Bài xã luận cùng nội dung phiên bản tiếng Trung và tiếng Anh được xuất bản trên tờ Hoàn Cầu cho thấy một sự căng thẳng trước phán quyết của Tòa án Trọng tài quốc tế Liên Hiệp Quốc, sẽ được công bố dự kiến vào ngày 12.07 về những tranh chấp của Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông.
Tờ Hoàn Cầu cho rằng tranh chấp đã bị phức tạp hóa do sự can thiệp của Mỹ và bây giờ phải đối mặt với sự leo thang căng thẳng hơn nữa sau phát quyết của Tòa án trọng tài Quốc tế, có thể đe dọa “chủ quyền” Trung Quốc.
"Washington đã triển khai hai cụm tàu sân bay tấn công chủ lực trên Biển Đông, Mỹ muốn gửi một tín hiệu rõ ràng bằng cách phô diễn sức mạnh hải quân. Như một siêu cường lớn nhất trong khu vực, Mỹ đang chờ đợi sự vâng phục của Trung Quốc", theo Hoàn Cầu.
Trung Quốc nên gia tăng tốc độ phát triển sức mạnh răn đe quân sự để có thể giáng cho Mỹ một bài học đau đớn nếu Washington can thiệp vào tranh chấp bằng vũ lực, bài viết trên Hoàn Cầu nhấn mạnh.
"Trung Quốc mong muốn tranh chấp có thể được giải quyết thông qua đàm phán, nhưng cần chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ cuộc xung đột quân sự nào. Đây là lẽ thường trong quan hệ quốc tế."
Khi được phỏng vấn về bài xã luận và liệu cuộc xung đột có thể xảy ra trên Biển Đông? phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho biết chính phủ Trung Quốc đã cam kết duy trì hòa bình.
"Trung Quốc cùng làm việc với các nước ASEAN để bảo vệ hòa bình và ổn định ở Biển Đông", phát ngôn viên Hồng Lỗi phát biểu trong cuộc họp báo hàng ngày, đề cập đến Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.
“Gần đây, chúng tôi đã nhiều lần nhấn mạnh rằng đối với những tranh chấp có liên quan, Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ quyết định nào được áp đặt bởi một bên thứ ba như một phương tiện phân giải, hay bất kỳ chương trình giải pháp nào áp đặt lên Trung Quốc." ông Hồng Lỗi tuyên bố.
Tờ Hoàn Cầu nằm dưới quyền quản lý của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức Đảng Cộng sản Trung Quốc, tờ báo nhỏ này được đọc rộng rãi trong giới hoạch định chính sách dù không có chức năng phát ngôn như Nhân dân Nhật báo và bài xã luận không được coi như là quan điểm chính sách của chính phủ Trung Quốc. Hoàn cầu cũng khá nổi tiếng với quan điểm chủ nghĩa dân tộc cửng rắn.
Trung Quốc dường như đã cảm thấy tức giận bởi các cuộc tuần tra đảm bảo tự do hàng hải của Mỹ trên Biển Đông, triển khai diễn tập quân sự trong vùng nước tranh chấp này bắt đầu từ ngày 05.07.2016.
Theo China Daily, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết những cuộc diễn tập quân sự như vậy là hoạt động thường xuyên của quân đội Trung Quốc.
Trước thời điểm phán quyết của tòa án quốc tế, Manila tìm cách làm giảm căng thẳng với cường quốc láng giềng nhưng vẫn kiên định trước sức ép đề nghị bỏ qua phán quyết của Tòa án.
Ngày 05.07.2016, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay phát biểu trước truyền hình ABC nhận xét: "Thực tế là không ai muốn một cuộc xung đột, không ai muốn giải quyết xung đột của chúng tôi bằng bạo lực, không ai muốn chiến tranh".
"Theo sự hiểu biết của tôi thì Tổng thống (Philipines) muốn duy trì mối quan hệ vững chắc hơn, tốt hơn với tất cả quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản và tất cả," ông Yasay nói, ám chỉ Tổng thống Rodrigo Duterte, vừa tuyên thệ nhậm chức vào tuần trước.
Ông nói thêm rằng cần phải có một "phái viên đặc biệt" thúc đẩy giải quyết tranh chấp chủ quyền Trung Quốc.
Các quan chức Mỹ quan ngại rằng phán quyết của tòa án quốc tế ở Hague có thể là nguyên nhân khiến Bắc Kinh tuyên bố vùng nhận dạng phòng không ADIZ, như đã từng thực hiện vào năm 2013 trên biển Hoa Đông, hoặc gia tăng tốc độ bồi đắp những đảo nhân tạo dưới quyền kiểm soát trong các khu vực có tranh chấp.
Tờ China Daily trích dẫn từ những nguồn thông tin giấu tên cho biết, phản ứng của Trung Quốc có sẽ "hoàn toàn phụ thuộc" vào Philippines.
"Sẽ không có sự cố nào xảy ra nếu tất cả các bên liên quan đặt sang một bên phán quyết của trọng tài quốc tế", một nguồn tin phát biểu trên ấn phẩm bằng tiếng Anh.
"Trung Quốc chưa bao giờ đi trước ... khuấy động căng thẳng trong khu vực" một nguồn tin khác bổ sung.
NT
