Các bức ảnh này cho thấy thành quả của việc Trung Quốc chi 11,5 tỷ NDT (1,61 tỷ USD) để phủ các tấm quang điện lên sa mạc, biến “sa mạc chết” thành nhà máy điện mặt trời khổng lồ.
Quy mô khổng lồ này là một kiệt tác của “cơ sở hạ tầng điên rồ”, khiến người nước ngoài nhìn mà choáng váng. Sa mạc Kubuqi từng là một nơi hoang vắng, bão cát hoành hành và không có cỏ mọc. Giờ đây nó đã biến đổi và tạo ra 2 tỷ kilowatt giờ điện mỗi năm, tương đương với việc giảm phát thải 1,65 triệu tấn khí thải carbon dioxide, tương đương với hiệu quả giảm phát thải của việc trồng 5 triệu mẫu cây xanh. Hơn nữa, tuổi thọ của các tấm quang điện là hơn 25 năm và lợi ích lâu dài là rất đáng kể.
Điều tuyệt vời hơn nữa là còn có thể trồng trọt và chăn nuôi cừu dưới các tấm quang điện, và người dân địa phương cũng sẽ được hưởng lợi từ việc lưu chuyển đất đai và bảo vệ nhà máy điện, thu nhập của họ tăng lên nhiều.
“Cá chép vượt vũ môn” về công nghiệp quang điện của Trung Quốc
Ngành công nghiệp quang điện (điện mặt trời) của Trung Quốc không phải phát triển chỉ sau một đêm. Từ khi du nhập công nghệ ban đầu đến tự chủ sáng tạo phát triển hiện nay, là hoàn thành một quá trình biến đổi ngoạn mục như cá chép hóa rồng.
Năm 2023, sản lượng module quang điện của Trung Quốc đã đạt 500GW, 70% module quang điện trên thị trường thế giới là “Made in China”. Nguồn tài nguyên silic dồi dào của Trung Quốc, chi phí đất và giá điện thấp, cùng với đội ngũ công nhân đông đảo và lành nghề, đã tạo ra ưu thế độc đáo về giá thành.
Báo cáo năm 2022 của IEA (Cơ quan Năng lượng Quốc tế) cũng cho thấy điều này. Các module quang điện được sản xuất tại Trung Quốc rẻ hơn 20% đến 35% so với module sản xuất ở Mỹ, Châu Âu, Hàn Quốc và rẻ hơn 9% so với sản xuất ở Ấn Độ. Ưu thế về giá này khiến tấm quang điện Trung Quốc là “vua” trên thị trường quốc tế, gây áp lực không nhỏ lên các doanh nghiệp cùng ngành ở các nước khác.
Các công ty như Sungrow, Trina Solar và Longi Green Energy hàng năm chi số tiền khổng lồ cho nghiên cứu và phát triển để đột phá các vấn đề công nghệ. Họ dẫn dắt định hướng phát triển của ngành quang điện toàn cầu, đặc biệt coi trọng hợp tác nghiên cứu-học tập-sản xuất, hợp tác với các trường đại học và cơ sở nghiên cứu khoa học để tiếp cận các công nghệ tiên tiến và tạo ra một hệ sinh thái đổi mới mạnh mẽ.
Sự phát triển nhanh chóng của năng lượng quang điện ở Trung Quốc còn do nước này có nhiều chính sách hỗ trợ, từ trợ cấp tài chính, ưu đãi thuế cho đến sử dụng đất. Trung Quốc đặc biệt linh hoạt trong chính sách sử dụng đất, đây là chìa khóa cho sự phát triển quy mô lớn của ngành quang điện. Nếu việc phê duyệt đất đai phiền hà và chi phí thu hồi đất cao thì việc xây dựng các nhà máy quang điện chắc chắn sẽ bị trì trệ.
Do đó, chính động lực kép định hướng chính sách quốc gia và cạnh tranh thị trường đã giúp ngành quang điện của Trung Quốc hoàn thành một cuộc phản công trong vài thập kỷ, từ kẻ đuổi theo thành người dẫn đầu và trở thành chủ lực trong quá trình chuyển đổi năng lượng sạch toàn cầu.
Giúp cải tạo môi trường và tăng thu nhập
Ở sa mạc Kubuqi, các tấm quang điện không chỉ là công cụ phát điện mà còn là lợi khí chống gió và cát xâm thực. Một số loại cây cỏ chịu hạn phát triển trong các khoảng trống giữa các tấm quang điện, cải thiện cấu trúc thổ nhưỡng, thậm chí thu hút một số động vật nhỏ quay trở lại sinh sống.
