Bội chi NSNN thấp nhất 3 năm, NFSC kiến nghị giải pháp tạo nguồn thu bền vững

VietTimes -- Việc nghiên cứu cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ kết hợp mở rộng cơ sở thuế là một trong những giải pháp được Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia Việt Nam (NFSC) đề xuất nhằm cơ cấu bền vững hơn các khoản thu Ngân sách nhà nước (NSNN).
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Theo báo cáo tình hình tài khóa, ngân sách tháng 9/2018 của NFSC, bội chi NSNN đang ở mức thấp nhất trong 3 năm qua do tiến độ thu đạt khá so với chi NSNN.

Cụ thể, lũy kế đến 30/9/2018, thu NSNN ước đạt 962,5 nghìn tỷ đồng, bằng 73% dự toán, tăng 13,7% so cùng kỳ trong khi chi NSNN ước đạt 989,275 nghìn tỷ đồng, bằng 64,9% dự toán, tăng 9,8% so cùng kỳ.

NFSC phân tích thu NSNN đạt khá chủ yếu vì thu từ thu dầu thô tăng mạnh (đạt 134% dự toán, tăng 42,5% so cùng kỳ) do giá và sản lượng tăng.

Bình quân 9 tháng, giá dầu thô thanh toán đạt 73,5 USD/thùng, tăng 23,5 USD/thùng so với giá dự toán, trong khi sản lượng khai thác dầu 9 tháng ước đạt 9,3 triệu tấn, bằng 82% kế hoạch.

NFSC cũng trích dẫn các dự báo cho biết, giá dầu thô sẽ tiếp tục tăng cao trong 3 năm tới và có thể đạt ngưỡng 180 USD/thùng. Theo dự báo của tổ chức EFA, giá dầu thô cuối năm 2018 đạt hơn 73 USD/thùng và tăng bình quân 25-30% mỗi năm trong giai đoạn 2018-2020.  Các dự báo này được NFSC đánh giá sẽ hỗ trợ tích cực cho thu từ dầu thô trong 3 năm tới.

Bên cạnh dầu thô, NFSC cũng chỉ ra thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu (đạt 82% dự toán, tăng 3,2% so cùng kỳ) tích cực do hoạt động này tiếp tục khởi sắc chủ yếu do tăng trưởng xuất khẩu mặt hàng điện thoại của công ty Samsung và tăng giá – sản lượng mặt hàng lương thực, thực phẩm.

Tính đến 30/9/2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 352,4 tỷ USD,mức xuất siêu lên tới  5,39 tỷ USD. Ước tính cả năm 2018, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 475 tỷ USD, xuất siêu 1 tỷ USD sẽ tiếp tục là nhân tố hỗ trợ tích cực tới nguồn thu từ hoạt động này những tháng cuối năm.

Các lưu ý về cân đối NSNN và giải pháp đề xuất

Tuy nhiên, NFSC cũng chỉ ra một số vấn đề cân đối NSNN cần phải lưu ý. Trong đó, NFSC nhận định nguồn thu NSNN còn phụ thuộc ở những mức độ nhất định vào khoản thu (được đánh giá là không bền vững) từ dầu thô.

"Trong ngắn hạn, khoản thu từ dầu thô bị ảnh hưởng bởi giá dầu thế giới và sản lượng khai thác, do đó, sự biến động giá dầu thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp tới thu từ dầu thô trong những năm qua , từ đó gây tác động không nhỏ lên thu NSNN. Trong dài hạn, thu dầu thô cũng không bền vững do giới hạn về trữ lượng khai thác" - báo cáo của NFSC nêu. 

NFSC cũng cho rằng tăng thu nội địa chủ yếu đến từ các khoản thu có tính bền vững không cao (thu từ nhà, đất) trong khi các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh đạt thấp so dự toán.

Tính đến hết tháng 9/2018, các khoản thu về nhà, đất đạt 104,4% dự toán; Thu từ khu vực DNNN đạt 65,3% dự toán; Thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 58,8% dự toán và Thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 68,7% dự toán.

Bên cạnh đó, NFSC cũng cho rằng thu NSNN ở nhiều địa phương còn phụ thuộc vào việc bán tài sản công, trong đó đặc biệt là bán quyền sử dụng đất.

Ngoài ra, báo cáo của NFSC cũng cho biết giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt mức dự toán thấp (chỉ đạt 50,2% dự toán).

Do đó, NFSC đề xuất cần đẩy mạnh thực hiện các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp thông qua nghiên cứu cắt giảm thuế suất thuế thu nhập cho loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) kết hợp mở rộng cơ sở thuế để từ đó tăng cường nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm dần sự phụ thuộc vào các khoản thu kém bền vững. Đẩy mạnh công tác cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước (DNNN), thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp này.

NFSC cũng cho rằng cần phải quyết liệt thực hiện Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 3/8/2017 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công và Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01 tháng 01 năm 2018 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ NSNN./.