Vì sao nhà thuốc bệnh viện thiếu thuốc?
Chiều 11/11, Quốc hội tiếp tục chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực y tế. Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn các đại biểu.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn đại biểu Bắc Kạn chất vấn: Theo phản ánh của các nhà thuốc bệnh viện thì vẫn còn khó khăn trong đấu thầu thuốc, trên thực tế vẫn còn thời điểm người dân khám bệnh xong nhưng không thể mua được thuốc tại bệnh viện, ảnh hưởng đến việc điều trị. Đề nghị Bộ trưởng cho biết vướng mắc này do đâu và bao giờ giải quyết được vướng mắc này?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều chính sách để tháo gỡ vấn đề thiếu thuốc. Đặc biệt là Luật đấu thầu năm 2023 cũng đưa được rất nhiều chính sách để tháo gỡ cho việc mua sắm thuốc đấu thầu tại các cơ sở y tế. Còn một nội dung duy nhất liên quan đến nhà thuốc bệnh viện.
Theo bà Lan, đây là nhà thuốc bệnh viện do bệnh viện quản lý và tổ chức mua lẻ để bán cho người dân khi có nhu cầu, không phải lấy tiền ngân sách, cũng không phải từ nguồn bảo hiểm y tế.
Trước đây, bệnh viện tự quyết định việc mua sắm. Tuy nhiên, Luật Đấu thầu 2023 quy định nhà thuốc bệnh viện cũng phải tổ chức đấu thầu; nhu cầu phát sinh của người bệnh rất đa dạng nên việc tổ chức đấu thầu của nhà thuốc bệnh viện gặp nhiều khó khăn. Các cơ sở y tế đã phản ánh nội dung này trong quá trình xây dựng Luật Dược sửa đổi.
Bộ trưởng Y tế cho hay, tiếp thu ý kiến của các cơ sở y tế, hiện trong Luật Dược sửa đổi (sẽ được ấn nút thông qua tại kỳ họp này) sẽ giải quyết được vấn đề này. Luật này sẽ giao lại quyền chủ động trong vấn đề mua sắm của nhà thuốc bệnh viện cho các cơ sở y tế và đảm bảo công khai minh bạch, chịu trách nhiệm giải trình. Trên cơ sở đó sẽ cung cấp thêm nguồn thuốc phục vụ người dân.
Trong khi đó, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn đại biểu Tây Ninh chất vấn liên quan đến việc chậm thanh toán chi phí bảo hiểm y tế cho bệnh viện chưa được xử lý dứt điểm, ảnh hưởng đến chậm đấu thầu thuốc, thiếu thuốc do khó khăn về tài chính.
Đại biểu đề nghị bộ trưởng cam kết phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam tháo gỡ vấn đề này?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, nội dung trên được Chính phủ chỉ đạo, ban hành nghị định giải quyết được tình trạng đó. Cùng cơ quan Bảo hiểm xã hội, Bộ Y tế đã giải quyết nợ đọng trên 11.000 tỷ đồng.
Theo bà Lan, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang phối hợp cơ sở y tế giải quyết tình trạng nợ đọng. Tiền nợ đọng này được gửi lại cho cơ sở y tế là nguồn lực lớn để đơn vị này đảm bảo điều kiện cho các cơ sở y tế mua thuốc, đấu thầu thuốc. Thực tế, nhiều cơ sở y tế vì nợ đọng nên các doanh nghiệp không mặn mà bán thuốc cho các đơn vị y tế công lập.
Lo lắng triển khai mua sắm có sai phạm nên phân cấp hết cho cấp dưới
Cùng quan điểm, đại biểu Tô Văn Tám - đoàn đại biểu Kon Tum tranh luận về việc vẫn còn tình trạng thiếu thuốc ảnh hưởng chất lượng khám chữa bệnh của cơ sở y tế, người bệnh.
Bộ trưởng trả lời thời gian trước có điểm nghẽn về pháp luật. Tuy nhiên, Quốc hội, Chính phủ có nhiều nỗ lực tháo gỡ những điểm nghẽn đó như Luật Đấu thầu, Luật Khám chữa bệnh... như vậy những điểm nghẽn về pháp lý cơ bản giải quyết được.
Tuy nhiên, tình trạng thiếu thuốc vẫn còn tồn tại. Đại biểu đặt câu hỏi có phải tình trạng thiếu tinh thần trách nhiệm của một bộ phận những người có trách nhiệm trong việc đấu thầu của một số cơ sở y tế hay không, nếu có, Bộ trưởng xử lý như thế nào?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, khi đấu thầu mua thuốc có 3 cấp: Tập trung Bộ y tế, mua sắm tại tỉnh giao cho các địa phương triển khai thực hiện và cấp cơ sở y tế.
Bộ trưởng Y tế cho rằng, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ đã tháo gỡ những vướng mắc rất nhiều. Mặc dù Luật Đấu thầu đã có hiệu lực từ 1/1/2024, tuy nhiên đây là năm đầu tiên triển khai quy định mới. Bộ Y tế thường xuyên có văn bản, hội nghị trực tuyến và hướng dẫn triển khai hoạt động Luật đấu thầu tại 63 tỉnh, thành phố.
Lý giải nguyên nhân vướng mắc trong quá trình thực hiện đấu thầu, bà Đào Hồng Lan cho biết: Do các văn bản quy định mới, nên vấn đề nghiên cứu, tìm hiểu, bố trí nhân lực thực hiện còn khó khăn. Có những nhân lực đọc văn bản còn nhiều bỡ ngỡ.
Giải quyết việc này, ngoài việc tập huấn cho các địa phương, Bộ Y tế đang xây dựng sổ tay cẩm nang hướng dẫn đấu thầu thuốc để các địa phương có năng lực triển khai thực hiện.
"Bên cạnh năng lực, thực tiễn có đơn vị, cán bộ trong quá trình làm còn chưa dám nghĩ, dám làm, còn e ngại sai phạm nên triển khai còn vướng mắc", bà Lan nói.
Bộ Y tế cũng trình Thủ tướng ban hành chỉ thị quy định trách nhiệm người đứng đầu cơ sở khám chữa bệnh phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm liên quan đến thực hiện đấu thầu, đảm bảo về vật tư y tế. Bộ Y tế mong muốn địa phương, giám đốc cơ sở y tế tập trung triển khai nhiệm vụ hết sức quan trọng này.
Bộ trưởng cũng chỉ rõ vướng mắc cơ chế, có địa phương phân công cho trung tâm mua sắm vật tư tập trung của tỉnh hoặc Sở Y tế thực hiện nhưng do lo lắng quá trình triển khai mua sắm có vướng mắc, có sai phạm nên phân cấp hết cho cơ sở y tế.
"Nhiều trung tâm y tế tuyến huyện hoặc cơ sở y tế tuyến dưới cũng phải triển khai việc mua sắm thì thực sự rất khó khăn. Việc phân bổ nguồn lực, lên kế hoạch còn thiếu chủ động", bà Lan nhấn mạnh và cho rằng, bên cạnh các giải pháp, việc tổ chức thực hiện cũng cần được xem xét để triển khai mua sắm thuốc một cách hiệu quả.