Theo hướng dẫn của Sở Tư pháp TP.HCM, bất kỳ hợp đồng mua bán xe máy đã qua sử dụng nào cũng đều phải có giấy chứng nhận độc thân hoặc phải có sự đồng ý của vợ, chồng (nếu là trường hợp đang kết hôn).
Trao đổi với VietTimes, luật sư Bùi Quốc Tuấn – Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết: “Yêu cầu như vậy là đúng theo quy định của pháp luật hiện hành. Công dân có thể đến bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên địa bàn cư trú để yêu cầu công chứng hợp đồng mua bán xe. Ngoài những giấy tờ về chủ thể như chứng minh nhân dân của hai bên mua và bán; giấy tờ về xe (đăng ký xe)… thì cơ quan công chứng ( Phòng hoặc Văn Phòng) còn có thể yêu cầu các bên xuất trình những giấy tờ cần thiết để đảm bảo cho việc chứng nhận hợp đồng chính xác và hợp pháp. Việc này giúp tránh những vấn đề tranh chấp sau này, liên quan đến hoạt động hành nghề công chứng, phải đúng trình tự thủ tục, cũng như tránh việc Thanh Tra của Sở Hoặc Bộ Tư pháp phát hiện, sẽ bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định của Nghị Định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung bởi NĐ67/2015 ngày 14/8/2015 của Chính phủ”.
“Nếu căn cứ vào đăng ký xe (chỉ mang tên chủ xe - vợ hoặc chồng) thì không xác định được đó là tài sản riêng hay tài sản chung giữa vợ chồng. Từ đó Công chứng viên yêu cầu chủ sở hữu xe (tài sản) phải xuất trình giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của chủ xe tại thời điểm mua xe là đúng quy định của pháp luật” – Luật sư Tuấn giải thích.
“Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP ngày 23/12/2000 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Luật Hôn nhân và gia đình quy định: đối với tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân mà trên giấy chứng nhận quyền tài sản chỉ ghi tên một người thì tài sản vẫn được coi là tài sản chung vợ chồng và cả hai vợ chồng đều có quyền quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản đó (trừ trường hợp người vợ/ người chồng chứng minh được đó là tài sản riêng của mình)” – Luật sư Tuấn cho biết thêm.
“Khoản 3 Điều 213 Bộ luật dân sự năm 2015 cũng quy định: “Vợ chồng thỏa thuận hoặc ủy quyền cho nhau chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung”. Như vậy, nếu xem xe (tài sản) cần bán là tài sản riêng của chủ xe (vợ- chồng) thì chủ xe phải xuất trình xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc xuất trình giấy tờ về việc được tặng cho riêng, được thừa kế riêng ... theo đúng quy định của pháp luật.” – Luật sư Tuấn nêu ý kiến.
Luật pháp quy định như vậy nhưng việc các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn TP.HCM yêu cầu người bán xe máy đã qua sử dụng khi hợp đồng công chứng phải xuất trình giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân khiến công chúng thắc mắc. Vì với những tài sản có giá trị nhỏ thì thủ tục này có vẻ khá phiền hà. Lâu nay, cả người bán lẫn người mua đều cảm thấy thủ tục rắc rối, không cần thiết, từ đó đã xảy ra tình trạng tràn lan xe không chính chủ, gây khó khăn trong việc quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
 |
Một cửa hàng mua bán xe máy cũ (Ảnh: Internet) |
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ chuyển nội dung phản ánh trên của báo chí đến UBND TP.HCM để xác minh, đề xuất giải pháp xử lý và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trước ngày 3/2/2021.
Thực ra, tình trạng tương tự đã xảy ra ở mọi vùng miền, tỉnh thành trên toàn quốc.
Luật sư Tuấn hướng dẫn: “Việc xác nhận tình trạng hôn nhân của chủ xe cũng đơn giản. Theo Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch, Ủy ban nhân dân phường nơi thường trú của một người là cơ quan có thẩm quyền xác nhận và quản lý các vấn đề về hộ tịch của người đó, như: sinh, kết hôn, tử… Một người muốn thay đổi, cải chính, bổ sung, điều chỉnh hộ tịch của mình thì cũng phải thông qua cơ quan quản lý có thẩm quyền, chứ không được tự ý thực hiện”.
“Luật Hôn nhân và gia đình cũng quy định: Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cư trú của một trong hai bên kết hôn là cơ quan đăng ký kết hôn. Việc một người đã kết hôn hay còn đang độc thân thì Ủy ban nhân dân phường nơi thường trú của họ sẽ nắm rõ. Như vậy về mặt luật pháp, quy định này giải quyết được quyền lợi tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân. Tránh phát sinh tranh chấp không đáng có về sau” – Luật sư Tuấn khẳng định.
“Tuy nhiên, đối với những tải sản có giá trị thấp, thì đúng là phát sinh phiền hà khiến người dân lơ là, bỏ qua, dẫn tới tình trạng không chấp hành luật pháp, xe không chính chủ. Nên chăng cần có quy định tài sản có giá trị ở mức nào, còn những tài sản nhỏ thì không cần thiết, sẽ thực tế và đỡ phiền hà cho người dân hơn. Cũng có thể hợp đồng sang tên kèm theo cam kết, nếu có tranh chấp thì hoàn toàn chịu trách nhiệm” - Luật sư Bùi Quốc Tuấn gợi ý.
Hà Nội thí điểm đổi xe máy cũ lấy xe mới?
LS Bùi Quốc Tuấn: Nên khởi tố hình sự để răn đe người nhập cảnh trái phép
