Tờ Quân giải phóng Trung Quốc chỉ nói mập mờ là một số tàu của Trung Quốc, trên đường về sau khi tham gia cuộc tập trận RIMPAC của Mỹ ở khu vực Tây Thái Bình Dương, đã tổ chức diễn tập «ở một nơi nào đó» trên Biển Nhật Bản. Biển Nhật Bản là tuyến đường chiến lược, nằm giáp Nhật Bản, Nga, Hàn Quốc và Triều Tiên.
Như thường lệ, Bắc Kinh vẫn nói rằng đó là hoạt động thường xuyên, nhằm tăng cường năng lực chiến đấu xa bờ cho hạm đội Trung Quốc, phù hợp với luật pháp quốc tế, và «không nhắm vào riêng một quốc gia, khu vực hay mục tiêu nào».
Tuy nhiên, giới quan sát gắn thông tin về cuộc tập trận với một loạt hành động khiêu khích mới đây của Trung Quốc trên vùng Biển Hoa Đông, nằm ở phía nam Biển Nhật Bản, khi Bắc Kinh liên tiếp xua cả trăm tàu cá, có cả chục tàu hải cảnh Trung Quốc đi theo bảo vệ, tiến sát vào vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, hiện do Nhật Bản quản lý nhưng bị Bắc Kinh đòi chủ quyền.
Các động thái kể trên bị Tokyo đánh giá là khiêu khích, đã diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang mở rộng một căn cứ quân sự trong khu vực quần đảo Nam Kỉ, ngoài khơi thành phố cảng Ôn Châu, thuộc tỉnh Chiết Giang. Chuỗi đảo này chỉ cách quần đảo Senkaku/Điếu Ngư khoảng 100km, còn gần Senkaku hơn cả Okinawa, nơi đặt các căn cứ quân sự của Mỹ.
Theo hãng tin Kyodo ngày 19/8, nhiều nguồn tin vừa cho biết là Trung Quốc đã xây xong một cầu tàu lớn dùng cho chiến hạm tại căn cứ quân sự trên đảo Nam Kỉ. Một số tàu chiến Trung Quốc đã cặp bến này. Điểm đáng ngại là cầu tàu trên đảo Nam Kỉ, với chiều dài từ 70 đến 80m, có khả năng tiếp nhận các tàu đổ bộ cỡ lớn của Trung Quốc.
Theo các nguồn tin trên, căn cứ quân sự ở Nam Kỉ đã được Trung Quốc ráo riết củng cố và mở rộng trong thời gian qua, với mục tiêu là chuẩn bị đối phó với Nhật Bản và Mỹ, hai nước không ngừng chỉ trích các hành vi ngày càng quyết đoán của Trung Quốc trên cả Biển Hoa Đông lẫn Biển Đông.
Trên những hòn đảo đã có một hệ thống radar tiên tiến và một sân bay trực thăng thích hợp với loại trực thăng dùng trên tàu sân bay. Trung Quốc cũng có ý định xây dựng một đường băng quân sự trên đảo. Ngoài ra, Trung Quốc còn có một kế hoạch xây dựng một căn cứ quan trọng cho lực lượng hải cảnh tại Ôn Châu, với nhiệm vụ yểm trợ cho các tàu phụ trách khu vực Senkaku/Điếu Ngư.
