Trong những hình ảnh do công ty Planet Labs PBC chụp vào đầu tháng này, có thể thấy một số tàu chiến neo đậu tại cơ sở hải quân Nga ở Tartus, một thành phố cảng trên biển Địa Trung Hải. Tuy nhiên, trong một bức ảnh chụp vào hôm 9/12, tất cả các tàu chiến này đều đã biến mất.
Theo các nhà quan sát phương Tây, diễn biến này làm dấy lên câu hỏi về tương lai của sự hiện diện quân sự của Nga tại Syria. Moscow đã ủng hộ Tổng thống Syria Bashar Assad trong cuộc nội chiến tàn khốc, đã kết thúc một cách bất ngờ vào cuối tuần trước sau khi lực lượng phiến quân lật đổ chế độ của ông trong một cuộc tấn công nhanh chóng.
Không rõ liệu các tàu chiến của Nga có rời đi vĩnh viễn hay không. Một hình ảnh chụp ngày 1/12 cho thấy một số tàu chiến neo đậu tại Tartus và hai ngày sau, chúng không còn ở đó nữa. Đến ngày 6/12, một số tàu chiến – bao gồm hai tàu chiến mặt nước và một tàu ngầm – đã quay trở lại. Nhưng 3 ngày sau, chúng lại biến mất một lần nữa.
Bộ Quốc phòng Nga chưa xác nhận bất kỳ thay đổi lớn nào về lực lượng, nhưng cơ quan tình báo quân sự Ukraine cho biết hôm đầu tuần này rằng Moscow đã rút tàu chiến khỏi căn cứ Tartus và đang vận chuyển vũ khí bằng đường hàng không từ căn cứ Khmeimim gần đó. Hiện chưa có bên nào xác minh độc lập những thông tin này.
Các tài khoản tình báo nguồn mở đã chỉ ra hoạt động hải quân bất thường, chia sẻ hình ảnh cho thấy các tàu chiến Nga đang lảng vảng ngoài khơi bờ biển Syria.
Tartus là căn cứ hải quân chính của Nga ở nước ngoài và cung cấp cho quốc gia này quyền tiếp cận một cảng nước ấm. Trong khi đó, Moscow sử dụng căn cứ Khmeimim gần đó để đưa đón lực lượng quân sự vào và ra khỏi châu Phi. Việc mất cả hai cơ sở này sẽ là một đòn giáng mạnh vào quân đội Nga.
Điện Kremlin dường như đang thực hiện các bước để đảm bảo an ninh cho các cơ sở quân sự của mình, nhưng các chi tiết xung quanh một chính phủ chuyển tiếp mới vẫn chưa rõ ràng. Theo các báo cáo của phương tiện truyền thông nhà nước Nga, phiến quân Syria đã kiểm soát hoàn toàn tỉnh nơi đặt các căn cứ của họ.
Hôm 8/12, khi được hỏi về số phận của các căn cứ của Nga tại Syria, một quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết họ "không thể suy đoán".
"Tôi nghĩ rằng không ai không biết rằng người Nga đã tuyên bố rằng họ đã đưa ông Assad đến Moscow", quan chức Mỹ này cho biết trong cuộc gọi với các phóng viên. "Vì vậy, chúng ta hãy xem người Syria, những người đã nỗ lực trong nhiều thập kỷ để lật đổ ách thống trị của chế độ Assad, nghĩ gì về điều đó khi nói đến các cơ sở của Nga".
Các lực lượng phiến quân do Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo – một tổ chức có nguồn gốc từ Al-Qaeda nhưng hiện đã tách khỏi nhóm khủng bố này – đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ ở tây bắc Syria vào cuối tháng 11. Phiến quân nhanh chóng chiếm được một số thành phố quan trọng trước khi giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus hôm 8/12, chấm dứt cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài hơn 13 năm.
Trong nhiều năm, ông Assad đã dựa vào sự hỗ trợ quân sự từ Nga, cũng như Iran và lực lượng Hezbollah ở Lebanon, để duy trì quyền lực. Nhà Trắng nhận định rằng nguyên nhân cho sự sụp đổ gây sốc của chế độ của ông là do ba bên này đã "bị suy yếu và mất tập trung" bởi các cuộc xung đột tương ứng của họ với Ukraine và Israel.
"Ông Assad thực sự đã bị bỏ rơi vì những người bạn duy nhất của ông không còn khả năng giúp đỡ nữa", quan chức chính quyền Biden cho biết.
Israel điều binh vào Syria, hàng loạt nước láng giềng Arab lên án
Dân chúng Syria tràn vào cướp phá Phủ Tổng thống và nhà riêng ông Assad
