Việt Nam chưa phải là nước chịu tác động mạnh
Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 5/3, phóng viên đặt câu hỏi liên quan tới tác động của các chính sách thương mại mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra trong thời gian qua gây khá nhiều lo lắng đối với các ngành hàng xuất khẩu.
"Thủ tướng trong cuộc họp sáng nay đã chỉ đạo có sự chuẩn bị để đưa ra đối sách và giải pháp ứng phó. Xin hỏi các bộ, ngành đã chuẩn bị đánh giá về khả năng chúng ta có thể bị áp thuế đối ứng như thế nào, đặc biệt là đối với các ngành mà Tổng thống Mỹ đã thông báo về việc tăng thuế, ví dụ như ngành ô tô, gỗ…?", phóng viên đặt câu hỏi.
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết ngay khi ông Trump đắc cử, Thủ tướng đã có chỉ đạo nghiên cứu chính sách, đối sách ứng phó.
Theo đó, Bộ Công Thương đã nghiên cứu, dự báo và báo cáo cập nhật tình hình với Chính phủ để có giải pháp. Ngay từ đầu năm 2025, Chính phủ khi họp cũng có nội dung khi đánh giá về tình hình thế giới cũng đề cập đến biến động diễn biến của thị trường thế giới, đồng thời với đó là một số chính sách tác động từ phía Hoa Kỳ. Như vậy, Chính phủ đã chủ động lường trước được sự việc và đề xuất các giải pháp.
Cập nhật tình hình, ông Tân cho hay đến nay chính quyền Mỹ đã đưa ra các chính sách áp thuế với một số mặt hàng, một số nước và có những tác động khác nhau. Việt Nam không nằm ngoài và chịu tác động bởi việc này. Tuy nhiên, có nhiều nước chịu tác động mạnh hơn, Việt Nam chưa phải là nước chịu tác động mạnh.
Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã theo dõi sát sao các động thái chính sách của Mỹ đối với các quốc gia. Dự kiến trong tháng 3 này, Chính phủ sẽ họp bàn chuyên đề trọng tâm, trọng điểm và những giải pháp.
Thứ trưởng Bộ Công thương cho hay, Bộ cũng đã thông qua Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, chủ động chuyển tải thông điệp tới phía Mỹ về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi.
Việt Nam không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh quốc gia của Mỹ. Dự kiến tuần tới bộ trưởng Bộ Công Thương sẽ trao đổi trực tiếp với trưởng đại diện thương mại Mỹ về những vấn đề kinh tế thương mại hai bên cùng quan tâm.
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
Ông Tân nhấn mạnh Việt Nam và Mỹ là hai nền kinh tế bổ sung cho nhau. Việc mất cân bằng trong thương mại giữa hai nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa hai nền kinh tế, là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước, không phải do nguyên nhân khác. Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường Mỹ. Ngược lại, còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam.
"Việt Nam là một nền kinh tế mở, trong quá trình hội nhập, Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan đối với hàng hoá Mỹ là không nhiều và trong thời gian tới có thể tiếp tục xuống thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế MFN đối với nhiều mặt hàng", ông Tân nói.
Do đó, theo ông Tân, một số sản phẩm của Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao, như ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, đồng thời sẽ tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.
Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Công thương cũng cho biết hai nước đã có cơ chế đối thoại chính sách Thành lập theo Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ. Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng chủ động giao các bộ ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm; trên cơ sở thương mại công bằng, có đi có lại, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng hài hòa, thỏa đáng lợi ích của các bên.
Việt Nam cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam. Đặc biệt là năng lượng trọng điểm (năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân…). Điều này tạo tiền đề để tăng cường nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ, qua đó góp phần cải thiện cán cân thương mại.
Đối với doanh nghiệp, Bộ Công Thương cũng chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Để tiếp tục phát triển trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động và khó khăn, ngoài nỗ lực từ Chính phủ, các bộ, ngành, còn phải dựa vào sự nhạy bén, chủ động bám sát thị trường và khả năng thích ứng, tìm tòi và phát triển năng lực cạnh tranh của bản thân các doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường… Đặc biệt, cần chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, cũng như đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có căng thẳng thương mại với Mỹ.