Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV - diễn ra hôm nay 6/11, Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Thuỷ (Hải Dương) đặt vấn đề với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng về tình trạng lợi dụng mạng xã hội để thông tin sai lệch về tình hình đất nước, bôi nhọ, xuyên tạc, bịa đặt về cá nhân, đưa thông tin giả mạo làm hoang mang trong nhân dân.
Về chất vấn này, trước tiên, Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh tin sai, tin giả là vấn nạn toàn cầu. Tin giả ở Việt Nam chủ yếu xảy ra trên các nền tảng xuyên biên giới, mà chủ yếu là Facebook và Youtube.
“Việt Nam là một nước có chủ quyền trên không gian mạng. Do vậy, các nền tảng nội dung xuyên biên giới buộc phải tuân thủ luật pháp Việt Nam. Thời gian qua, Bộ xác định, làm sạch không gian mạng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và làm rất quyết liệt” – Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu quan điểm.
Tư lệnh ngành Thông tin và Truyền thông cho biết, về thể chế, đã ban hành nghị định về xử lý vi phạm hành chính trên mạng xã hội. Về công cụ quản lý, Bộ đã xây dựng và nâng cấp Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia. Đơn vị này có cái năng lực xử lý mỗi ngày là 300 triệu tin, có thể phân tích, đánh giá, phân loại và phát hiện sớm. Cùng với đó, hiện đã hình thành các đường dây nóng của Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử và các Sở Thông tin & Truyền thông để tiếp nhận phản ánh về các tin giả, tin xấu độc.
Bộ đã làm việc cứng rắn với các nền tảng xuyên giới, nhất là Facebook và Youtube. Tỷ lệ đáp ứng, gỡ bỏ thông tin xấu độc của Facebook đã tăng từ 10% lên 95% và của Youtube tăng từ 50% lên 90%.
“So với năm 2017, số lượng gỡ bỏ thông tin xấu độc của Facebook năm 2020 tăng 3 lần và số lượng video xấu độc được gỡ bỏ trên Youtube năm 2020 tăng 8 lần, số trang giả mạo được gỡ bỏ cũng tăng 8 lần” – Bộ trưởng Hùng dẫn chứng.
 |
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin tới các ĐBQH: Bộ đã làm việc cứng rắn với các nền tảng xuyên giới, nhất là Facebook và Youtube. |
Về xử lý vi phạm hành chính thì từ đầu năm 2020 đến nay, Bộ Thông tin Truyền thông cùng các Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh phối hợp với cơ quan chức năng địa phương đã xử lý hàng trăm trường hợp vi phạm về tin sai, tin giả, xử lý hàng ngàn đơn thư khiếu nại và phản ánh, tố cáo về tin giả.
Đề nghị xử phạt có tính răn đe
Để giải quyết vấn nạn tin sai, tin giả, Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, trong thời gian tới, đặc biệt là năm 2021, Bộ sẽ tập trung lại một số việc như tiếp tục sửa các Nghị định liên quan về mạng xã hội và tin giả, ban hành bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng trong năm nay.
Và đặc biệt, ông nêu rõ: “Yêu cầu định danh người sử dụng mạng xã hội. Chúng tôi coi đây là biên pháp căn cơ để người sử dụng không còn nghĩ rằng lên mạng xã hội là vô danh và vì thế mà vô trách nhiệm".
Ngoài ra, Bộ sẽ tiếp tục phát triển các công cụ rà quét và quản lý không gian mạng bắt buộc phải bằng công nghệ.
Các nền tảng xuyên biên giới bắt buộc phải tuân thủ luật pháp Việt Nam. Chúng tôi sẽ cùng với Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới đóng thuế và kiểm soát dòng tiền thanh toán.
Bộ trưởng chỉ ra rằng, hiện nay, 4 công ty lớn GAFA (viết tắt của Google, Apple, Facebook và Amazon) phát sinh doanh thu tại Việt Nam hàng tỉ USD nhưng chưa đóng thuế.
Trước thực tế trên, ông đề nghị Quốc hội thay đổi về xử phạt có tính răn đe.
“Chúng ta hiện nay, việc xử phạt chủ yếu là con số tuyệt đối mà chưa sử dụng mức phải dựa trên doanh thu. Nếu chúng ta phạt 100 triệu đồng (khoảng 5.000 USD) thì đối với cá nhân, doanh nghiệp nhỏ thì lớn nhưng đối với doanh nghiệp doanh thu hàng chục tỉ USD thì lại quá nhỏ. Các nước đã áp dụng mức phạt trên doanh thu với công ty xuyên biên giới - Ví dụ 4% doanh thu thì với Facebook, mức phạt này là trên 1 tỉ USD" - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề xuất.
Bộ trưởng nhấn mạnh, bài học rút ra có 4 điểm đáng lưu ý: Quy trình hành vi vi phạm pháp luật phải rõ ràng trong văn bản pháp luật; Mức phạt phải có tính răn đe; Phải có công cụ phát hiện tự động và quản lý bằng công nghệ; Và sau đó là thực thi nghiêm minh dù là nước ngoài hay trong nước.
