Với tiêm kích hộ tống, thảm đỏ và khẩu hiệu đầy hy vọng – “Pursuing Peace” (Theo đuổi hòa bình) – dán trên tường, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chào đón người đồng cấp Nga Vladimir Putin tới hội nghị thượng đỉnh ở Alaska hôm 15/8. Nhưng kết quả cuộc gặp vẫn khá mơ hồ sau khi nó kết thúc.
Sau gần ba giờ trao đổi, hai nhà lãnh đạo bước ra và tuyên bố đã đạt được “tiến triển”. Thế nhưng, họ rời cuộc họp báo mà không nói rõ cụ thể họ đã đạt được điều gì.
Điều rõ ràng duy nhất: Không có thỏa thuận nào được ký kết, và lệnh ngừng bắn mà ông Trump muốn có ngay khi hội nghị kết thúc vẫn còn xa vời.
“Có rất, rất nhiều điểm chúng tôi đồng ý – phần lớn, tôi có thể nói như vậy”, ông Trump phát biểu sau ông Putin. “Một vài vấn đề lớn thì chúng tôi chưa thể đạt được, nhưng đã có một số bước tiến”.
“Chưa có thỏa thuận cho đến khi có một thỏa thuận”, ông Trump nói.
Cả hai rời sân khấu mà không trả lời bất kỳ câu hỏi nào.
Đây là một cái kết bỏ lửng cho một hội nghị hào nhoáng, tuy nhiên giới phân tích cho rằng điều rõ ràng nhất trong sự kiện là đánh dấu sự trở lại của ông Putin trên bàn cờ ngoại giao.
Có tiến triển nhưng chưa đạt thỏa thuận
Cả ông Trump và ông Putin đều đưa ra những nhận xét chung chung sau cuộc gặp kéo dài nhiều giờ.
“Chúng tôi đã có một cuộc gặp vô cùng hiệu quả, và nhiều điểm đã được nhất trí”, ông Trump nói. “Chỉ còn rất ít vấn đề chưa thống nhất. Một số không đáng kể, một vấn đề thì có lẽ là quan trọng nhất, nhưng khả năng đạt được là rất cao. Chúng tôi chưa làm được hôm nay, nhưng cơ hội là rất lớn”.
Những lời này vẫn không làm sáng tỏ được bao nhiêu về khả năng chấm dứt chiến tranh Ukraine.
Trước hội nghị, ông Trump từng nói sẽ “rời đi” nếu không hài lòng với điều ông Putin đưa ra, và cảnh báo sẽ có “hậu quả nghiêm trọng” cho Moscow nếu chiến tranh không kết thúc. Nhưng ngay cả khi bay đến Anchorage, ông Trump thừa nhận ông không rõ có thành công hay không – và sau hội nghị, câu trả lời vẫn mơ hồ như ban đầu.
Không có thông tin về cuộc gặp với ông Zelensky
Ông Trump không đề cập đến khả năng tổ chức hội nghị ba bên với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky – điều mà trước đó ông coi là mục tiêu tối thượng. Ông chỉ nói sẽ gọi điện cho “những người phù hợp”, bao gồm ông Zelensky, để cập nhật tình hình.
Cuộc gặp duy nhất được nhắc đến trong sự kiện vừa qua là một hội nghị tiếp theo với ông Putin.
“Chúng tôi sẽ sớm nói chuyện lại, và có lẽ gặp lại rất sớm”, ông Trump nói.
“Lần tới ở Moscow”, ông Putin đáp lại bằng tiếng Anh.
Ông Putin phá vỡ thế cô lập
Đã 10 năm kể từ lần gần đây nhất mà ông Putin đến Mỹ và lâu hơn thế kể từ khi ông được đón tiếp ở một hội nghị thượng đỉnh lớn. Từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022, ông Putin bị cô lập, không được chào đón ở hầu hết các nước phương Tây.
Nhưng khi máy bay của ông hạ cánh ở Anchorage, sự cô lập ấy tạm chấm dứt. Với thảm đỏ, màn duyệt binh tiêm kích và những tràng pháo tay từ chính Tổng thống Mỹ, thông điệp của ông Trump rất rõ: ông Putin đã trở lại. Cú bắt tay và nụ cười của họ được truyền hình nhà nước Nga ca ngợi là “lịch sử”.
Khoảnh khắc ông Putin bước vào chiếc xe bọc thép của ông Trump – một cử chỉ ngoại giao hiếm thấy – như đánh dấu sự trở lại của ông trên sân khấu quốc tế. Dù hội nghị không đạt bước tiến lớn, đây vẫn là một thắng lợi chính trị dành cho ông Putin.
Cuộc gặp riêng biến thành họp mở rộng
Ngay trước khi ông Trump hạ cánh xuống Anchorage, kế hoạch họp riêng giữa hai lãnh đạo với phiên dịch đã bị thay đổi. Thay vào đó, mỗi bên có thêm hai trợ lý tham gia: phía Mỹ là Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff.
Sự thay đổi này khác hẳn tuyên bố trước đó của Nhà Trắng và không được giải thích rõ lý do.
Trong nhiệm kỳ trước, các cuộc gặp riêng giữa ông Trump và ông Putin thường gây tranh cãi vì thiếu minh bạch, không rõ nội dung trao đổi. Thậm chí có lần ông Trump yêu cầu phiên dịch hủy bỏ ghi chú cuộc họp.
Việc có thêm quan chức tham gia lần này có thể là nhằm giúp nội dung trao đổi rõ ràng hơn, đặc biệt nếu phía Nga đưa ra một bản tường thuật khác với phía Mỹ.
Tuy nhiên, vẫn có một khoảnh khắc chỉ ông Trump và ông Putin biết: chuyến đi ngắn trên chiếc limousine từ đường băng tới phòng họp, không có bất kỳ cố vấn hay phiên dịch nào, chỉ có Mật vụ. Nội dung cuộc trò chuyện đó sẽ mãi chỉ giữa hai người.
Khoảnh khắc máy bay ném bom tàng hình B-2 xuất hiện tại hội nghị Alaska gây chú ý
Tổng thống Putin đề xuất với ông Trump: "Lần tới ở Moscow"