Điều đáng kinh ngạc nhất là sự xuất hiện của “Hồ Trăng”, vốn là hồ chứa nước thải mỏ than đã qua xử lý dung tích 500.000 mét khối cung cấp nguồn nước cho việc quang điện cải tạo sa mạc và nuôi dưỡng niềm hy vọng xanh hóa vùng đất khô cằn này. Có nước, cây cỏ phát triển tốt hơn, môi trường sinh thái tự nhiên cũng được cải thiện.
Công nhân trồng khoai tây, cỏ và các loại cây dưới các tấm quang điện, rồi nuôi thả cừu. Điều này không chỉ giải quyết được vấn đề cỏ dại mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Cừu không chỉ ăn cỏ, phân của chúng còn cải thiện chất lượng đất, tạo nên một vòng tuần hoàn tốt. Sự thành công của mô hình này thậm chí còn làm thay đổi tiêu chuẩn xây dựng của các nhà máy điện quang điện. Các giá đỡ bảng quang điện ngày nay cao hơn để đáp ứng nhu cầu của cây trồng. Theo thống kê, chỉ riêng việc chăn cừu có thể mang lại thu nhập bổ sung gần 20 triệu NDT cho nhà máy điện mỗi năm.
Quy mô của Nhà máy quang điện Dala nằm ở sa mạc Kubuqi còn đáng kinh ngạc hơn. 3,46 triệu tấm quang điện có thể tạo ra 2 tỷ kWh điện sạch mỗi năm, tương đương với mức tiêu thụ điện hàng năm của một thành phố cỡ trung bình.
Đây là một mô hình thu nhỏ của việc quang điện chống sa mạc hóa ở Kubuqi. Công trình mang tính biểu tượng nhất là “Nhà máy quang điện Tuấn Mã” mang hình ngựa phi được tạo bằng gần 200.000 tấm pin quang điện.
Tạo hình độc đáo này chính là “Kỳ tích màu xanh” được vệ tinh Mỹ chụp lại. Lúc đầu, một số cơ quan truyền thông Mỹ đặt câu hỏi liệu khoản đầu tư 11,5 tỷ NDT có xứng đáng hay không, thậm chí còn nghi ngờ về tính xác thực của số liệu. Họ cho rằng việc xây dựng các nhà máy quang điện trên sa mạc giá thành cao và khó bảo vệ, vì vậy tốt hơn nên phát triển các nguồn năng lượng sạch khác.
Nhưng khi câu chuyện thành công ở sa mạc Kubuqi dần được cả thế giới biết đến, ngày càng có nhiều cơ quan truyền thông Mỹ bắt đầu thay đổi thái độ. Họ cảm thấy kinh ngạc khi sa mạc lại có thể biến thành như thế. Một số tổ chức tư vấn của Mỹ cũng đã bắt đầu nghiên cứu mô hình “quang điện chống sa mạc hóa” của Trung Quốc, hy vọng học hỏi kinh nghiệm để giải quyết vấn đề sa mạc hóa ngày càng nghiêm trọng ở miền Tây nước Mỹ.
Việc xây dựng các nhà máy quang điện không chỉ cải thiện môi trường sinh thái mà còn mang lại lợi ích cho người dân địa phương. Vương Minh, một người dân ở thôn Pingyuan, huyện Dala, cho biết sau khi chuyển đất cho cơ sở quang điện, ông được nhận vào làm công nhân bảo trì tại nhà máy điện, thu nhập hàng tháng hơn 5.000 NDT (khoảng 18 triệu VND).
Chấm dứt bão cát ảnh hưởng đến Bắc Kinh, Thiên Tân và Hà Bắc
Thật không dễ để sa mạc Kubuqi trở nên như hiện nay, bởi nó trước đây rất hoang vắng và được gọi là “Biển chết chóc”, không chỉ là cơn ác mộng đối với người dân địa phương mà gió và cát khủng khiếp còn thổi đến tận vùng Bắc Kinh, Thiên Tân, Hà Bắc. Nhiều người cũng đã xem được cảnh Bắc Kinh và Thiên Tân bị bão cát tấn công, bầu trời trở thành màu vàng.
Ngày nay, “Phương án Trung Quốc” về quang điện chống sa mạc hóa đã mang lại sức sống và hy vọng mới cho sa mạc Kubuqi. Theo kế hoạch, đến năm 2030, công suất lắp đặt quang điện của huyện Dalat sẽ đạt 37 triệu kilowatt, diện tích cải tạo toàn diện sa mạc đạt 1,181 triệu hecta, tương đương 1/3 Thượng Hải.
Theo Sohu
