Trong một cuộc hội đàm trực tuyến hôm đầu tuần, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa và người đồng cấp Nhật Bản Nobuo Kishi cũng nhất trí sẽ thiết lập một đường dây nóng quân sự trong năm tới để giảm thang căng thẳng trên biển Hoa Đông.
Hai quốc gia có tranh chấp lãnh thổ kéo dài tại một nhóm đảo không người ở mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư còn Nhật Bản gọi là Senkaku. Căng thẳng trên biển Hoa Đông đã gia tăng do vấn đề chủ quyền và kích thước của vùng đặc quyền kinh tế (EEZ), vốn quyết định quyền được khai thác các nguồn lực thiên nhiên tại đây.
Tuần trước, Nội các Nhật Bản thông qua ngân sách quốc phòng cao kỷ lục 5,4 nghìn tỉ Yen (47,2 tỉ USD) cho năm tài khóa 2022, nói rằng họ tăng ngân sách là do các hoạt động tăng cường sức mạnh quân đội của Trung Quốc.
“Trong các vấn đề trên biển Hoa Đông và quần đảo Điếu Ngư, Trung Quốc sẽ giữ thái độ kiên quyết trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích trên biển” – ông Ngụy Phượng Hòa nói, theo tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc.
Ông Ngụy thêm rằng cả hai nước nên cùng nhau kiểm soát rủi ro và ngăn chặn xung đột gia tăng.
Phát biểu trong cuộc hội đàm trực tuyến kéo dài 2 giờ đồng hồ, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi nói rằng Bắc Kinh đang cố gắng thay đổi hiện trạng trên biển Hoa Đông một cách đơn phương, đồng thời hối thúc Trung Quốc kiềm chế.
Ông Kishi nói rằng hòa bình và sự ổn định của eo biển Đài Loan đóng vai trò sống còn đối với an ninh của Nhật Bản. Ông thêm rằng Tokyo “cực kỳ quan ngại” về những hoạt động của tàu hải cảnh Trung Quốc xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và rằng Nhật sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tình hình.
“Do còn nhiều vấn đề hiện hữu với Trung Quốc, chúng ta cần phải nỗ lực và duy trì các cuộc đối thoại thực chất để khuyến khích sự trao đổi, thấu hiểu và tin tưởng lẫn nhau” – ông Kishi nói.
Hai vị Bộ trưởng Quốc phòng, từng đối thoại cách đây 1 năm, hội đàm trong bối cảnh căng thẳng trong quan hệ hai nước. Sự ủng hộ ngày càng tăng của Nhật đối với Đài Loan – đảo tự trị mà Bắc Kinh coi là một phần lãnh thổ của họ - trong những tháng gần đây đã khiến Trung Quốc tức giận.
Bắc Kinh đã triệu tập Đại sứ Nhật sau khi cựu Thủ tướng Shinzo Abe hồi tháng trước nói rằng, cả Mỹ và Nhật sẽ không thể ngồi yên nếu như Trung Quốc đại lục tấn công Đài Loan. Trợ lý Ngoại trưởng Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh, nói với Đại sứ Nhật Hideo Tarumi rằng phát ngôn của ông Abe “đã công khai thách thức chủ quyền của Trung Quốc và thể hiện rõ sự ủng hộ các thế lực độc lập ở Đài Loan.”
Ngoài ra, Nhật Bản đã tuyên bố sẽ không cử phái đoàn của chính phủ tới tham dự Thế vận hội mùa Đông ở Bắc Kinh, một quyết định được cho là tham gia với Mỹ tẩy chay ngoại giao sự kiện thể thao này. Tuy nhiên, các vận động viên Nhật vẫn được phép tham gia.
Trung Quốc cảnh báo Nhật Bản "không nhúng tay" vào vấn đề Đài Loan
Cảnh sát biển và Hải quân Nhật diễn tập sử dụng vũ khí ngăn chặn tàu Trung Quốc tiếp cận đảo Senkaku
