Việc Mỹ tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và hạn chế quyền truy cập của Ukraine vào hình ảnh vệ tinh quan trọng được dự báo sẽ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng phòng thủ của nước này trước các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, một nhà lập pháp Ukraine nói với tờ Business Insider tại Kiev.
Ông Serhiy Rakhmanin, một thành viên của ủy ban quốc hội Ukraine về an ninh quốc gia, quốc phòng và tình báo, cho biết quyết định này cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng giám sát quân đội và thiết bị của Nga ở hậu phương.
Việc quan sát sự thay đổi và hoạt động tụ quân của đối phương trên chiến trường là rất quan trọng để triển khai kế hoạch phòng thủ thích hợp. Tình báo và hình ảnh vệ tinh cũng cho phép thực hiện các đòn tấn công sâu về phe địch.
Các quan chức Mỹ đã xác nhận vào đầu tuần rằng Washington đã ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Kiev. Động thái này diễn ra sau quyết định của ông Donald Trump về việc tạm dừng dòng viện trợ quân sự cho quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá này, sau cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 28/2.
Sau đó, trong hôm 7/3, chính quyền Trump đã đình chỉ quyền truy cập vào hình ảnh vệ tinh của các tài khoản Ukraine. Maxar, một công ty hình ảnh vệ tinh hàng đầu của Mỹ cung cấp dịch vụ cho Kiev, cho biết họ cũng bị ảnh hưởng bởi động thái này.
Mặc dù nguồn cung vũ khí là vấn đề được các bên quan tâm nhất, nhưng thông tin tình báo cũng đóng vai trò rất quan trọng. "Thông tin tình báo là một trong những thứ quan trọng nhất mà Ukraine nhận được từ Mỹ", ông Rakhmanin cho biết, thêm rằng "vấn đề nhạy cảm nhất" đối với Kiev là lệnh cấm sử dụng dữ liệu vệ tinh.
"Điều này gây ra nhiều vấn đề, đặc biệt là trong việc thu thập thông tin về các cuộc tấn công bằng tên lửa. Nó làm suy yếu đáng kể khả năng của hệ thống phòng không", ông Rakhmanin cho biết. "Mỹ đã cung cấp cho Ukraine thông tin thu được từ vệ tinh, bao gồm dữ liệu của Maxar".
Maxar được ký hợp đồng với hệ thống Global Enhanced GEOINT Delivery (GEGD), một cổng thông tin chính có thể chia sẻ quyền truy cập vào hình ảnh vệ tinh thương mại do Mỹ mua với các đồng minh và đối tác. Công ty cho biết chính phủ Mỹ đã tạm thời đình chỉ các tài khoản của Ukraine trong GEGD.
Cơ quan Tình báo Địa-không gian Quốc gia, một bộ phận của Bộ Quốc phòng Mỹ, đã xác nhận động thái này và cho biết họ đã hành động "theo" lệnh của chính quyền Trump.
Ukraine bị “bịt mắt” trên chiến trường
Việc tiếp cận hình ảnh vệ tinh rất quan trọng đối với Ukraine vì nó cho phép nước này lập kế hoạch tấn công, theo dõi các hoạt động quân sự của Nga và đánh giá thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng. Nó cũng cung cấp cho thế giới quyền tiếp cận trực quan chưa từng có đối với cuộc xung đột kéo dài 3 năm.
Tác động đầy đủ của việc Mỹ tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự vẫn chưa rõ ràng, nhưng các nhà lập pháp và quan chức Ukraine như ông Rakhmanin hy vọng rằng ngành công nghiệp quốc phòng đang bùng nổ của Kiev và các nước châu Âu có thể giúp lấp đầy một số khoảng trống trong cả hai lĩnh vực.
Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đầu tuần này nói rằng việc đóng băng viện trợ của Mỹ ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến hệ thống phòng không của đất nước ông. Việc thiếu tên lửa đánh chặn, cùng với hạn chế về khả năng thu thập thông tin chính xác về các cuộc tấn công trên không, có thể là một vấn đề nghiêm trọng trong việc bảo vệ các thành phố khỏi Nga.
"Việc hạn chế thông tin tình báo đặc biệt gây ra vấn đề trong việc chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa, giám sát Biển Đen và Biển Azov, cũng như theo dõi các hoạt động di chuyển quân đội và thiết bị sâu trong lãnh thổ của Nga", ông Rakhmanin cho biết.
Cho đến nay, cách tiếp cận của chính quyền Trump đối với cuộc chiến ở Ukraine đã rất khác so với chính quyền Biden – vốn đã cam kết hỗ trợ an ninh hơn 65 tỷ USD sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022.
Các quan chức của ông Trump đã bày tỏ sự hoài nghi về việc Mỹ tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine, với việc Tổng thống thúc đẩy chấm dứt chiến tranh nhanh chóng, ngay cả khi đó là một thỏa thuận tồi tệ đối với Kiev.
Vào cuối tháng 2, căng thẳng bùng phát sau khi ông Trump và Phó Tổng thống J.D. Vance chỉ trích ông Zelensky tại Nhà Trắng về các cuộc đàm phán hòa bình với Nga theo các điều khoản bất lợi. Sau đó, Mỹ đột ngột gây sức ép lên Kiev bằng cách tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo.
Các chuyên gia về xung đột tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ đã cảnh báo rằng Moscow có khả năng sẽ lợi dụng quyết định của ông Trump và tăng cường chiến dịch tấn công vào Kiev.
Xem quân đội Nga dội tên lửa đạn đạo xuống vị trí hệ thống pháo đắt tiền của Ukraine
Phó Tổng thống Mỹ và con gái bị nhóm người ủng hộ Ukraine quấy rối khi đang đi dạo
