Ông Biden, trong một tuyên bố đưa ra hôm 26/5 (giờ Mỹ), nói rằng một cuộc điều tra do cộng đồng tình báo Mỹ thực hiện “đã không đưa ra được kết luận rõ ràng” về việc liệu có phải virus “xuất hiện do con người tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh hay từ một tai nạn phòng thí nghiệm”. Ông yêu cầu các phòng thí nghiệm quốc gia Mỹ và nhiều cơ quan khác phân tích sâu hơn, và hoàn thành trong vòng 90 ngày.
“Mỹ cũng sẽ tiếp tục làm việc cùng các đối tác có chung lý tưởng trên toàn thế giới để ép Trung Quốc tham gia vào một cuộc điều tra toàn diện, minh bạch, dựa trên chứng cứ; và cung cấp quyền tiếp cận tới tất cả dữ liệu và bằng chứng liên quan” – ông Biden nói.
Lời kêu gọi của Tổng thống Biden đã tạo thêm sức ép đối với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong lúc cơ quan này sẽ tổ chức cuộc họp thường niên trong tuần này. Đây là cuộc họp đầu tiên của các nước thành viên WHO kể từ khi tổ chức đưa ra kết luận về cuộc điều tra nguồn gốc COVID-19 trong tháng 3, nói rằng khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là “cực kỳ thấp”.
Một số quốc gia bao gồm Mỹ, Anh và Nhật Bản thời điểm đó nói rằng kết luận trên nhiều lỗ hổng do thiếu sự minh bạch và sự độc lập khỏi chính phủ Trung Quốc.
Một lời kêu gọi tổ chức điều tra giai đoạn hai giờ đang được thảo luận sôi nổi giữa các nước thành viên WHO. Họ cho rằng việc điều tra sâu hơn là cần thiết để hiểu rõ về virus đã gây ra đại dịch toàn cầu, cướp đi khoảng 3,5 triệu mạng người trên toàn thế giới, và riêng ở Mỹ là 600.000 người chết.
Ở Mỹ, sự đồng thuận giữa các nhà lập pháp ở cả hai phe đang dần trở nên rõ ràng, sau khi tờ Wall Street Journal đưa tin về 3 nhà nghiên cứu ở Viện Virus Vũ Hán nhập viện ngay trước khi dịch bệnh được xác nhận ở Trung Quốc.
Andy Slavitt, cố vấn cấp cao Nhà Trắng về phòng chống COVID-19, đã gọi cuộc điều tra nguồn gốc COVID-19 là “ưu tiên quan trọng”.
“Chúng ta cần có một quy trình hoàn toàn minh bạch từ Trung Quốc, chúng ta cần WHO hỗ trợ trong việc đó” – Slavitt nói – “Hiện tại chúng ta chưa có được điều đó”.
Trong hôm 26/5, Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Các bệnh truyền nhiễm Quốc gia, nói rằng “do có rất nhiều quan ngại, rất nhiều ngờ vực và do không có ai hiểu rõ về điều đó…tôi tin rằng chúng ta cần một dạng điều tra mà sự minh bạch và mọi thông tin đều sẵn có” tại một cuộc điều trần ở Thượng viện.
Về phần mình, Trung Quốc nói rằng cuộc điều tra tiếp theo về nguồn gốc COVID-19 nên được thực hiện ở Mỹ, thay vì Trung Quốc.
“Một số người ở Mỹ tuyên bố rằng họ muốn sự thật, nhưng ý định thật của họ là thao túng chính trị” – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói tại cuộc họp báo ngày 26/5 ở Bắc Kinh.
“Mỗi khi họ đề cập tới đại dịch, họ lại bôi xấu và công kích Trung Quốc, và họ hoàn toàn phớt ờ sự thất bại của họ trong việc kiểm soát đại dịch, trong khi có rất nhiều câu hỏi về khả năng virus bắt nguồn từ lãnh thổ của họ” – ông Triệu Lập Kiên nói thêm.
Phát ngôn viên này còn cho rằng một phòng nghiên cứu y sinh ở căn cứ quân sự Fort Detrick, bang Maryland nên bị điều tra.
Trong tuyên bố mới nhất, Tổng thống Biden nói rằng nguồn gốc của virus có thể sẽ không bao giờ được làm rõ hoàn toàn bởi Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh (CDC) không được tiếp cận sớm với Trung Quốc khi virus lần đầu tiên xuất hiện.
“Thất bại trong việc đưa các điều tra viên của chúng ta tới thực địa trong những tháng đầu tiên (của đại dịch) sẽ luôn làm khó cho bất kỳ cuộc điều tra nào nhằm làm rõ nguồn gốc COVID-19” – ông Biden nói.
