Theo Báo cáo kiểm toán ngày 25/4/2019 của Kiểm toán Nhà nước 3 đối với công tác sử dụng đất trước-trong và sau quý trình cổ phần hóa doanh nghiệp tại Bình Định, trong giai đoạn 2012-2015 trên toàn tỉnh Bình Định có 10 doanh nghiệp tiến hành tiến hành cổ phần hóa.
Nhưng tính đến thời điểm hiện nay có 05 doanh nghiệp vẫn giữ nguyên loại hình Công ty TNHH MTV do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ.
Đối với giai đoạn 2011-2017, có 18 doanh nghiệp cổ phần hóa (trong đó 10 doanh nghiệp địa phương, 8 doanh nghiệp Trung ương quản lý).
Trước khi cổ phần hóa, có 16/18 doanh nghiệp quản lý, sử dụng 101 thửa đất, tổng diện tích 7.962 triệu m2 (trong đó, đất sản xuất kinh doanh là 83 thửa, diện tích 7,93 triệu m2; đất xây dựng trụ sở là 17 thửa, diện tích 24.595m2; đất thực hiện dự án là 1 thửa, diện tích 7.84m2).
Khi thực hiện phương án sắp xếp doanh nghiệp có 12/16 doanh nghiệp cổ phần hóa thực hiện xây dựng phương án sử dụng đất đối với 86 thửa đất, diện tích 720.925m2.
Tuy nhiên, sau cổ phần hóa, diện tích đất do 16 doanh nghiệp cổ phần hóa quản lý sử dụng tăng lên 8,026 triệu m2, tăng 64.084m2 so với thời điểm trước khi tiến hành cổ phần hóa. Nguyên nhân do biến động điều chỉnh tăng thêm 06 thửa đất, diện tích 72.527m2 tại Công ty CP Dược và Trang thiết bị Y tế Bình Định (2 thửa, diện tích 20.943m2), Công ty CP Môi trường đô thị Quy Nhơn (2thửa), Công ty CP CVCX-CSĐT Quy Nhơn (1 thửa, diện tích 5.000m2) và tại Công ty CP Muối và Thực phẩm Bình Định (1 thửa, diện tích 46.481m2).
Trong quá trình kiểm toán, Kiểm toán phát hiện có 04/16 doanh nghiệp cổ phần hóa không xây dựng phương án sử dụng đất, có 3 doanh nghiệp xây dựng phương án sử dụng đất đối với 55 thửa đất (diện tích 341.749m2) không đúng quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định 59/2011/NĐ-CP và văn bản sửa đổi bổ sung.
Đặc biệt tại Công ty CP Đường sắt Nghĩa Bình đã chia thửa đất diện tích 14.680, tại địa chỉ số 02 Phó Đức Chính (phường Lê Hồng Phong, TP Quy Nhơn) thành 05 khu chức năng khi chưa có phê duyệt quy hoạch chi tiết của cơ quan có thẩm quyền.
Đối với các trường hợp khác việc phê duyệt phương án sử dụng đất, cho thuê đất chưa đúng với các quy định hiện hành, xác định giá để đấu giá chưa tuân thủ quy định về thu thập giá; tự ý đầu tư tài sản trên đất mà chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, cho thuê lại đất sai quy định;...
Cụ thể, có 55 thửa đất (diện tích 341.749,15m2) được phê duyệt phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa với hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất chưa đúng quy định của Luật Đất đai 2013, Nghị định của Chính phủ; có 07 thửa đất (diện tích 1.527m2) do Công ty CP Dược và Tranh thiết bị Y tế Bình Định đang sử dụng, nhưng chưa ban hành quyết định cho thuế đất theo quy định gây thất thu ngân sách nhà nước. Ngoài ra, còn nhiều trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất gây ảnh hưởng đến nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước.
Trước những sai phạm này, Kiểm toán nhà nước kiến nghị các cơ quan chức năng tỉnh Bình Định phải thu hơn 688 triệu đồng tiền thuê đất nộp về ngân sách nhà nước. Tiến hành kiểm điểm các tổ chức, đơn vị liên quan đến công tác tham mưu trong quý trình cổ phần hóa doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Kiểm toán nhà nước khu vực 3 yêu cầu tỉnh Bình Định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các thửa đất giao không đúng quy định; Ban hành các quyết định cho thuê đất đối với các thửa đất đang cho các doanh nghiệp thuê sử dụng; Kiểm tra, rà soát nhu cầu sử dụng đất thực tế của các doanh nghiệp, tránh sử dụng đất sai mục đích để ban hành các quyết định thu hồi; Rà soát chính sách miễn giảm tiền thuê đất theo đúng quy định.
Hạn để Bình Định thực hiện tổng kết và báo cáo về Kiểm toán nhà nước là trước ngày 30/6/2019./.
