Coi trọng “pháp trị” ở Biển Đông
Hãng tin Kyodo (Nhật Bản) cho hay ngày 4/6, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã lên tham quan tàu sân bay trực thăng JS Izumo của Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản khi con tàu này cùng với tàu khu trục JS Sazanami lớp Takanami đang thăm cảng Subic ở đảo Luzon, miền bắc Philippines.
Ông Rodrigo Duterte còn tiến hành hội kiến với ông Katsuyuki Kawai, Trợ lý Thủ tướng Nhật Bản đang ở thăm Philippines. Hai bên nhất trí cho rằng hiện là lúc gây sức ép với Triều Tiên.
Hiện nay, Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản đang thông qua chương trình “cho mượn” máy bay huấn luyện TC-90 để tăng cường hợp tác với Hải quân Philippines nhằm đối phó với Trung Quốc, nước đang có nhiều hành động bành trướng ở khu vực Biển Đông. Ông Rodrigo Duterte lên thăm tàu sân bay trực thăng JS Izumo đã thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với Nhật Bản.
Sau khi được ông Katsuyuki Kawai cùng với Đại sứ Nhật Bản tại Philippines Kazuhide Ishikawa và binh sĩ Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản đón tiếp, ông Rodrigo Duterte đã tham quan bên trong tàu JS Izumo như khu y tế và trung tâm chỉ huy, đồng thời tham quan máy bay trực thăng trên tàu JS Izumo.
Sau khi tiến hành hội kiến với ông Rodrigo Duterte, ông Katsuyuki Kawai cho biết: “Chúng tôi nhất trí cho rằng hiện là lúc gây sức ép lên Triều Tiên”. Còn về tình hình Biển Đông, hai bên đã đạt được đồng thuận về coi trọng “pháp trị”.
Ông Katsuyuki Kawai nhấn mạnh: “Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác quốc phòng trong lĩnh vực an toàn hàng hải với Philippines. Nhật Bản và Philippines đều là quốc gia biển và tất cả lợi ích quốc gia đều bắt nguồn từ biển”.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đánh giá cao khả năng HA/DR (cứu trợ nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai) của tàu sân bay JS Izumo, đồng thời cho biết Philippines sẵn sàng tăng cường hợp tác quốc phòng với Nhật Bản – The Philippines Star cho biết.
Ông Rodrigo Duterte khẳng định, Philippines và Nhật Bản có quan hệ lịch sử lâu đời và cam kết sẽ trở thành đồng minh “trong mọi thời đại”. Ông Rodrigo Duterte còn khẳng định, Nhật Bản là người bạn đáng tin cậy, mong muốn có thể cùng tiến bước trong tương lai.
Thông cáo báo chí của Hải quân Philippines nhấn mạnh, chuyến thăm 4 ngày của biên đội tàu chiến Nhật Bản “nhằm tăng cường mối quan hệ mạnh mẽ giữa Hải quân Philippines và Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản. Điều này sẽ thúc đẩy hòa bình và ổn định cũng như hợp tác hàng hải giữa hai nước thông qua ngoại giao hải quân và tình hữu nghị. “Trong vài ngày tới, hải quân hai bên sẽ tham gia các hoạt động như thăm tàu, tiếp đón đoàn và tổ chức các hoạt động giao lưu khác như thi đấu thể thao”.
Tàu sân bay trực thăng JS Izumo Nhật Bản dài khoảng 250 m, có thể chở 14 máy bay trực thăng, là tàu chiến lớn nhất của Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, quy mô tương đương tàu sân bay Nhật Bản trong thời kỳ Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Tháng 5/2017, tàu chiến này đã lần đầu tiên thực hiện nhiệm vụ bảo vệ cho tàu chiến Mỹ theo các điều khoản của Luật An ninh.
Tàu sân bay trực thăng Izumo Nhật Bản lần này tiến hành chuyến thăm Philippines trong thời gian 4 ngày. Điều này sẽ có tác dụng tăng cường quan hệ Nhật Bản - Philippines.
Một mũi tên trúng nhiều đích
Đánh giá về việc Nhật Bản điều tàu sân bay trực thăng JS Izumo đến Biển Đông, nhà nghiên cứu Hứa Lợi Bình, Trung tâm chiến lược toàn cầu và châu Á - Thái Bình Dương, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc cho rằng Nhật Bản điều tàu chiến này đến đi lại trên Biển Đông có 3 mục đích: Một là “phá hoại” quan hệ giữa Trung Quốc với các nước xung quanh Biển Đông, tìm cách “đục nước béo cò”. Hai là khuấy động Biển Đông, giảm sức ép ở biển Hoa Đông. Ba là lo ngại tuyến đường hàng hải ở Biển Đông bị Trung Quốc kiểm soát, vì vậy Nhật Bản tăng cường thể hiện khả năng hiện diện tại đây.
Trong khi đó, theo Hứa Lợi Bình, việc Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte mời tàu JS Izumo Nhật Bản thăm Philippines sẽ đạt hiệu quả “một mũi tên trúng hai đích”: Một mặt, mời tàu chiến Nhật Bản thăm Philippines sẽ thỏa mãn nhu cầu hiện diện quân sự của Nhật Bản ở Biển Đông và nhận được nhiều viện trợ kinh tế hơn từ Nhật Bản. Mặt khác, Philippines thể hiện quyết tâm chống khủng bố hoặc cướp biển.
Gây lo ngại cho Trung Quốc
Theo tờ The Diplormat Nhật Bản ngày 5/6, đầu năm 2017, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã lên thăm quan các tàu chiến của Trung Quốc và Nga khi chúng đến thăm Philippines.
Tuy nhiên, khi tàu sân bay USS Carl Vinson lớp Nimitz của Hải quân Mỹ đến thăm Philippines vào tháng 5/2017, ông Rodrigo Duterte đã không đích thân đến thăm mà thay bằng các quan chức cấp cao. Điều này được một số nhà phân tích lý giải là ông Rodrigo Duterte đang “hờ hững” với Mỹ, trong khi lại có “thiện chí” với Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc ông Rodrigo Duterte lên thăm quan tàu sân bay trực thăng JS Izumo của Nhật Bản chắc chắn sẽ gây chú ý đặc biệt từ Bắc Kinh, bởi vì Trung Quốc coi tàu JS Izumo là một bằng chứng đáng lo ngại về khả năng quân sự đang nổi lên của Nhật Bản.
Hơn nữa, báo chí Trung Quốc nhấn mạnh cái tên Izumo mà Nhật Bản đặt cho tàu sân bay trực thăng này rõ ràng đã gợi nhớ về những hành động xâm chiếm Trung Quốc do Nhật Bản tiến hành trước đây. Trong khi đó, trong tương lai, Nhật Bản có thể cải tạo tàu Izumo để chở máy bay chiến đấu tàng hình F-35B để nhanh chóng biến nó thành một chiếc tàu sân bay thực sự.
Một điều đáng chú ý nữa là, biên đội tàu chiến Nhật Bản này đã tham gia một cuộc tập trận chung với Hải quân Mỹ ở Biển Đông vào tháng 5/2017. Ngoài ra, những năm gần đây, Nhật Bản và Philippines đã tăng cường hợp tác quốc phòng như Nhật Bản cung cấp tàu tuần tra, máy bay giám sát hàng hải cho Philippines. Năm 2016, hai nước còn ký kết thỏa thuận về chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng.
