Trung Quốc đã phát triển một thiết bị biển sâu nhỏ gọn có khả năng cắt cáp ngầm bọc thép ở độ sâu 4.000 m – gấp đôi độ sâu hoạt động của cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc ngầm hiện có. Công cụ này có bánh mài phủ kim cương 150 mm quay với tốc độ 1.600 vòng/phút, được thiết kế để tích hợp với tàu ngầm tiên tiến của Trung Quốc.
Diễn biến này đã làm dấy lên mối lo ngại về an ninh của cơ sở hạ tầng dưới nước trên khắp toàn cầu, vì các loại cáp này mang 95% dữ liệu truyền tải toàn cầu và hỗ trợ các hoạt động quan trọng trong cả lĩnh vực quân sự và dân sự.
Được phát triển bởi Trung tâm nghiên cứu khoa học tàu thủy Trung Quốc (CSSRC) và Phòng thí nghiệm trọng điểm nhà nước về phương tiện có người lái dưới biển sâu, thiết bị này được thiết kế để tích hợp với các tàu ngầm có người lái và không người lái tiên tiến của Trung Quốc, chẳng hạn như Fendouzhe và dòng Haidou.
Đây là lần đầu tiên một quốc gia chính thức công bố sở hữu công nghệ như vậy, đánh dấu sự phát triển đáng kể trong các hoạt động dưới biển sâu với cả ý nghĩa dân sự và quân sự.
Tại sao công nghệ cắt cáp biển sâu gây chú ý?
Thiết bị mới có khả năng cắt cáp ở độ sâu lên tới 4.000 m (13.123 feet), gấp đôi phạm vi hoạt động tối đa của cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc dưới biển hiện có.
Các phương pháp cắt cáp truyền thống từ lâu đã phải vật lộn với nhiều thách thức khi cắt qua cáp gia cố bằng thép.
Để giải quyết vấn đề này, nhóm nghiên cứu Trung Quốc do kỹ sư Hu Haolong đứng đầu đã phát triển một bánh mài phủ kim cương 150 mm quay với tốc độ 1.600 vòng/phút – tạo ra đủ lực để phá vỡ thép trong khi giảm thiểu sự xáo trộn đối với trầm tích biển xung quanh.
Theo tờ South China Morning Post (SCMP), những thông tin chi tiết này đã được công bố trong một bài báo được các chuyên gia bình duyệt và được xuất bản trên tạp chí Mechanical Engineer bằng tiếng Trung vào ngày 24/2.
Công cụ này được cung cấp năng lượng bởi động cơ 1 kilowatt với bộ giảm tốc 8:1, cân bằng mô-men xoắn và hiệu suất. Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài ở độ sâu như vậy có thể dẫn đến quá tải nhiệt, gây ra một hạn chế tiềm ẩn đối với thiết bị này.
Thiết bị cắt được bao bọc trong lớp vỏ hợp kim titan có phớt bù dầu để ngăn ngừa nổ dưới áp suất nước mạnh ở độ sâu 4.000 m.
Thiết kế này cho phép nó hoạt động liên tục trong điều kiện khắc nghiệt khi áp suất nước vượt quá 400 atm. Được vận hành bằng cánh tay robot trong điều kiện tầm nhìn gần bằng không, thiết bị này sử dụng công nghệ định vị tiên tiến để đảm bảo căn chỉnh chính xác trong quá trình cắt.
Công cụ cắt cáp của Trung Quốc có ý nghĩa gì đối với quốc phòng?
Mặc dù được phát triển chính thức cho các ứng dụng dân sự như hoạt động cứu hộ và khai thác đáy biển, bản chất mục tiêu sử dụng kép (trong cả dân sự và quân sự) của công cụ này đã gây ra mối lo ngại trong giới an ninh toàn cầu. Khả năng phá vỡ các tuyến cáp ngầm chiến lược có thể cung cấp cho Bắc Kinh một công cụ mạnh mẽ trong các cuộc xung đột địa chính trị.
Một trong những kịch bản đáng lo ngại nhất liên quan đến khả năng nhắm mục tiêu vào các tuyến cáp ngầm gần đảo Guam, một trung tâm quan trọng trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Guam có hơn một chục tuyến cáp quang phục vụ cho cả khách hàng quân sự và dân sự, bao gồm cả Google.
Trong trường hợp một phương tiện không người lái bí mật không nổi lên mặt nước cắt đứt những đường dây này, hoạt động thông tin liên lạc toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, chưa nói đến việc sự sẵn sàng phản ứng của quân đội trong một cuộc khủng hoảng cũng bị tác động.
Đại tá Không quân Mỹ đã nghỉ hưu Raymond Powell, người sáng lập dự án minh bạch hàng hải SeaLight tại Đại học Stanford, đã cảnh báo rằng Trung Quốc đang mở rộng "bộ công cụ vùng xám vốn đã rộng lớn" của mình.
Ông Powell nói với tờ The Diplomat: "Trung Quốc tiếp tục mở rộng bộ công cụ vùng xám vốn đã rộng lớn của mình, từ lâu đã tính toán rằng sự sẵn sàng làm mờ ranh giới giữa hòa bình và thù địch mang lại cho họ một lợi thế bất đối xứng".
Ông lưu ý thêm: “Việc phá hoại cáp và đường ống không chỉ đơn thuần là quấy rối. Đây là lời nhắc nhở rằng Bắc Kinh có khả năng gây ra nhiều thiệt hại hơn cho địch thủ của mình, nếu họ lựa chọn làm như vậy.”
Đã có 11 vụ việc cáp ngầm bị hư hỏng được báo cáo ở Biển Baltic kể từ năm 2023, làm dấy lên nhiều lo ngại và suy đoán.
Tại sao diễn biến này khiến Mỹ lo ngại?
Trung Quốc hiện đang vận hành đội tàu ngầm có người lái và không người lái lớn nhất thế giới, định vị mình là một thế lực thống trị trong các hoạt động dưới nước.
Trong khi đó, hạm đội biển sâu của Mỹ đang phải vật lộn để theo kịp, trong đó các tàu cũ kỹ đã hạn chế khả năng của Mỹ trong việc chống lại năng lực hàng hải đang tăng mạnh mẽ của Trung Quốc.
Tàu ngầm có người lái duy nhất của Nhật Bản, Shinkai 6500, cũng sắp “nghỉ hưu” mà không có người kế nhiệm theo kế hoạch, theo SCMP đưa tin.
Nhóm nghiên cứu của ông Hu khẳng định rằng thiết bị cắt cáp mới được dùng cho mục đích phát triển tài nguyên biển chứ không phải ứng dụng quân sự.
Trong tạp chí, họ viết, “Các quốc gia hiện buộc phải chuyển hướng trọng tâm khai thác tài nguyên của họ sang biển. Thế kỷ 21 là thế kỷ của đại dương. Tăng cường năng lực phát triển tài nguyên biển, thúc đẩy nền kinh tế xanh và xây dựng Trung Quốc thành cường quốc hàng hải là những thành phần quan trọng để hiện thực hóa giấc mơ Trung Hoa”.
Trung Quốc đi đầu trong công nghệ dùng nhựa thay đồng làm vỏ đạn
Mỹ đánh giá Trung Quốc sẽ trở thành "cường quốc AI", mối đe dọa quân sự và mạng lớn nhất
