli – xâm nhập không phận, theo Trung tâm Quản lý Khủng hoảng Quốc gia. Đây là sự cố thứ tư chỉ trong vòng một tuần.

Trước đó, ngày 23/10, chính phủ Litva cáo buộc 2 máy bay quân sự Nga đã xâm nhập không phận nước này trong khoảng 18 giây, buộc Vilnius phải gửi công hàm phản đối chính thức. Nga sau đó đã phủ nhận cáo buộc này.

Na Uy ghi nhận vụ việc hôm 6/10, khi sân bay Oslo phải tạm dừng một số chuyến hạ cánh sau khi phát hiện UAV hoạt động gần khu vực, theo đơn vị điều hành Avinor.

Ba Lan được xem là điểm nóng trong chuỗi sự cố này. Bộ trưởng Quốc phòng Władysław Kosiniak-Kamysz cho biết ngày 30/10, tiêm kích MiG-29 của nước này đã đánh chặn một máy bay trinh sát trên biển Baltic. Hai ngày trước đó, quân đội Ba Lan cũng phát hiện và chặn một máy bay trinh sát mà họ cho là của Nga hoạt động trong không phận quốc tế cùng khu vực.

Đặc biệt, đêm 9–10/9, khoảng 20 UAV Nga đã xâm nhập không phận Ba Lan, buộc NATO phải triển khai tiêm kích F-35, F-16, trực thăng và hệ thống phòng không Patriot để ứng phó.

Tình hình tương tự xảy ra tại Romania, khi Không quân nước này ngày 13/9 phải điều động tiêm kích sau khi một UAV xâm nhập không phận trong lúc Nga tiến hành tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine gần biên giới, theo Bộ Quốc phòng Romania.

Tại Tây Ban Nha, hoạt động bay tại sân bay Palma de Mallorca cũng bị đình trệ trong ngày 20/10 sau khi có báo cáo phát hiện UAV xuất hiện trong khu vực, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW).

Theo Reuters