Trung Quốc vừa hoàn thành một dải vành đai kiểm soát cát chạy qua 3 sa mạc ở khu tự trị Nội Mông, đánh dấu thêm một cột mốc quan trọng trong quá trình xây dựng “vạn lý trường thành xanh” tại vùng khô hạn phía bắc nước này.
Theo Tân Hoa Xã, ngày 6/7 vừa qua, những ô rơm cuối cùng, một phương pháp phổ biến ở Trung Quốc để ổn định bề mặt cát, đã được đặt tại rìa phía nam sa mạc Badain Jaran.
Sự kiện này đã hoàn tất vành đai xanh dài 1.856 km băng qua cả ba sa mạc: Badain Jaran, Tengger và Ulan Buh, theo bản tin hôm 7/7 của hãng.
Ba sa mạc này nằm trong địa khu Alxa - vùng cực tây của Nội Mông, với tổng diện tích lên tới 94.700 km².
Ông Trương Hữu Vĩnh, kỹ sư trưởng của Cục lâm nghiệp, đồng cỏ và kiểm soát sa mạc thuộc kỳ Alxa Hữu, chia sẻ với Tân Hoa Xã: “Chúng tôi sử dụng phương pháp ô rơm trước tiên để ngăn cát bay, sau đó trồng các loại cây chịu hạn như cây saxaul. Cách làm này giúp hình thành một hệ thống phòng và kiểm soát sa mạc hiệu quả, từ đó tăng cường lá chắn sinh thái”.
Sa mạc Badain Jaran là sa mạc lớn thứ 3 của Trung Quốc. Riêng 3 sa mạc nói trên chiếm khoảng 1/3 diện tích đất của địa khu Alxa và hơn 83% tổng diện tích đất hoang mạc của toàn Nội Mông.
Theo Tân Hoa Xã, lượng mưa trung bình hàng năm tại khu vực này dưới 200 mm, trong khi lượng nước bốc hơi lên đến hơn 3.000 mm, tức gấp 15 lần.
Dự án liên kết các vành đai xanh hiện có giữa 3 sa mạc được khởi công vào tháng 2 năm nay, và các hoạt động kiểm soát cát cũng như phục hồi đồng cỏ sẽ tiếp tục được triển khai.
Đây là giai đoạn mới nhất trong nỗ lực kéo dài hàng chục năm của Trung Quốc nhằm ngăn chặn sa mạc hóa ở khu vực phía bắc thông qua các biện pháp kiểm soát cát và trồng rừng, trong khuôn khổ Chương trình “Vành đai rừng chắn gió vùng Tam Bắc”.
“Tam Bắc” là cách gọi chung cho ba khu vực: Đông Bắc, Bắc và Tây Bắc Trung Quốc - những nơi bị đe dọa nhiều nhất bởi sa mạc hóa.
Khởi động từ những năm 1970, chương trình này đã tạo nên một mạng lưới dài hàng nghìn km gồm rừng và bụi cây nhằm ổn định sa mạc Gobi, giúp giảm thiểu các trận bão cát tràn vào những vùng lân cận như Bắc Kinh.
Vào tháng 11 năm ngoái, một vành đai xanh cũng đã được hoàn thành bao quanh sa mạc Taklamakan ở khu tự trị Tân Cương. Đây là sa mạc lớn nhất Trung Quốc và là sa mạc cát bay lớn thứ 2 thế giới.
Các sa mạc cát bay bị chi phối bởi gió mạnh, tạo nên những cồn cát di động và bão cát thường xuyên, ảnh hưởng đến thời tiết, nông nghiệp và sức khỏe con người.
Vành đai xanh quanh sa mạc Taklamakan dài 3.050 km, bao gồm nhiều loại cây bụi, cây gỗ và các kỹ thuật chắn cát khác. Công trình này nhằm ngăn chặn sự lan rộng của sa mạc và bảo vệ các tuyến đường bộ, đường sắt khỏi vùng được mệnh danh là “biển chết”, do 85% diện tích Taklamakan bị bao phủ bởi cát di động và điều kiện cực kỳ khắc nghiệt khiến nó trở thành một trong những sa mạc nguy hiểm nhất thế giới.
Nhiều quốc gia khác cũng đang xây dựng các vành đai xanh để chống lại quá trình sa mạc hóa, điển hình như Sáng kiến Vạn lý trường thành xanh của châu Phi nhằm ngăn chặn sự mở rộng về phía nam của sa mạc Sahara.
Chương trình này được Liên minh châu Phi phát động từ năm 2007, đặt mục tiêu phục hồi 100 triệu hecta đất bị thoái hóa vào năm 2030, với sự hỗ trợ của vành đai xanh dài 8.000 km.
Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong sáng kiến này thông qua việc chia sẻ công nghệ, chuyên môn và hỗ trợ tài chính.
Ông Lôi Gia Cường, chuyên gia hàng đầu về kiểm soát sa mạc hóa từ Viện Sinh thái và Địa lý Tân Cương thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho biết trong một hội thảo tại Bắc Kinh đầu năm nay rằng các nhà khoa học Trung Quốc đã giới thiệu nhiều kỹ thuật kiểm soát cát giúp xây dựng vành đai xanh châu Phi.
Trong đó có việc áp dụng kỹ thuật ô rơm - một phương pháp đã được Trung Quốc hoàn thiện trong các sa mạc của mình cùng với việc trồng các loại cây bụi chịu hạn để ổn định cát bay gần Nouakchott, thủ đô của Mauritania, ông Lôi chia sẻ.
Alibaba dự báo AI sẽ trở thành “đồng nghiệp số” của con người trong 5 năm tới
Thổ Nhĩ Kỳ phát triển hệ thống phòng thủ laser Yildirim-100 lắp đặt trên máy bay
