Ukraine tuyên bố đánh chặn thành công “siêu vũ khí” của quân đội Nga

Ukraine cho biết Nga đã bắn 8 tên lửa Kh-47M2 Kinzhal và 1 tên lửa 3M22 Zirkon trong cuộc tấn công quy mô lớn bắt đầu vào tối 16/11. Trong cuộc tấn công này, Nga đã triển khai 210 tên lửa và máy bay không người lái các loại.

Lực lượng không quân Ukraine cho biết lực lượng phòng thủ của họ đã bắn hạ hơn 140 vật thể mà Nga đã phóng trong cuộc tấn công, trong đó có 7 tên lửa Kinzhal và 1 tên lửa Zirkon.

Theo tuyên bố của Ukraine, thành công trong việc đánh chặn tên lửa mới đây là đòn giáng mạnh nhất vào danh tiếng của vũ khí siêu thanh của Nga, thứ mà Moscow từng ca ngợi là hệ thống tiên tiến nhất thế giới và về cơ bản là không thể ngăn cản.

Kinzhal (tiếng Nga có nghĩa là "dao găm") là một tên lửa đạn đạo phóng từ trên không tiên tiến dựa trên mẫu Iskander phóng từ mặt đất mà Moscow tuyên bố là vũ khí siêu thanh. Điều này gây hiểu lầm vì mặc dù nó có thể đạt tốc độ siêu thanh - ít nhất gấp 5 lần tốc độ âm thanh - và có khả năng cơ động nhất định, nhưng nó vẫn thiếu các đặc điểm quan trọng để được phân loại như vậy.

Tên lửa Kinzhal, được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố vào năm 2018, có thể mang lượng thuốc nổ thông thường nặng khoảng 1.000 pound (453 kg), bên cạnh đó nó cũng có thể mang đầu đạn hạt nhân.

Tên lửa Zircon, đôi khi được đánh vần là Tsirkon, là tên lửa phóng từ tàu chiến mà các quan chức Nga tuyên bố có thể di chuyển với tốc độ gần 7.000 dặm/giờ (11.265 km/giờ). Theo báo cáo, nó có tầm hoạt động hơn 600 dặm (965 km) và được đưa vào sử dụng trong quân đội Nga vào năm ngoái. Loại vũ khí này ít tham chiến hơn đáng kể so với Kinzhal. Lần sử dụng đầu tiên của nó ở Ukraine, được xác định từ các mảnh vỡ, là vào tháng 2 năm nay.

Trong khi tên lửa Kinzhal có thể được phóng từ các máy bay Nga như MiG-31 và máy bay ném bom, thì Zircon cho đến nay chỉ được trang bị giới hạn cho các tàu khu trục lớp Đô đốc Gorshkov của Hải quân Nga. Tuy nhiên, Nga đã thử nghiệm loại vũ khí này trên tàu ngầm và đang xem xét các nền tảng khác. Dường như không có bất kỳ bệ phóng nào ở Biển Đen, nhưng có một số lựa chọn tiềm năng khác.

Những tuyên bố của Ukraine về việc Nga đã triển khai các vũ khí siêu thanh vẫn chưa được các hãng thông tấn xác minh độc lập.

Ukraine bắn hạ tên lửa siêu thanh bằng cách nào?

Ukraine có một số hệ thống phòng không mà họ cho rằng có khả năng hạ gục tên lửa siêu thanh của Nga, bao gồm cả tên lửa SAMP-T do Pháp/Italy sản xuất và khẩu đội MIM-104 Patriot do Mỹ sản xuất. Kiev đã nhiều lần yêu cầu những bên ủng hộ phương Tây cung cấp thêm các hệ thống này để bảo vệ đất nước khỏi các cuộc tấn công như vụ cuối tuần qua.

Các nhà phân tích cho rằng khả năng Ukraine bắn hạ vũ khí tiên tiến của Nga, bao gồm cả tên lửa siêu thanh mà họ tự tuyên bố, có thể cung cấp cho cả Kiev và NATO những thông tin tình báo đáng kể. Đây là những hệ thống hàng đầu trong số các loại vũ khí đôi khi được mô tả là “siêu vũ khí” Nga.

Mặc dù các tên lửa siêu thanh của Nga cho đến nay vẫn chưa thể đáp ứng được kỳ vọng của Điện Kremlin là không thể ngăn cản, nhưng tỷ lệ đánh chặn của Ukraine đối với những vũ khí này vẫn tương đối thấp so với các loại vũ khí khác như máy bay không người lái và tên lửa hành trình truyền thống.

Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi tiết lộ vào tháng 8 rằng Nga đã phóng 111 tên lửa Kinzhal kể từ khi bắt đầu cuộc chiến vào tháng 2/2022 và Kiev đã bắn hạ được 28 tên lửa trong số đó – tỷ lệ đánh chặn chỉ 25%.

Ông Syrskyi cho biết Nga mới chỉ sử dụng tên lửa Zircon 6 lần. Theo truyền thông Ukraine, hai trong số những quả đạn này đã bị bắn hạ, trong khi bốn quả còn lại tấn công các mục tiêu dân sự. Số liệu thống kê về số lần đánh chặn của những tên lửa này hiện có vẻ cao hơn nhưng chỉ một chút.

Viện Kinh tế Thế giới Kiel của Đức lưu ý rằng dữ liệu về tỷ lệ đánh chặn tên lửa siêu thanh là rất khan hiếm.

"Ukraine tuyên bố tỷ lệ đánh chặn 25% đối với tên lửa siêu thanh Kinzhal và Zircon, nhưng các nguồn tin Ukraine cũng chỉ ra rằng những lần đánh chặn như vậy đòi hỏi phải bắn đồng loạt 32 bệ phóng trong khẩu đội Patriot của Mỹ mới có cơ hội bắn hạ được 1 tên lửa siêu thanh", viện nghiên cứu cho biết.

Hiện chưa rõ tình hình thực tế ra sao, nhưng như báo cáo trên, tên lửa siêu thanh vẫn gây áp lực hết sức to lớn lên hệ thống phòng không vốn đã căng thẳng của Ukraine, và có nguy cơ làm cạn kiệt tên lửa đánh chặn trong khi không đảm bảo được thành công.

Lockheed Martin, công ty sản xuất Patriot, gần đây đã thông báo rằng họ đang chuẩn bị đẩy mạnh sản xuất tên lửa đánh chặn PAC-3 một lần nữa trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng.