Bên lề hội thảo lấy ý kiến về danh mục thuốc mới, bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế), đã có cuộc trao đổi với Viettimes và cho biết lần cập nhật danh mục thuốc BHYT này là bước mở rộng quyền lợi rất lớn cho người bệnh BHYT:
- Thưa bà, trong số thuốc mới được cập nhật, Bộ Y tế tập trung vào nhóm nào?
- Bộ Y tế đề xuất bổ sung 76 thuốc mới vào danh mục. Trong đó, nhóm thuốc điều trị ung thư có số lượng lớn nhất với gần 28 hoạt chất, bao gồm thuốc đích, thuốc miễn dịch, hóa chất và thuốc giải độc hỗ trợ sau xạ trị. Đây là nhóm thuốc có chi phí đắt đỏ.
Ngoài ung thư, nhiều nhóm thuốc quan trọng khác cũng được đưa vào như kháng nấm, kháng khuẩn, điều trị ký sinh trùng, tim mạch, nội tiết – tiểu đường, tâm thần kinh, da liễu, cơ xương khớp.
Một số nhóm bệnh vốn ít thuốc phát minh do chi phí nghiên cứu cao và mức chi trả thấp – điển hình là nhóm tâm thần kinh – cũng được bổ sung trong lần này nhằm tăng khả năng tiếp cận cho người bệnh.
- Việc đưa tới 457 thuốc về tuyến xã phản ánh định hướng gì của Bộ Y tế?
- Chúng tôi bám sát chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết 72 về tăng cường năng lực tuyến cơ sở. Khoảng 457 thuốc sẽ được phân bổ về trạm y tế xã để phục vụ điều trị ban đầu. Các thuốc chủ yếu tập trung vào nhóm kháng viêm – giảm đau, thuốc điều trị nhiễm khuẩn, thuốc tim mạch, tiểu đường để hỗ trợ quản lý bệnh mạn tính.
Ngoài ra, một số thuốc ung thư phục vụ chăm sóc giảm nhẹ hoặc tương đối an toàn cho ngoại trú cũng được đưa về tuyến xã theo đơn từ tuyến trên. Thuốc tâm thần kinh cũng được phân bổ để phục vụ quản lý bệnh nhân tại cộng đồng. Mục tiêu là giúp người dân được điều trị tại nơi sinh sống, giảm gánh nặng chuyển tuyến và chi phí đi lại.
- Bổ sung thuốc, đặc biệt thuốc ung thư và thuốc phát minh, có tác động đến quỹ BHYT, thưa bà?
- Theo ước tính, mỗi năm quỹ BHYT sẽ phải tăng chi hơn 2.700 tỉ đồng cho các thuốc mới và phần tăng tỷ lệ chi trả của một số thuốc trong danh mục. Chúng ta hiện còn một phần quỹ dự phòng, nhưng chỉ đủ cho khoảng hai năm nữa.
Do đó, để đảm bảo cân đối quỹ, từ năm 2027 trở đi, việc tăng mức đóng BHYT theo lộ trình là điều bắt buộc. Cùng lúc đó, chúng ta phải tính đến các nguồn bổ sung như BHYT bổ sung, bảo hiểm thương mại và ngân sách hỗ trợ người nghèo, cận nghèo, người thu nhập thấp và các nhóm yếu thế.
Tăng mức đóng là xu hướng tất yếu khi quyền lợi được mở rộng, đặc biệt với các thuốc có chi phí cao như thuốc ung thư, thuốc miễn dịch.
Tuy nhiên, Nhà nước sẽ hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần đối với người nghèo, cận nghèo, các đối tượng chính sách, trẻ em, học sinh sinh viên và người thu nhập trung bình trở xuống. Doanh nghiệp và người lao động sẽ được điều chỉnh theo lộ trình phù hợp.
Đồng thời, chúng tôi cũng tính toán chương trình hỗ trợ phần đồng chi trả để giảm gánh nặng cho người bệnh khi sử dụng các thuốc có giá cao.
- Một số chương trình hỗ trợ thuốc liệu có bị dừng và có ảnh hưởng đến bệnh nhân không, thưa bà?
- Tất cả các chương trình đã được Bộ Y tế phê duyệt hiện vẫn tiếp nhận bệnh nhân bình thường. Khi danh mục mới được cập nhật, nhiều thuốc từng nằm trong các chương trình hỗ trợ sẽ được quỹ BHYT thanh toán. Như vậy, quyền lợi người bệnh được đảm bảo liên tục.
Bên cạnh đó, chúng tôi đang rà soát để trình Chính phủ một nghị quyết thí điểm nhằm tạo ra cơ chế hỗ trợ đồng bộ hơn, phù hợp với các điểm mới của Nghị quyết 72 và Chỉ thị 52. Đây sẽ là nền tảng cho mục tiêu tiến tới miễn viện phí cơ bản, với sự đóng góp từ nhiều nguồn khác nhau.
- Bà có thể cho biết chiến lược dự phòng từ sớm sẽ giúp tiết giảm chi phí cho quỹ ra sao?
- Nếu quản lý bệnh tốt từ tuyến xã, điều trị ngoại trú nhiều hơn và giảm số ca điều trị nội trú, chi phí sẽ thấp hơn rất nhiều.
Một đợt điều trị nội trú tại tuyến trên trung bình hơn 4 triệu đồng, trong khi tuyến xã chỉ khoảng hơn 2 triệu. Điều trị ngoại trú tại tuyến cơ bản chỉ khoảng 300.000–500.000 đồng.
Khi phòng bệnh tốt, bệnh không tiến triển nặng, không phải điều trị ở giai đoạn muộn, chi phí sẽ giảm đáng kể. Đây là lý do chúng tôi nhấn mạnh việc tăng năng lực tuyến xã và mở rộng thuốc về tuyến cơ sở.
-Thời điểm nào người dân có thể hưởng quyền lợi từ danh mục thuốc mới?
- Bộ Y tế phấn đấu ban hành thông tư trong tháng 1/2026 và danh mục mới sẽ có hiệu lực vào cuối quý I/2026. Khi đó, người dân sẽ chính thức được hưởng lợi từ việc bổ sung thuốc mới tại tất cả các tuyến.
- Cảm ơn bà đã trao đổi!